Digitale Audio Broadcasting

Digital Audio Broadcasting (DAB, soms ook aangeduid met Terrestrial Digital Audio Broadcasting of T-DAB) is een Europees systeem dat sinds 1993 gedigitaliseerde radio-uitzendingen mogelijk maakt, als alternatief voor analoge radiosignalen.

DAB maakt een storingsvrije ontvangst mogelijk, waarbij bovendien meer zenders mogelijk zijn. Dit kan een oplossing bieden voor de huidige capaciteitsproblemen op de FM-band. Bovendien is het mogelijk om tijdens de uitzendingen meer randinformatie door te sturen en (voor de luisteraars) de radioreclames weg te filteren. Een nadeel van DAB is echter wel dat de luisteraar de digitale radioprogramma’s alleen kan ontvangen met een speciaal, duurder, DAB-radiotoestel. Massaproductie moet de prijs gaan drukken, maar huidige ontvangers zijn nog duurder dan analoge ontvangers. Op termijn zou DAB de uitzendingen van de FM-band kunnen vervangen.

In Nederland zijn de publieke omroepen sinds februari 2004 via DAB en sinds 14 oktober 2013 via DAB+ te beluisteren. Sinds 1 september 2013 zijn de commerciële landelijke omroepen via DAB+ te beluisteren. Ook de meeste publieke regionale omroepen zijn vanaf mei 2015 te horen via DAB+. In de Randstad moesten luisteraars wachten tot september 2015 voor het ontvangen van de publieke regionale radiozenders via DAB+. Ook in België zendt de openbare omroep VRT sinds oktober 2017 in DAB+ uit. De Franstalige omroep RTBF en de Duitstalige omroep BRF zenden nog in DAB uit.

In Nederland en België wordt momenteel alleen in band III (174–230 MHz) uitgezonden, maar er zijn in Nederland tests geweest in de L-band (1452–1492 MHz).
De tv-band III loopt van 174 tot 230 MHz en bestaat van oudsher uit 8 analoge televisiekanalen van 7 MHz, namelijk kanaal 5 t/m 12. Deze kanalen zijn in Nederland echter niet meer in gebruik voor analoge televisie. De analoge televisiekanalen dienen wel als basis voor de huidige DVB- en DAB-kanalen in band III: een DVB-kanaal is ook 7 MHz breed. Een DAB-multiplex gebruikt slechts een kwart van de bandbreedte van een televisiekanaal. Daarom is voor de nummering van de DAB-kanalen elk televisiekanaal in 4 gesplitst met een bijkomende letter A, B, C of D, gerangschikt volgens frequentie. Zo is DVB-kanaal 7 bijvoorbeeld opgesplitst in DAB-kanaal 7A, 7B, 7C en 7D.

Opvallend is dat er Europees gezien weinig nieuwe ontwikkelingen zijn. Als je op zoek gaat naar de dekkingsgraad van DAB of DAB+ kom je nog cijfers tegen uit 2015 maar van de jaren daarna is niet veel meer bekend in Europa. Toen werden België (Vlaanderen) en Nederland redelijk door het DAB-netwerk gedekt, maar was de situatie in de rest van Europa miserabel. Nu heeft de EU weliswaar besloten dat in alle automobielen die dit jaar (2020) van de band rollen voorzien moeten zijn van een DAB+-radio, maar dit heeft nog niet geleid tot een volledige Europabrede dekking van DAB+. Integendeel! Hieronder een paar kaartjes van de dekkingsgraden in Duitsland en Franrkijk in 2020, de twee landen die na Nederland en België in de Europese ranglijst staan van de invoering van DAB.

En toekomstbestendig?

De vraag is: hoe toekomstbestendig is DAB+? Kijk, de nationale en de commerciële radiozenders zijn op grond van hun toelating tot de FM band, verplicht om te investeren in DAB+. De enige investering die ze lijken te doen is in de jaarlijkse DAB+-week, die dit jaar voor de 10e keer zal worden georganiseerd. Dat is het dan wel zo’n beetje. Reclame-makers zitten echt niet te wachten om een bak commercials ongericht over consumenten uit te strooien, omdat ze al lang weten dat gerichte internet-reclame veel meer zoden aan de dijk zet. En dan hebben we ook nog eens, als klap op de vuurpijl te maken met een slechte ontvangst, vooral binnenshuis: als er een vrachtwagen door de straat rijdt heb je kans dat de zender wegvalt. Om de ergernis compleet te maken: die DAB+ radiootjes van tegenwoordig zijn niet geschikt om zelfstandig het geluidsdeel op zich te nemen: ze klinken voor geen meter en je bent eigenlijk wel verplicht om de audio naar een nette installatie door te sturen wil je van het blikkerige geluid af zijn. Kortom, hou er toch aub mee op en verleg de aandacht naar internetradio.

(Oorspronkelijk opgesteld 5 juli 2018) Laatstelijk aangepast 18 maart 2023