Mijn schotel ligt plat op het dak!

Automatische satelliet-schotels op een camper moet je altijd op tijd inklappen als het hard gaat waaien, vaak al bij windkracht 5. Doe je dan niet, dan loop je her risico dat de wind jouw schotel dwars door het afstelmechanisme heen plat op het dak legt. En soms, bij sterke windvlagen, gebeurt ook nog wel eens dat de schotel wordt opgelicht en dan helemaal doorslaat! Zo ook tijdens de laatste storm Clara (februari 2020), zie de afbeelding. Maar ja, je bent de enige niet die dit overkomt. Als je een beetje handig bent kun je het zelf repararen. Je kunt dit ook gebruiken als door windstoten de schotel na verloop van tijd niet meer helemaal plat ogevouwen op het dak komt te liggen, of het omgekeerde, te ver door wil klappen op het dak. Doordat inwendig het tandwieltje één tandje verspringt door de wind kan dit gebeuren.

Waarschijnlijk geeft jouw stuurkastje – als je een Oyster hebt – de foutmelding “X-motor Fout” aan. Het eerste wat je nu moet proberen is het resetten van de stuureenheid. Dit kan door of de zekering uit te nemen of de voeding los te maken. Even een half minuutje wachten en dan de zekering/voeding terug zetten. De schotel zal nu proberen nu naar zijn beginstand terug te lopen. Helpt dit niet dan wordt het allemaal iets lastiger: je zult het dak op moeten! Je zult het draai-mechaniek van de schotelarm moet ontkoppelen en daarvoor moet je de schotel los maken (alleen de schotel zelf, de rest blijft op zijn plaats); voor dat ontkoppelen heb je twee sleutels (ring- of steeksleutel, welke maakt niet uit) nr 17 nodig en een kleine schroevendraaier.

Even ter verduidelijking. De schotel zelf zit vast aan een asje dat door een motortje links- en rechtsom kan worden verdraaid. Daardoor komt jouw schotel omhoog en gaat hij ook weer naar beneden. Door de harde wind is de schotel “verzet”, verdraaid ten opzichte van dat asje, net zoals je vroeger de wijzers van een klok terug kon draaien. Wat we nu gaan doen is de schotel weer op de goede plaats aan dat asje bevestigen. Verwijder daarvoor eerst met de schroevendraaier de twee plastic beschermdoppen van de bouten links en rechts van de schotel-arm; op de foto rood omcirkeld. Draai de twee bouten van de as met de steek/ringsleutels los. Daar heb je vaak wel enige kracht voor nodig: de bouten en moeren zitten erg vast. Bovendien zitten er gekartelde borgringen op de bouten en moeren om de schotel extra stevig op zijn plaats te houden. Draai de bouten nu een paar slagen los, dus niet helemaal uitnemen. De as moet nu vrijelijk kunnen draaien zonder dat de schotel mee gaat.

Je hebt nu de hulp van een tweede persoon nodig, omdat de stuureenheid moet worden gereset terwijl jij de schotel recht omhoog houdt en de as de gelegenheid geeft om te draaien. Omdat de schotel niet meer aan de as vast zit kan zowel de x-motor als de y-motor (dus om de schotel te draaien als ook op en neer te bewegen) vrijelijk draaien. Bij een reset gaan ze beide terug in hun start-positie, alsof de schotel dus volledig ingeklapt op het dak ligt. Dus: schotel omhoog, zekering eruit (of voeding er af), halve minuut wachten en dan terugsteken. Je hoort nu de beide servo-motortjes draaien en even later zijn ze stil. Voor de stuureenheid ligt jouw schotel nu plat op het dak. Dat ga je nu ook doen: leg de schotel plat op het dak in zijn rustpositie en draai de bouten aan het eind weer heel stevig aan. Nu zou de schotel weer goed moeten werken. Doe nog wel even een test op en neer.

Is het probleem nog niet opgelost? Dan rest niets anders om de gehele schotelset van het dak af te halen en de tandwieltjes weer in de goede positie te zetten; dit is een klus die alleen maar door ervaren doe-het-zelvers uitgevoerd kan worden. De handleiding daarvoor, geschreven door Ed van der Bruggen, vind je hier in pdf-formaat.

En hoe kun je dit voorkomen?

Er is eigenlijk maar één manier: op tijd inklappen! Je zou dit kunnen automatiseren, zoals Martin Werthmann in onderstaand bericht heeft gedaan. Bij aliexpress een anemometer (windkrachtmeter) bestellen met een stuurkastje waarop een relais-aansluiting zit. Met dat relais kun je voor de schotel fingeren dat je weg wilt rijden waardoor die automatisch inklapt. Je kunt het op de besturingseenheid zelf ingeven bij welke windkracht dat dient te gebeuren. Bedankt Martin.

Oorspronkelijk opgesteld: 4 januari 2021