Onbeperkt internet; we kunnen bijna niet meer zonder. Even op de app “World Around Me” kijken om te zien welke bijzonderheden er in de directe omgeving zijn, even een bakker of supermarkt “om de hoek” zoeken, daar dachten we 10 jaar geleden nog niet aan, maar nu vragen camperaars zich af of ze de schotel niet van het dak kunnen halen en voortaan via internet TV kunnen kijken. Voordat we daar aan toekomen heb je wel een snelle verbinding nodig met een behoorlijk bandbreedte en die is niet overal bereikbaar, niet via de kabel/glasvezel(typisch Nederlands!) en niet via GSM:
Zoals je ziet laat de 4G-dekking in Servië en Montenegro nog te wensen over en kun je ook in Spanje, Noorwegen, Zweden, Schotland, Frankrijk en Italië nog gebieden tegen komen waar je geen bereik hebt. Wil je weten hoe het precies zit in het land waar je naar toe wit: Zie deze site: https://www.nperf.com/en/map/NL/-/-/signal/
Wat verbruik je aan data gemiddeld per activiteit
Om je een idee te geven wat je aan data verbruikt heb ik onderstaand een lijstje opgenomen met het gemiddeld verbruik aan data per maand, en voor activiteiten die heel veel data verbruiken per uur. Let op: het zijn gemiddelden die verzameld zijn door DSTNY onder haar klanten, een bedrijf gespecialiseerd in Business Communications. Ben je een fervent gamer dan zul je veel meer data verbruiken. De genoemde data zijn in Megabyte. Opvallend bijvoorbeeld is de digitale krant, die 3 GB in een maand opslokt; daarbij heb je dagelijks de ‘papieren’ krant digitaal tot jouw beschikking, terwijl als je naar de website van de krant gaat je met 600 MB uit de voeten kunt. Nog zuiniger zijn de headlines van berichten van Nu.nl, waarbij je dan af en toe alleen een bericht bekijkt dat jouw interesse heeft.
Wat kost een uurtje TV kijken via internet?
Aan onbeperkt internet zul je eigenlijk alleen behoefte hebben in jouw camper als je via internet TV wilt kijken. Het verbruik is afhankelijk van de kwaliteit van de uitzending. De kwaliteit van Video-beelden meten we af aan het aantal horizontale lijnen waaruit het beeld is opgebouwd. Dit begint bij 240p en loopt via 720p (HD-ready) naar 2160p (4K). Het verbruik-lijstje bij die formaten ziet er als volgt uit:
Een uurtje TV kijken op HD kwaliteit (1080p) kost 3 GB per uur, HD-ready formaat (720p) kost nog altijd 1,2 GB en schakel je terug naar het “oude” SD (480p) dan ben je toch nog 800 MB per uur kwijt.
Om daar een beetje aan tegemoet te komen hebben sommige TV-apps van de provider een mogelijkheid om bij 3G/4G/5G de beeldkwaliteit aan te passen naar een lager niveau (vaak hoog – middel – laag, soms aan de hand van pixels) om op die manier data te besparen. Zo kun je bij die apps soms het verbruik terugbrengen naar 270 MB per uur. KPN iTV app kende de instellingen hoog (1080p), midden (720p) en laag (480p), maar in de update van maart 2024 voor iOS (de iPad dus) hebben ze die mogelijkheid gemakshalve weggelaten! Nu wordt adaptive bitrate gehanteerd (resolutie aan de hand van de bandbreedte) en als je nu dus TV kijkt via een MiFi, blaast KPN iTV er in een uur 3 GB doorheen; lekker aantrekkelijk voor de verkoop van hun Buitenland Bundel zullen ze gedacht hebben, want is jouw data op dan kun je 1,5 GB bijkopen voor € 1,99. Kun je voor € 4,00 toch maar weer mooi een uurtje TV-kijken (sic!). In hun web-versie (dus gewoon via de browser) kun je wel de kwaliteit kunt instellen op 1080p, 720 en max 432p. In de praktijk blijkt dat je op die laatste resolutie nog steeds bijna 800 MB per uur kwijt bent.
Op onze reis door Schotland hebben we gebruik gemaakt van een abonnement (maandelijks opzegbaar) van Smarty met alleen data voor £ 20,- per maand. We hebben niet overal voldoende breedband internet tot onze beschikking gehad (zie het kaartje hierboven) en desondanks hebben we in één maand tijd 170 GB aan data verslonden.
Apps om de verbindingssnelheid en bandbreedte te beperken: minder dataverbruik
Er zijn apps beschikbaar om jouw dataverbruik te beperken. Voor Android is dat NetThrottle, waarbij je heel duidelijke grenzen kunt aangeven: 128 kbps, 256 kbps, 1 Mbps (iets meer dan 1/2 SD-kwaliteit), 5 Mbps, 15 Mbps of “no Limit”. Bij een IPad kun je de databesparingsmodus voor de WiFi instellen, door naar Instellingen te gaan, WiFi en te klikken op het info icoontje achter de WiFi, waardoor je “databesparingsmodus” kunt aanvinken. Bij de iPad heeft dat tot effect dat waar je eerst 3 GB per uur verbruikte, je in de besparingsmodus nog 800 MB verbruikt. Minpuntje bij Apple is wel dat de stream regelmatig even wordt gepauzeerd (alsof RAM even moet worden opgeschoond) en dat is wel heel hinderlijk.
De ‘goedkoopste’ oplossing voor internet: lokale pre-paid sim-kaarten
De goedkoopste oplossing om over internet te beschikken is gebruik te maken van de providers in het land waar je bent en van hen een pre-paid sim-kaart betrekken. Uitzoeken welke je moet hebben kan een hele klus zijn. Helaas kan ik je tevoren al wel meedelen dat onbeperkt internet met een pre-paid kaartje niet gaat lukken. Wil je weten wat de andere mogelijkheden zijn, kijk dan op deze site.
Unlimited! De reklame-jongens doen voorkomen dat het kan, maar niets is minder waar.
In 2017 is door de Europese Commissie bepaald dat providers geen roamingkosten meer aan consumenten in rekening mochten brengen. Om de providers te beschermen tegen consumenten die ze daardoor op kosten jaagt, heeft de Commissie tevens bepaalt dat ze paal en perk mochten stellen aan het data-gebruik. En dat hebben (bijna) alle providers gedaan. Niet omdat ze dat leuk vonden, maar omdat ze elkaar nog wel rekeningen sturen voor het gebruik dat vreemde klanten van hun netwerk maken. Dus als jij als klant van KPN gebruik maakt van het netwerk van NOS in Portugal, krijgt KPN daarvoor van NOS de rekening gepresenteerd.
Door de aanhoudende vraag van consumenten en verdergaande technologische ontwikkelingen is er wel een kentering gaande. Hoe langer hoe meer providers bieden ook in het buitenland onbeperkt telefoon-verkeer via het GSM-netwerk aan; niet in de laatste plaats omdat er ook hoe langer hoe meer providers hun vleugels uitslaan naar andere landen. Zie hiernaast het kaartje van Europa waar Vodafone als provider actief is. Unlimited is dan onbeperkt bellen & sms’en.
Voor onbeperkt data-verkeer in het buitenland gelden altijd weer limieten, hetzij omdat ze een echte limiet aan het aantal Bytes stellen, hetzij omdat ze de snelheid verlagen zodra je hun limiet aan data hebt bereikt. Zo heeft KPN een limiet van 75 GB (Super-Internet abbo), Odido (de nieuwe Nederlandse provider, ontstaan uit het samengaan van T-Mobile en Tele2) 35 GB en Vodafone een limiet van 40 GB (80 Gb met de ‘verdubbelaar’ van Ziggo). Een kleine Spaanse provider (xenet.es) schijnt nog wel onbeperkt data in de hele EU aan te bieden, maar als we daar massaal gebruik van gaan maken denk ik dat het zo afgelopen zal zijn.
Je moet echt heel goed opletten, want de reklame-jongens beduvelen je waar je bij staat. De nieuwste provider, Maya, doet het zo:
De provider Maya heeft een prepaid e-sim op de markt gebracht waarbij je met één simkaart in heel Europa voor internet (data) terecht kunt. Esim (of e-sim) is een afkorting van ’embedded sim’, en is in het leven geroepen om als opvolger te dienen voor de wereldwijd gebruikte plastic simkaart. Een e-sim doet in feite hetzelfde, maar zit ingebouwd in je telefoon. Het kaartje bevat alle gegevens die je toestel nodig heeft om verbinding te maken met een netwerk. De ingebouwde simkaart is gemaakt door GSMA, een overkoepelende organisatie voor smartphoneproviders wereldwijd. Jouw telefoon moet dus een ‘ingebouwde’ kaart hebben om een e-sim te kunnen installeren. En wat in jouw telefoon kan, kan ook in een MiFi: er bestaan dus ook al MiFi’s met een e-sim.
De prijzen varieren van € 5,- voor 30 dagen met 1GB als data via € 23,- voor 30 dagen met 10 GB tot € 46,- voor 30 dagen unlimited. Zie https://maya.net/plans/europe#pricing Maar ook hier een addertje onder het gras!! Unlimited is weliswaar echt unlimited: er is géén Fair Use Policy en het netwerk is 5G/4G/LTE, maar als je in 30 dagen meer verbruikt dan 30 GB dan val je terug van 5 Mbps (megabit per second) naar 1 Mbps; toch nog wel redelijk snel – je zou TV kunnen kijken op max 360p – maar dan kun je verder op dat moment niet ook nog even jouw email controleren. Als MiFi zou je kunnen kiezen voor de Sunhans Shfiel40 MiFi, verkrijgbaar voor € 165,- o.a. bij https://internationalsim.nl/sunhans-esim-4g-mifi-shfiel40-wit.html
Ook KPN kent een echte Unlimited databundel in de EU (dus echt onbeperk!), maar daarvan is de snelheid 64 kbps en dat is nog niet voldoende om radio luisteren. En stel dat je die 64 kbps ook vol benut, elke seconde van de dag, 7 dagen in de week, dan maak je in een maand 20 GB aan data op (64 kilobit per seconde is (60x60x24x64)/(8*1000)=692 MB per dag)
Kortom: de conclusie is dat er bijna géén bruikbare Unlimited Databundel beschikbaar is die ook werkt in het buitenland binnen de EU )voor de enkele uitzondering My Private Hotspot en Spainsur zie verderop hieronder). Natuurlijk kun je besluiten om in het land waar je bent een sim-kaart te kopen van een lokale provider, waar je wel voldoende data op hebt; dat is bij kortdurend verblijf wel wat omslachtig maar desalniettemin wel de enige mogelijkheid. Wil je dat, dan biedt deze site uitkomst: alle prepaid sim-kaartjes van alle landen met de prijzen, data-bundels, voor- en nadelen.
Ultieme andere mogelijkheden
Starlink
Er zijn een paar bedrijven die internet via een satelliet-systeem aanbieden, waarbij die satellieten in een lage baan om de aarde draaien om de verbindings-snelheid (latency) te bekorten. Het /i/2004546988.png?f=imagenormal)
Starlink-netwerk van SpaceX is hier een van de bekendste van. Elon Musks ruimtebedrijf heeft hiermee als doel om de winst uit het satellietinternet te investeren in de plannen om uiteindelijk naar Mars te gaan. Om onze aardkloot te dekken heeft Starlink wel 35.000 satellieten nodig en inmiddels zijn er nog maar 12.000 gelanceerd, maar toch kunnen we in Europa al van deze optie gebruik maken. In die lage baan hebben satellieten een beperkte levensduur, omdat ze door de wrijving van de atmosfeer langzaam terug naar de aarde vallen. Daarom zijn ze uitgerust met kleine stuurrakketten die om de zoveel tijd een kleine koerscorrectie uitvoeren. De brandstof daarvoor is natuurlijk eindig en uiteindelijk vallen de satellieten terug naar de aarde. Volgens Starlink zal de hele satelliet hierbij opbranden in de atmosfeer, waardoor er geen stukken op aarde kunnen neervallen en er dus geen gevaar is voor mensen. De geschatte levensduur van een Starlink-satelliet is vijf à zeven jaar.
Een hele set van Starlink bestaat uit een schotel (Dishy genaamd), een voedingsadapter van 180 Watt en een modem-router.
Dishy is een phased array antenna, die opgebouwd is uit een heleboel kleine antennes. Bij installatie wordt de ingebouwde motor gebruikt om het geheel zo gunstig mogelijk te positioneren en vervolgens kan de richting waarin de antenne zendt en ontvangt, digitaal aangepast worden door de timing van de verschillende kleine antennes te variëren. Zo kan Dishy overschakelen van satelliet naar satelliet terwijl die overvliegen, zonder dat de schotel fysiek hoeft te bewegen. Starlink gebruikt een enkele utp-kabel voor zowel communicatie als stroomtoevoer, die aangesloten wordt op de meegeleverde voedingsadapter. Deze adapter levert maximaal 180W.
De meegeleverde router van Starlink is wat simpel uitgevoerd. Hoewel het apparaat op OpenWRT is gebaseerd, kun je als gebruiker niet bij een beheerinterface komen. De instelmogelijkheden beperken zich tot het kiezen van een ssid en het bekijken van verbonden clients. Ook zit er slechts een enkele utp-poort op voor het bedraad aansluiten van apparaten, maar daar kun je natuurlijk altijd een switch tussen hangen.
Nadelen
Net zoals bij elke satellietschotel het geval is, is het belangrijk dat de schotel op een plek staat met zo min mogelijk objecten in de buurt die het signaal kunnen verstoren. Nadat Dishy aangesloten is, zal hij de omgeving in kaart brengen en met de app kun je vervolgens kijken hoeveel storende obstructies er zijn en zo nodig een betere plek uitzoeken. De kwaliteit van de verbinding valt of staat hierbij. Ben je bijvoorbeeld omringd door bomen, dan is de kans groot dat je geen goede verbinding kunt opzetten.
Heb je eenmaal een stabiele verbinding dan zal die dat ook blijven; tijdens een langdurige test van Tweakers bleek de gemiddelde bandbreedte uit te komen op 150 Mbit download en 20 Mbit upload. Het stroomverbruik valt echter tegen: gemiddeld 1170 Wh per dag en dat is zelfs voor een 100 Ah Lithium-accu te veel!! Tijdens het wild-staan Starlink gebruiken is dan wel een hele uitdaging (eigenlijk onmogelijk). 
Een echt nadeel (vind ik) is dat je bent overgeleverd aan een commerciële partij voor jouw verbinding en dan ook nog eentje die niet onderworpen is aan enig staatstoezicht en waarvoor géén prestatienormen gelden. Daar heeft Oekraïne last van gehad in haar oorlog met Rusland. Tot slot de kosten: op dit moment (september 2023) kost een set (Dishy, voedingsadapter en modem) € 450,- en de maandelijkse abonnementskosten bedragen € 65,- (€ 90,- als je maandelijks opzegbaar wilt).
Travel Vision IPTV
Door het bedrijf Travel-Vison wordt een IPTV (Tv via Internet) mogelijkheid aangeboden. Daarbij krijg je een dak-antenne geleverd en een IPTV-router. Deze router verbruikt voor de TV-beelden 600 MB per uur. De installatie kost in aanschaf € 1695,-, kent een jaarlijks abonnement van €99,- voor 20 Nederlandse zenders en aanvullend ben je € 2,50 per GB aan data kwijt. Omdat in de brochure’s niet duidelijk is of dat alleen voor andere data dan voor TV geldt heb ik die vraag maar even aan ze gesteld. Hun antwoord was “Ja dat klopt inderdaad, als u via mobiel internet gaat werken dan heeft u altijd data nodig. (Net als bij uw telefoon) Bij mobiel IPTV kunt u prepaid data aankopen, zodoende betaalt u alleen wat u verbruikt.Met vriendelijke groet,Travelvision bv”. Die data mag je dan wel overal voor gebruiken. Nu is 1 Gb net niet voldoende voor 2 uur TV kijken, dus kost TV kijken je dan iets meer dan €1,- per uur. Ja, het is wel onbeperkt in Europa, maar gelet op het kostenplaatje ……… maak zelf je keuze.
My Private Hotspot, Spainsur, Proximus en Tiekom
Toch wil ik nog vier providers voor het voetlicht brengen:
Private Hotspot biedt onbeperkt internet aan in de EU, EER, Groot-Brittanië en Zwitserland voor € 168,- voor 4 weken (28 dagen). Het is pre-paid, dus het stopt automatisch. Veel goedkoper is Spainsur, maar daar gaat het dan om 300 GB voor één maand voor € 65,- ; nu zul je wel veel moeite moeten doen om in één maand 300 GB op te maken, dus dat is nagenoeg hetzelfde als onbeperkt.
De derde is Proximus Deze Belgische provider heeft vanaf 1 januari 2024 zijn Onbeperkt Internet abonnement gewijzigd. In België is onbeperkt evenals bij Spainsur 300 GB geworden en kom je daar boven dan blijft internet beschikbaar tegen een lagere snelheid van 512 Kbps, hun ‘oude’ limiet van 40 GB voor de EU is nu ook opgetrokken naar die 300 GB. Op dit moment geldt nog een aanbieding van € 34,99 per maand gedurende 6 maanden, daarna wordt het reguliere tarief van € 49,99 in rekening gebracht.
De laatste is Tiekom. Bas en Bianca van de website “Vrolijk op reis” hebben met deze provider goede ervaringen en die wil ik graag delen. Zij zeggen het volgende op hun site:
“Om een abonnement af te sluiten en de simkaart te bestellen, moet je het contact formulier invullen. Benoem in dit contactformulier de actiecode ‘Vrolijk op Reis’ om gebruik te maken van de €4,- korting per maand. Camino van Tiekom neemt dan contact met je op via de mail. Bij de mail zit in de bijlage het ‘costumer details form’. Deze moet je invullen en terugsturen. Daarnaast moet je ook een foto van je identiteitsbewijs toevoegen. Dit laatste is overigens heel normaal wanneer je een telefoon abonnement afsluit.
Ze geven aan dat het ongeveer 10 dagen kan duren voordat je de simkaart binnen hebt. Uiteindelijk duurde het bij ons slechts 5 dagen. Je krijgt ook een trackingscode via de mail. We kregen 2 simkaartjes opgestuurd, maar er wordt er maar 1 geactiveerd. De ander dient alvast als reserve, voor het geval er een technische storing is of je er 1 kwijtraakt.Zodra je de simkaart daadwerkelijk wilt gaan gebruiken stuur je Tiekom een mailtje. Ze vragen dan om de ICC code (de code bij de streepjescode die begint met 89) van het kaartje dat je wilt activeren. Bij ons was dit dezelfde werkdag nog geregeld. Het contact is in het Engels en liep bij ons heel soepel. We kregen steeds snel en duidelijk antwoord op onze vragen.”
Een paar opmerkingen uit de reviews:
1) Je kunt jouw datagebruik op geen enkele manier controleren op jouw Data SIM – via hun website, USSD, SIM Toolkit-app, eigen applicatie, niets. Elke keer dat u uw verbruik wilt weten, moet u een ticket openen bij de servicebalie, wat super vervelend is. De meeste apps voor de MiFi’s (zoals TP-Link en Huawei) bieden wel de mogelijkheid om de hoeveelheid data bij te houden, dus een echt probleem hoeft dat niet te zijn.
2) Het dataverbruik wordt elke maand om middenacht van de 18e op de 19e gereset. Toch heb je een dienst die je betaalt van de eerste tot en met de laatste dag van de maand. Je moet dus even op de 1e van de maand en op,18e van de maand jouw totaal verbruik opschrijven wil je het bijhouden; beetje omslachtig en vraag mij niet waarom.
3) Hun website ziet eruit als een mislukt middelbareschoolproject dat halverwege het semester is verlaten. Ach, ik heb toch al altijd een hekel gehad aan die gelickte ICT-reklame-jongens, dus wat mij betreft oké.
4) Ze zijn onlangs begonnen met het filteren van sportstreamingwebsites zoals livetv.sx en al zijn afgeleiden door het niet-gecodeerde (dus http://) webverkeer om te leiden naar een lijst met hardgecodeerde IP’s naar een sinkhole-server van hen, die de http 451 fout retourneert. SSL-webverkeer kunnen ze op die manier niet herkennen en dus ook niet onderscheppen: https://tv.kpn.nl (de KPNiTV-site) blijft het wel gewoon doen en dat geldt ook voor de website van Ziggo en CanalDigitaal.
Vandaag (13 februari 2024) heb ik contact met Tiekom opgenomen om toezending van de 400GB EU-datasimkaart. Ik kreeg hem een week later binnen; op 1 maart 2024 heb ik hem geactiveerd (APN: movistar.es ID: MOVISTAR en wachtwoord: MOVISTAR). Nu afwachten of die het over 3 maanden nog steeds doet, zonder dat ik een voet op Spaanse bodem heb gezet (de meeste providers beginnen te piepen als je langer dan 3 maanden in het buitenland verblijft).
Weet jij er ook nog eentje meer?
Natuurlijk is het voor mij lastig om alle ontwikkelingen bij te houden, vooral op het punt van elektronische communicatie want daar gaan de ontwikkelingen wel heel snel. Weet jij nog een provider waarbij je zonder abonnement ook echt unlimited data-internet in de EU tot je beschikking krijgt, mail het dan even naar mij, dan kan ik die hier ook vermelden.
Kort en goed (of liever slecht):
Echt unlimited in heel Europa bestaat alleen met een abonnement op Starlink van Elon Musk. Elke andere echte unlimited in Europa heeft een beperking (Maya tot 1 Mbps). Vodafone propageert wel Unlimited maar die is beperkt tot 40Gb waarna de verbinding wordt gekapt en KPN heeft een unlimied, maar die is beperkt tot 64 kbps (en daar kun je anno 2023 echt niets meer mee).
(Oorspronkelijk opgesteld: 05 september 2023) Laatstelijk gewijzigd: 8 april 2024
