Skew, wat is dat?

Bezitters van een handbediende schotel weten maar al te goed waar ik het over ga hebben, maar helaas ontbreekt die kennis nog al eens bij bezitters van een volautomatische schotel. Die worden in Spanje of Italië ineens geconfronteerd met het fenomeen dat ze wel NPO 1 en NPO 3 kunnen ontvangen, maar geen NPO 2, wel SBS 6 maar geen RTL 4. Er lijken zo maar opeens zenders weg te vallen en de schotelbezitter denkt onmiddellijk aan een storing in zijn apparatuur. Niets van dat alles: de Skew staat niet goed!

Skew is verdraaiing.

Standaard zendt een satelliet zijn signalen precies horizontaal en verticaal uit ten opzichte van de aarde. Dit wil zeggen dat als een satelliet zich op 5° Oost bevindt zoals de Sirius op de Clarkebelt (de Geostationaire Baan om de aarde) en je schotel staat ook op dezelfde breedtegraad van 5° oost, de antennes in de LNB ook precies horizontaal en verticaal moeten staan. Dit noemen we skew 0°.


Dus woon jij aan de Noordzee-kust in Nederland dan ontvang je de signalen van de satelliet precies horizontaal en verticaal en heeft er niets verdraaid te worden. Wil je die satelliet echter ook in Plymouth ontvangen dat op 4⁰ West ligt, dan is dat 8⁰ meer dan het Westen en moet de je LNB bijgevolg 8⁰ verdraaien, om de signalen op de juiste wijze binnen te krijgen.

Als het allemaal heel simpel was, dan zou je de mate waarin de LNB moet worden verdraaid kunnen bepalen door de plaats in ooster- of westerlengte waar jouw schotel staat. Maar helaas.

Je snapt nu dat voor het ontvangst gebied West-Europa, een gebied van 5⁰ Westerlengte tot 16⁰ Oosterlengte (ter hoogte van Wenen) de satelliet beheerders het liefst hun satelliet ook in datzelfde gebied van de Clarkebelt willen neerhangen. Maar ja, met zo’n 500 satellieten wordt het daar dan wel dringen. Toen men noodgedwongen de satellieten hoe langer hoe meer naar de vrije plekken in het Oosten moesten hangen (Astra 1 op 19,2⁰, Astra 3 op 23,5⁰) besloten de satelliet-beheerders om de signalen niet meer precies horizontaal en verticaal uit zenden, maar enigszins verdraaid. De Astra satellieten zenden hun signalen 7,5⁰ verdraaid uit en anderen doet dat weer andere graden verdraaiing. Dit betekende dat de schotelbezitters in hun ontvangstgebied (grofweg West-Europa) hun LNB dus minder ver hoefden te verdraaien. Voor Astra 1 (op 19,2⁰ Oost) betekent dat een schotel die in Braunschweig staat de signalen precies horizontaal/verticaal ontvangt. Zijn Skew is dus 0⁰! Hieronder een afbeelding voor de verschillende skew-instellingen voor Astra 3 op de verschillende Ooster- en Westerlengtes:

Omdat de Skew nu afhankelijk is van
1. de plaats op deze aardbol, én
2. de mate waarin de satelliet de signalen verdraaid uitzendt,
is het niet mogelijk om op een eenvoudige wijze voor alle satellieten te bepalen hoeveel jij jouw LNB moet verdraaien. Hiervoor zul je dus jouw toevlucht moeten zoeken naar speciale apps voor het handmatig afstellen van de schotel, want daarin staan alle gegevens wel: elevatie, azimuth en skew. Er zijn verschillende apps in de handel: van gratis tot wel €10,00. Ik gebruik altijd één van de volgende twee gratis apps: SatFinder (Iphone)1) / Satellite Finder 2018 (Android) of SatFinder Lite (Iphone) / SatFinder 3D (Android).

Nu heeft Rob van Breugel een kaart van Europa gemaakt met daarop de lijnen van de Skew voor Astra 3. Reuze makkelijk om daar de instelling op af te lezen. Als je op de afbeelding klikt verschijnt die in een nieuw venster.

Een andere mogelijkheid is om naar de site van Dishpointer te gaan. Als je daar de juiste satelliet kiest én de plaats waar je nu staat, dan krijg je alle noodzakelijke gegevens in jouw scherm. Zie

Maar pas op: Dishpointer houdt géén rekening met de verdraaiing die de satelliet zelf afgeeft (de 7,5⁰ en 3,5⁰ van Astra/Eutelsat) Daarmee moet je de gegeven waarden dus nog wel even corrigeren!

De waarden van de Skew zijn daarin negatief dan wel positief aangegeven. De gegeven waarden voor de verdraaiing zijn altijd vanaf de schotel kijkend naar de satelliet, dus als je bij wijze van spreken achter de schotel staat. Min is dan tegen de wijzers van de klok in en plus met de klok mee. Op zich is dat makkelijk te onthouden: min gaat de tijd terug, plus gaat de tijd vooruit. Maar ja, omdat je de LNB niet van achter de schotel staand verdraaid, maar dat altijd doet als je vóór de schotel staat! Dan wordt het dus omgekeerd: min met de klok mee en plus tegen de klok in. Zie de afbeelding.

laatstelijk bijgewerkt 25 september 2019