Data-gebruik in het Buitenland

Geen roamingkosten binenn de EU+

Dankzij de EU kunnen consumenten kostenvrij hun telefoon in het buitenland (EU) gebruiken en mogen de providers zoals KPN, Vodafone, Tele2 enzovoorts geen roamingskosten in rekening brengen. Zelf doen ze dat onderling wel, omdat zij immers geen consument zijn en zij hun netwerk niet gratis voor Jan en Alleman ter beschikking willen stellen. Dus als jij met jouw KPN abonnement in Frankrijk via het netwerk van SFR naar huis belt, stuurt SFR een rekening van dat gebruik naar KPN. Er zou niets aan de hand zijn als er ongeveer evenveel Franse gebruikers op het netwerk van KPN zouden zitten. Maar helaas: Noord-Europeanen gaan veel meer, vaker en langer naar Zuid-Europa dan andersom. Het gevolg: de Noord-Europese providers brengen karrenvrachten geld naar de Zuid-Europese providers vanwege ons surfgedrag op het internet en vooral: TV-kijken via internet, zoals Ziggo ons zo graag wil laten doen met haar app (“Overal in Europa TV-kijken via de Ziggo-App”).

En de keerzijde kom je ook tegen. Zit je midden in de Morvan in Frankrijk en kun je maar kiezen uit één provider voor jouw telefoon en MiFi. Oké je kunt bellen en het internet op, maar de verbinding is ontzettend traag. De volgende dag spreek je jouw buurman op de camperplaats en je zegt tegen hem: “Mooie plek alleen is het internet ontzettend traag.” Als antwoord krijg je “Nee hoor, heb ik geen last van. Ik heb gisteren de hele avond TV gekeken via Internet”. Ja dank je de koekoek; nu weet ik waarom ik bijna geen internettoegang had.

Of deze vraag op een camperforum: “Hallo mensen, mijn zoon en ik staan over het algemeen op camperplaatsen met wifi. de jeugd van tegenwoordig he. maar mijn vraag is: hoe kan ik op een openbaar wifi netwerk voor onszelf zoveel mogelijk bandbreedte reserveren? het moet tenslotte snel zijn.”

Quality of Service

In de data- en telecomwereld is de Quality of Service (QOS) een begrip. Met de QOS kan aan een service prioriteit (in snelheid en/of betrouwbaarheid) worden toegekend, waardoor die service boven een ander gebruik voorrang heeft. Op een camping is over het algemeen de ICT kennis van de campinghouder niet bijster hoog; daardoor staat de QOS in de router op de standaardwaarde en dat betekent dat videostreaming voorrang krijgt ten opzichte van ander internet verkeer. Met andere woorden: als jouw buurman TV kijkt moet jij tussen al zijn data door maar zien dat je op Google komt.
Het wordt nog erger als je bedenkt dat videostreaming een enorme dataverslinder is: één uur TV kijken op HD-kwaliteit vraagt 3,5 GB aan data. Iemand die aldus op die internetverbinding naar gestreamde videobeelden zit te kijken trekt alle internetverkeer naar zich toe en laat nauwelijks ruimte voor anderen om ook op het internet naar informatie te zoeken.

Van een goed bedeelde internetsnelheid op de camping van pak en beet 300 Mb/s (en dat kan eigenlijk op dit moment alleen in Nederland en in metropool-achtige steden in het buitenland) blijft met 500 campingplaatsen al niet zo heel veel meer over per camperaar en als er dan ook nog een paar TV over het internet zitten te kijken, knijpen ze de verbinding voor alle anderen wel helemaal dicht.

Eenzelfde verschijnsel kan zich ook voordoen als je niet op een camping met WiFi zit, maar op jouw eigen sim-kaartje in een afgelegen gebied. In dergelijke gebieden (die wij in Nederland niet kennen, omdat we daarvoor te dicht bevolkt zijn) is vaak maar één provider (verplicht) actief en op de éne GSM-mast, waar de lokale bevolking allemaal met zijn mobiele telefoon op zit, daar stort jij je ook op om TV te kijken! Het 4G netwerk is niet gemaakt om grootschalig te gaan streamen en nu vraagt iedereen zich af waarom de onbeperkt data-bundels in het buitenland in één keer niet meer onbeperkt blijken te zijn. En heel soms wordt zo’n dikke nederlandse streamer op zijn vingers getikt door de provider met een beroep op de Fair Use Policy (die in elk contract met de provider staat) en dan is die klant nog verbolgen ook. Hoezo?

En brengt 5G hier mogelijk verandering in?

Nederland staat bovenaan als het gaat om samenleving en digitale economie. De mobiele netwerken in ons land staan bekend als één van de beste ter wereld. In Noord-Groningen loopt sinds 2017 een proef met het snelle 5G-netwerk. De vijfde generatie mobiele netwerken. Dat is waar 5G voor staat. Als opvolger van het huidige 4G netwerk, biedt 5G een nóg snellere en stabielere netwerkverbinding en opent het de deur naar wel heel bijzondere ontwikkelingen. Het 5G netwerk zal zo’n 50 keer sneller zijn dan het huidige 4G netwerk.

Hoewel de NGMN (Next Generation Mobile Networks Alliance) de exacte specificaties nog niet heeft vastgesteld, ligt de minimale downloadsnelheid op 1 Gbps en de minimale reactietijd op 1 milliseconde. Het nieuwe kabinet Rutte III houdt echter op dit moment (15 februari 2018) de beperking op het gebruik van de nieuwste generatie mobiel internet boven de lijn Zandvoort-Coevorden in stand. Dat antwoordt staatssecretaris Mona Keijzer (CDA, Economische Zaken en Klimaat) op Kamervragen van PvdA, CDA, D66 en VVD.

In Europees verband wordt gesproken over de uitrol van nieuwe 5G netwerken in specifieke steden. In Nederland zal waarschijnlijk gekozen gaan worden voor een landelijke uitrol van 5G netwerken, denkt het Ministerie van Economische Zaken. In 2019 vindt een grote frequentieveiling plaats. Tijdens deze veiling wordt zowel bestaand- als nieuw frequentiespectrum geveild. Er zal onder andere nieuw spectrum in de 700 MHz band geveild gaan worden. Dit frequentiespectrum zal waarschijnlijk deels of geheel gebruikt gaan worden voor 5G netwerken.

In het 5G netwerk wordt de QOS ingezet op (in aflopende prioriteit):

  • navigatie (hoofdzakelijk met het oog op de zelfrijdende auto)
  • hulpdiensten als politie, ambulance en brandweer;
  • professionele data diensten;
  • diensten aan de particuliere consument, met data-streaming als laagste prioriteit.
    In het 5G-metwerk hangt dus de TV stream-kijkende internetgebruiker aan – wat de Brabanders zo treffend noemen – de achterste mem. Met het oog daarop is het nog maar de vraag of TV via Internet wel zo’n vlucht zal nemen als menigeen denkt.
Brengt de nieuwe compressietechniek H.265 voor video hier verandering in?

H.265 is een videocodec ook wel de HEVC (High Efficiency Video Codec) videocodec genoemd. De technologie die de doorbraak van video in 4K-resolutie mogelijk moet maken. H.265 is de opvolger van de bestaande H.264 / MPEG4 AVC standaard, die we inmiddels wel dé videostandaard van dit moment mogen noemen. H.265 (HEVC) ondersteunt zelfs al 8K ultra-high-definition video en een resolutie tot 8192 x 4320 pixels. De nieuwe HEVC/H.265 heeft niet alleen hogere resolutie maar het doel van H.265 is 50% minder bandbreedte bij gelijkblijvende beeldkwaliteit in vergelijking met H.264. De compressietechniek kent verschillende niveaus al naar gelang de resolutie.
Ten opzichte van het aloude MPEG-2 uit 1994 is die bandbreedte bij gelijkblijvende kwaliteit met een factor 8 afgenomen. Het addertje onder het gras is natuurlijk de gelijkblijvende kwaliteit; inmiddels hebben we HD, UHD, 4K en binnenkort zelfs 8K in huis. En hoeveel bandbreedte vragen die verschillende kwaliteiten nu met de nieuwste H.265 compressie-techniek? Zie dit lijstje:

Als je dit vergelijkt met de huidige benodigde bandbreedte1) (op 1080p is dat 15 Mbs tegen 12 Mbs bij H.265) dan valt de winst bitter tegen. En bovendien: de consument is dadelijk verwend met 4K en wil dat dan ook graag op vakantie. Dan is alle voordeel weer in duigen!

Een andere benadering van “onbeperkt internet”

(Afbeelding: © Newscientist)Door de Europese Commissie is, toen ze de roamingstarieven verboden, ook besloten dat de providers paal en perk mochten stellen aan het ongebreideld verbruiken van data in het buitenland. Heb je een onbeperkte data-limiet in eigen land dan mag de provider dit in het buitenland beperken tot 2 maal jouw maandkosten gedeeld door de vastgestelde GB prijs. Deze prijs per Gigbyte is, voor zover nu nog van belang:
– voor 2020: € 3,50 per GB,
– voor 2021: € 3,00 per GB, en
– voor 2022 en verder: € 2,50 per GB.
Als voorbeeld: Tele 2 geeft een onbeperkte datalimiet voor € 25,- In Europa mag hij die dus beperken tot (2 x 25/3,50 =) 15 GB. En ja hoor, ze houden er zich precies aan. Op hun site staat: “Unlimited Data: Je kunt maximaal 15GB per maand gebruiken. Wanneer je dit limiet bereikt kun je blijven internetten. Je betaalt dan € 0,0035 per MB” Ze hadden voor deze bundel overigens ook kunnen besluiten om dan verder gebruik van data onmogelijk te maken (hetgeen ze overigens doen bij abonnementen met een bundel van 10 GB of minder). Andere providers, zoals KPN, verlagen dan jouw snelheid naar 128 kbs, niet bepaald een snelheid waarmee je leuk TV kunt kijken (nl. in het geheel niet!).

Denk eraan: zelfs 4G is in Europa niet overal beschikbaar

Let op: Misschien ben je in Nederland 4G gewend, dat wil niet zeggen dat je ook in de andere landen van de EU over 4G kunt beschikken. In de eerste plaats zijn er nog grote delen in Europa waar zowiezo nog geen 4G is te verkrijgen: grote delen van de Spaanse Hoogvlakte, het platteland van Frankrijk en in Duitsland is 4G zelfs meer uitzondering dan regel. Maar ook al is er ter plekke wel 4G beschikbaar, dan nog moet jouw provider met de newerkbeheerder in dat land wel de juiste afspraak hebben gemaakt. Zo zegt Tele2 op haar site: “Tele2 heeft afspraken met buitenlandse providers zodat je in het buitenland gebruik kunt maken van je mobiele telefonie diensten en mobiele data via 3G. Wij hebben nog geen afspraken met buitenlandse providers voor het gebruik van 4G. Je maakt in het buitenland dus meestal gebruik van mobiele data via een 3G-netwerk. Wel bieden wij 4G aan op de Tele2 netwerken van Zweden, Kroatië, Estland, Letland en Litouwen.”

Voor het zover is een vriendelijk verzoek

Als je in het buitenland tegen een slechte verbinding aanloopt of dat nu komt omdat je hem met zijn allen op de camperplek/camping moet delen of dat er maar één provider is, beperk dan jouw data-gebruik. Verdeel het beetje “water” dat er is, zodat iedereen zijn dorst kan lessen. Dit heeft alles te maken met sociaal gedrag, misschien een beetje aangewakkerd door FUP en QOS. Jouw medecamperaars zullen je er dankbaar voor zijn (misschien zelfs zonder het te weten). En inmiddels beginnen camping- en camperplaatsuitbaters ook hun maatregelen te nemen:

Facebook Camperfriends d.d. 5 maart 2020

Oplossing: koop een prepaid-simkaartje in het land waar je verblijft.

Wil je toch een aanzienlijke hoeveelheid data gebruiken op vakantie, dan zou je kunnen overwegen om in het buitenland een pre-paid sim-kaartje te kopen. Hou er rekening mee dat in sommige landen (Spanje, Frankrijk en andere) een ID-bewijs moet overleggen bij de aanschaf van een prepaid-kaartje. Welke je in welke land het beste kunt kiezen kun je op deze site vinden.

(Oorspronkelijk opgesteld: 19 mei 2018) Laatstelijk gewijzigd: 5 maart 2020