Hulp nodig van Buitenlandse Zaken in het buitenland?
Heb je dringend hulp nodig van het Ministerie van Buitenlandse Zaken in het buitenland? Sinds kort kun je BuZa ook per whatsapp bereiken, heel handig! Zet de nummers (voor whatsapp en voor de vaste lijn) in Contacten van jouw telefoon, je weet maar nooit of je die ooit nodig zult hebben. Voor whatsapp kun je contact opnemen met +31 682 387 796. Wil je bellen: geef dan +31 247 247 247 in.
De belangrijkste Tip: lees de handleidingen!!
Zonder gekheid de belangrijkste tip en helaas ook de meest genegeerde tip. Je moest eens weten hoeveel vragen rechtstreeks door de handleiding konden worden beantwoord. Een paar voorbeelden: Help, mijn omvormer 12V-230V doet het niet. Hij werd aangesloten op de accu, de schakelaar werd op “aan” gezet, maar er wordt geen 230V~ op de uitgang gemeten. Conclusie: hij doet het niet! Helaas, niet waar! De omvormer staat in de economy-mode en springt pas aan als er een (aardige) belasting op wordt aangesloten; dan ziet de omvormer dat er vraag is naar 230V~ en begint hij te werken. Dit kun je voorkomen door de omvormer in de modus “continu” te zetten. Dit kun je letterlijk terugvinden in de handleiding van de Victron Phoenix omvormers die over deze modus beschikken.
De volgende: als ik walstroom aansluit, wordt dan ook mijn start-accu geladen? De beantwoording van deze vraag is helemaal afhankelijk van hoe jouw camperbouwer het geregeld heeft. Bij sommige campers wordt de start-accu net zo opgeladen als de huishoud-accu, andere campers geven de start-accu een druppellading en bij weer andere campers wordt alleen de huishoud-accu geladen. Lees de handleiding van jouw camper en daarin zul je ongetwijfeld het antwoord vinden.
Gebruik een glasdrager als bevestiging voor DVB-T of WiFi antenne
Je hebt voor “noodgevallen” een DVB-T(2) of een WiFi-buitenantenne en die moet je buiten opstellen. Vaak zit er wel een klein zuignapje aan maar zit je net achter jouw computer of voor de TV valt dat ding weer van de wand. Daarom gebruik ik daar een glasdrager voor, veel sterker en die kan tot wel 30 kg dragen. Reuze handig!
Led-licht met bewegingsmelder in garage
Als je ‘s avonds iets uit jouw garage/berging wilt pakken is het lastig dat daar geen licht aanwezig is (althans bij mij niet). Ik heb voor de makkelijkste weg gekozen: een led lampje op batterijen met bewegingsmelder. Zodra je ‘s avonds de klep open maakt gaat het lampje aan en heb je licht. Na 2 minten gaat hij ook weer automatisch uit. Ik doe een heel jaar met drie AA-batterijen en ze kosten nog geen € 3,- bij de Action (en nog minder bij Ali.B.) Je hebt ze in meerdere soorten, met 3, 6 of 10 led’s.
Het overkomt ons vaker dat we even buiten willen zitten om te genieten van een glaasje maar dat we geen zin hebben om al onze tuinmeubelen inclusief tafel buiten neer te zetten. Twee stoeltjes zijn gauw gepakt en dan is zo’n klein klaptafeltje ook heel handig. Hij past ingeklapt bij ons precies tussen de poten van de opgevouwen stoel en neemt dus geen extra ruimte in beslag. Hij kost nog geen € 6,– en is onder andere verkrijgbaar bij de Action.
Eenvoudig jouw luifel vastzetten met luifelstraps
Je kent ze ongetwijfeld: de stormband om jouw luifel vast te zetten. Zo’n brede band die je over de hele langte van de luifel schuift. Ik vond ze altijd een beetje ondhandig. Nu zijn er ook luifelstraps beschikbaar. De luifelstrap is zo ontwikkeld dat hij perfect past op bijna alle luifels voor campers. Je schuift de strap gemakkelijk in de voorlijst van de luifel. Ook in combinatie met een sun- of rainprotector. Doordat er een clip is aangebracht, staat de strap altijd mooi strak en zijn er geen loshangende banden. Gebruik de strap verstandig. De meeste luifels zijn ontworpen om comfortabel in de schaduw te kunnen zitten. Ze zijn niet bestand tegen harde wind (boven 4-5Bft).
Multifunctionele flexibele douche-stang
Een paar douche-stangen – je weet wel die gevallen die je op lengte kunt uittrekken en of induwen en ergens tussen kunt spannen – kunnen uiterst handig zijn. Je kunt er jouw bagage mee vastzetten, zoals op de foto; om jouw tafel en stoelen daarmee vast te zetten hoef je niets te boren, je spant ze eenvoudig tussen vloer en plafond van de bergruimte. Ook kun je zo’n douchestang gebruiken als flexibele droogstang in de douchecabine of je hangt er jouw waszak aan zodat die niet overal rondslingert. Kortom, legio mogelijkheden: met recht een multifunctionele flexibele douchestang.
Doe-het-zelf muggen- en wespenval
Ontspannen voor jouw camper zitten kan alleen zonder het gezoem van muggen om je heen. Met deze simpele doe-het-zelf muggenval zijn die vervelende zoemers zo verdwenen. Maar hoe maak je een muggenval, die overigens ook heel goed werkt bij wespen? Heel gemakkelijk, namelijk met: een lege plastic fles, 50 gram bruine suiker, 200 ml water en 1 gram gist
Snijd de fles door, net iets onder de hals. Verwarm in een pan het water en roer de suiker er door tot het oplost. Laat het vervolgens afkoelen. Vul het onderste deel van de fles met het suikerwater en doe de gist er bij. Zet de hals ondersteboven op de fles en klaar is je muggen- en wespenval!
Heb je last van mieren in de camper? Neem dan wat jam/confiture en meng dit met Baking Soda of gist. De mieren brengen het naar het nest, eten er van – ook de koningin – en gaan dood door de werking van het bakpoeder/gist (ze exploderen van binnen als het ware). Heb je last van mieren buiten, maak dan een mengsel van afwasmiddel en azijn en giet dat rond de contactpunten met de aarde (wielen, steunpoten e.d.); je voorkomt dan dat de mieren naar binnen kruipen.
Grootmoeders middel tegen vliegen
In Italië en andere Zuid-Europese landen zie je ze nog veel hangen: plastic zakjes of flessen boven een raam of deuropening. Die hebben maar één doel: vliegen weghouden. Heel vroeger deden ze dat bij onze slager ook op die manier. Vul een plastic zakje of een lege pet-fles met water en de vliegen blijven weg. Waarom? Een vlieg vliegt (bijna) altijd via de bovenkant van iets naar binnen. Doordat de boterhamzak met water gevuld is wordt alles vergroot. Vliegen beschikken over een facetoog met een heel grote kijkhoek, ze schrikken, zien een heel groot beest en vliegen onmiddellijk de andere kant op.
Ruitenwisser: voorkom beschadiging met Kurk
In de winter willen ruitenwissers nog wel eens vastvriezen en in de zomer kan het hete glasoppervlak in de zon jouw ruitenwissers ook beschadigen. Je kunt ze natuurlijk omhoogklappen maar dan heb je twee uitstekende onderdelen waar nog wel eens wat achter blijft haken met scheve, verbogen ruitenwissers tot gevolg. Beter is het om een kurk van een fles wijn (heb je een legitieme reden om die bij de plaatselijke wijnboer te halen) onder de ruitenwisser te zetten.
Een broertje van Tear-Air is de Tye-Aid. Tye-Aid Back to Back is een samengesteld klittenbandproduct dat bestaat uit mushroomband en veloursband. Tijdens het productieproces worden beide delen middels een hotmelt kleeflaag permanent rug aan rug, met elkaar verbonden. Op deze wijze ontstaat een product dat uitermate geschikt is voor allerhande bundel- bindtoepassingen. Oersterk als je ze op elkaar plakt in overlangse beweging (los schuiven kan absoluut niet). Je kunt er kabels mee bij elkaar binden, van alles en nog wat mee vastzetten en fixeren. Twee rollen van 3 meter (15 mm breed) kosten samen € 12,-
Zoek alle handleidingen bij elkaar
Campers worden op de tweedehands markt gekocht en verkocht, maar vaak ontbreken dan alle of een aantal handleidingen van apparaten. Voor dat je aan een reis begint, verzamel dan alle handleidingen. Op internet kun je ze veelal goed vinden. Dan hoef je niet op een forum te vragen: “Mijn rode lampje brandt. Wat betekent dat?” (In dit geval is de diep-ontladingsbeveiliging van de accu aangesprongen omdat er te veel verbruikers op de accu zijn aangesloten). En wil je gewicht besparen (je hebt zo vijf kilo aan papier verzameld), zet ze dan op een SD-kaartje in pdf formaat. Kun je ze in noodgevallen op jouw tablet raadplegen. Wil je het nog handiger? Er zijn USB-sticks te koop voor aan je sleutelhanger die je tweezijdig kunt gebruiken (voor Laptop/Computer aan de ene zijde en tablet/IPad aan de andere zijde. Ik heb een iPad en dus een lightning aansluiting. Te koop bij o.a. Aliexpress
Kom op tijd op de Camperplaats
Op bijna elke camperplaats in Europa zie je dagelijks zich hetzelfde ritueel voltrekken. Rond een uur of acht ‘s morgens staan de camperaars op, gaan aan het ontbijt, ruimen hun plaats op en de laatste is die dag rond 10 uur wel vertrokken. Daarna blijft het stil. Vanaf een uur of vier ‘s middags komen de eerste nieuwe camperaars weer aangereden en dat gaat zo door tot een uur of acht ‘s avonds (tijden allemaal bij benadering). De “gewilde” camperplaatsen zijn zelfs nog voor het eind van de middag vol en als jij daar dan aankomt is er geen plek meer. Wij doen ‘s morgens aan het ritueel mee, maar omdat wij onze etappes klein plannen (maximaal zo’n 175 km) zijn wij na een uurtje of drie op de plaats van bestemming. Wij arriveren dan ook meestal aan het eind van de morgen. Plaats genoeg! Kunnen we vanaf dat moment een wandeling maken, de stad bezoeken of andere dingen doen.
Sluipdata-verbruikers: update vóór je weg gaat!
Het komt regelmatig voor dat een camperaar tot zijn schrik bemerkt dat de maand nog maar half om is terwijl zijn data-limiet in het buitenland al is bereikt. En zoveel heb ik mijn data sim-kaartje in mijn MiFi nog niet gebruikt! Neen, maar ondertussen heeft jouw laptop op verzoek van Bill Gates wel de laatste update’s van Windows 10 even binnengehaald en ben je 980 MB van jouw data daaraan kwijt. Met nog een paar van die apparaten in de camper ben je zo door jouw data-bundel heen. Jouw laptop en andere apparaten denken nl dat ze aan de WiFi hangen en dus vrijelijk kunnen updaten. Dit kun je voorkomen door:
a. thuis alle apparaten en apps te updaten vóór je vertrekt, en
b. onmiddellijk daarna automatische update’s uitzetten (helaas is dat per app en apparaat verschillend dus daar kan ik je verder even niet bij helpen).
Stop de codekaart bij jouw papieren
Alle moderne auto’s waarop camperbouwers hun bovenbouw plaatsen hebben tegenwoordig een ingebouwde beveiliging. Je hebt een chip in jouw sleutel zitten en die chip stuurt de beveiliging aan, zodat je de motor kunt starten: de zogenaamde starblokkering. Dit is allemaal elektronica en dat kan nog wel eens mis gaan. Het wordt in het buitenland heel vervelend als je dan de code-kaart die bij het beveiligings-systeem hoort niet bij je hebt (een pdf-je in jouw tablet kan ook als je de kaart niet wilt meenemen). Met de daarop vermelde code kan de garagist aan de slag om jouw beveiliging en de sleutels weer in te regelen. Zonder code-kaart moet die bij Fiat in Italië (of Peugeot in Frankrijk etc.) worden besteld en de ervaring leert dat je dan zomaar een paar dagen extra een camperplaats bij de garage kunt gaan innemen (afhankelijk van in welk land je bent; sommige garagisten kunnen de code electronisch aanvragen). Zie ook tip 52!
Ga je op vakantie naar Engeland dan is het verstandig om lid te worden van de Caravan Club, mede omdat wild camperen in het Verenigd Koninkrijk (met uitzondering van Schotland: zie Scottish Outdoor Access Code) verboden is en op parkeerplaatsen alleen toegestaan daar waar het expliciet is aangegeven. Op de meer dan 200 campings betaal je dan £ 12,- per nacht minder als clublid. Het lidmaatschap kost £ 51,-. Daarvoor krijg je maandelijks een fraai Magazine thuis gestuurd. Het grootste voordeel behaal je door gebruik te maken van de meer dan 3000 kleine campings CL’s genaamd (Certificated Locations). Op deze campings mogen maar 5 clubleden een plaats innemen. Op de site vind je deze CL’s, meestal veelal kleine kampeerlocaties, die zich bij de Caravanclub hebben aangesloten. Soms een campinkjes, vergelijkbaar met een boerencampings hier, soms niet veel meer dan een veld met een kraan. Meestal heel landelijk. Als je niet officieel lid bent, kun je niet in hun app de adresgegevens lezen en vind je zo’n plek nooit. Bezit je een navigatiesysteem, dan kun je alle postcodes en coördinaten downloaden, compleet met handboek voor diverse navigatiesystemen, via de clubsite op internet: http://www.caravanclub.co.uk
Voor Engelandvaarders: maak stickers van jouw maten in inches en feet
In Europa ben je gewend dat doorrij-hoogten bij viaducten in meters staan aangegeven. In het Verenigd Koninkrijk (Engeland, Schotland, Wales en Noord-Ierland) en Ierland is dat niet altijd het geval. En als je opeens een bord tegenkomt met maximale hoogte 14′-6″ (14 feet 6 inches), zoals op de afbeelding, weet jij dan onmiddellijk dat dit 4,41 m is? Of moet je dan ook even het rekenmachine pakken, en dat is heel lastig!. Dus, als je naar het land van de voeten en duimen gaat, plak dan eerst even stickers op de achterkant van de zonneklep met jouw camper-maten (minimale hoogte en breedte) in feet en inches, zodat je zeker weet dat je onder dat viaduct of langs die wegversmalling kunt zonder te boel te mollen.
Als je weggaat, draai altijd jouw luifel in!
Je ziet ze vaak staan: campers met de deuren afgesloten, de luifel uitgedraaid en gelukkig wel nog stormbanden aan de luifel. De eigenaar denkt “het is mooi weer en als er een windvlaagje komt dan houden die stormbanden het wel, ik kan veilig even de fiets naar het dorp.” Maar helaas: bij terugkomst treft hij dit aan! En dan heeft ie nog geluk dat er geen gat in het dak is geslagen. Draai altijd jouw luifel in. Het kost maar twee minuten maar je voorkomt een heleboel schade; een afgebroken luifel en wat schade aan jouw dak en je zit zo aan de € 1500,- Voor de niet wis- en natuurkundigen onder ons heb ik de tabel van windkracht op een zeil hiernaast maar even overgenomen. Statisch is in zeiltermen “voor de wind” en dynamisch “scherp aan de wind”; gelet op de situering van de luifel, komen de krachten dan overeen met de dynamische windkracht. Stel je hebt een Fiamma 45 luifel met een uitval van 3 meter. Bij windkracht 5 staat er op de luifel dan een maximale kracht van ruim 4000 N; dit is voldoende om 3 personen op te tillen! Geen wonder dat een luifel al bij windkracht 8 kan afscheuren! En dat betekent dat haringen, bevestigingvoetjes en dergelijke jouw luifel ook niet (meer) in bedwang houden.
Op campings wordt nog wel eens gevraagd naar jouw paspoort of ID, omdat ze daar een kopie van in hun administratie moeten hebben op last van de voor hen geldende regels van de Overheid; onder andere in Kroatië wordt dat van rijkswege van de campingeigenaar geëist. Nu mag je van de Nederlandse Overheid jouw paspoort en/of ID niet aan anderen afgeven. Je kunt wel zelf kopieën maken en daarbij het BSN wegvegen, maar veelal wordt dat vergeten en hoeveel kopieën moet je dan wel niet maken. Nu is er een handige app door Buitenlandse Zaken gemaakt, waarmee je een foto van jouw paspoort/ID kunt maken, jouw BSN kunt wegvegen, op de afbeelding kunt aangeven voor wie en met welk doel de kopie is vertrekt (dat er vervolgens als watermerk op wordt gezet), je vult het e-mail adres is en hup, de kopie wordt verzonden!. Klik hier voor de app.
Maak digitale kopieën van de belangrijke papieren
Van al jouw belangrijke papieren (paspoort/identiteitskaart, rijbewijs, kentekenbewijs, groene kaart, ziektekostenverzekering etc. etc.) kun je het beste digitale kopieën maken , die in een document zetten (Word onder Windows, Pages onder Mac en Libreoffice Writer onder Linux) en dit document met een beveiligingscode versleutelen (alle genoemde programma’s hebben die mogelijkheid). Nu kun je het document op dezelfde SD-kaart zetten als al jouw handleidingen. Sommigen zetten dat document alleen in de Cloud, zodat ze er ook alleen online bij kunnen. Dat is niet zo handig als je buiten de EU komt (Monaco bijvoorbeeld!). In Albanië ben je aan 1Mb data € 10,- kwijt en neem van mij aan dat jouw document met al die afbeeldingen zo maar 35 Mb kan zijn! Een leuke kostenpost als er dan geen gratis WiFi is en je het document met jouw telefoon moet downloaden. Controleer vóórdat je weg gaat wel even of je het document wel op jouw tablet/smartphone kunt lezen; sommige apparaten weigeren het bestand te ontsleutelen.
Voor Scandinavië schaf een Bropas aan
Als je naar Scandinavië wilt met jouw camper is het misschien voordeliger of handiger om een Bropas aan te schaffen (niet te verwarren met de BroBizz!). De Bropas is een elektronisch kastje dat je achter de voorruit plakt en dat jou automatisch signaleert; je kunt bij de bruggen (Denemarken en Kopenhagen-Malmö) zo doorrijden net zoals je doet met de Tolbagde voor Frankrijk en het verschuldigde bedrag wordt automatisch van jouw credit-card-rekening afgeschreven. De Bropas kost € 42,- per jaar (maar elk jaar opzegbaar); dat lijkt veel maar is dat niet als je bedenkt dat de korting voor de Oresundbrug Kopenhagen-Malmö maar liefst € 72,- per keer bedraagt (tarief augustus 2018: normaal camper 6-10 m € 118,00, met BroPas € 46,-)
Ga nooit op een parking langs de snelweg overnachten.
Het kan niet genoeg gezegd worden: ga nooit op een parking langs de snelweg overnachten. Het dievengilde staat je daar in het vakantie-seizoen gewoon op te wachten. Rij van de snelweg af en ga een kilometer of dertig het binnenland in en neem standplaats in naast de kerk in een klein dorpje. De dief gaat jou zeker niet zoeken in bijvoorbeeld Quarré les Tombes; bovendien heb je dan meestal ook nog de bakker dichtbij voor heerlijke croissants als ontbijt de volgende morgen (Kaiserbrötchen mag natuurlijk ook).
Als je jouw luifel hebt uitgezet en deze hebt verstevigd met spanbanden, dan zijn die banden altijd te lang; ze heel netjes oprollen en bevestigen aan de spanband was altijd heel moeilijk. Tot nu! Bij Blokker verkopen ze zakkensluiters die uitstekend hun dienst doen als spanbandhouder!
(Met dank aan Eric Ross die deze tip op Camperclub plaatste)
Als je naar Engeland, Wales of Schotland wilt, zul je Het Kanaal moeten oversteken. Je kunt daarbij kiezen uit de Kanaaltunnel (35 minuten), de Ferry Calais-Dover (1,5 uur) of de Ferry Duinkerken – Dover (2 uur). De langste reis is vreemd genoeg het goedkoopst. Voor een standaard camper tot 7 m en max 3,2 m hoog ben je voor € 120,- heen en terug via DFDS op het traject Duinkerken-Dover, met de Ferry van Calais naar Dover, ook met DFDS kost dat € 137,– en tot slot de duurste via de Kanaaltunnel Calais-Folkestone die berekent € 145,- (en als je LPG hebt is dat niet geoorloofd!). Ter vergelijk: naar Newcastle vanuit IJmuiden als je naar Schotland zou willen kost, inclusief hut maar die heb je wel nodig op een vaart van 15 uur ben je € 520,- kwijt. Misschien kun je dan beter via Dover en die 600 km naar Newcastle rijden.
Help ik ben geflitst in Frankrijk!
Mark Verheyden schreef op Camperfriends het volgende: “Als ik iets haat dan zijn het boetes. Verloren Euro’s. De Mobilhome dient om rustig te rijden. Nu 5 weken geleden passeer ik in Évreux op de snelweg wegenwerken richting Zuiden. Ik kan me geen bord herinneren. Ik verlaag snelheid naar 70 km/h. Eigenlijk geen wegversmalling. Ineens een flash op de voorruit van een vaste camera. Ik dacht direct vuile bandieten….. Maar nu na 5 weken nog geen rekening gekregen. Hoelang duurt het voor France om de boete te versturen, of zouden ze er overwerkt zijn door teveel camera’s.” Het antwoord is eigenlijk heel simpel: de franse flitspalen reageren op hoogte en denken dat je een vrachtwagen bent, waarvoor andere regels gelden. Op de foto zien ze dat het een camper betreft en hoor je er niets van. Zo werd ik in November 2017 geflitst en heb tot op heden (augustus 2018) nog niets gehoord.
Geen roamingkosten in de EU, pas op!
Sinds 2017 mogen telecom-aanbieders geen kosten voor het roamen, het gebruik van andermans netwerk, meer berekenen binnen de EU. Maar omdat niet alle landen van Europa tot de Eu behoren is het oppassen geblazen. In het door EU-landen omsloten Zwitserland moeten toeristen dus weer gewoon extra betalen voor hun surfgedrag. Hetzelfde geldt voor een aantal niet-EU-landen op de westelijke Balkan. Liechtenstein, IJsland en Noorwegen – ook geen lid van de EU – doen juist weer wel mee. Vodafone-gebruikers kunnen zich ook in Albanië en Turkije zonder financiële pijn op het internet begeven, maar dat is bij andere providers dan weer niet zo.
Een extra waarschuwing is op zijn plaats voor het gebruik van de mobiele telefoon op veerboten. Hoewel de zeeën binnen Europa (Noordzee, Oostzee e.d.) opgedeeld zijn tussen de aanliggende Europese landen, zijn het wel internationale wateren en op boten heb je vaak geen dekking vanaf het land. Om dan toch GSM-dekking te bieden worden zogeheten pico-cellen opgezet. Er is dan kort gezegd een kleine antenne en een basisstation geïnstalleerd, waarmee een mini-netwerk gerealiseerd wordt dat alleen te bereiken is op het voertuig zelf. Via een satellietverbinding worden gesprekken dan doorgezet naar een ‘echt’ GSM netwerk. Maar helaas, je betaalt dan voor een satelliet-verbinding en dat kan in de honderden euro’s gaan lopen! Ergerlijk is dat je dat niet kunt zien! Je koppelt aan op het wifi-signaal van de boot en hoppa, de rekeningen stromen binnen! Je bent dus gewaarschuwd.
Dus u wilt een camper? is het eerste camperhandboek in Nederland. Een must have voor iedereen die met de camper op pad wil. Het boek ontstond in de praktijk en biedt bruikbare tips en informatie aan mensen die een camper hebben of willen gaan kopen. De schrijvers kozen voor een camper vanwege de vrijheid, maar kwamen er al snel achter dat een camper een complex voertuig is. Reizen met de camper is leuk, maar om het zo te houden is het wel zo handig als je wat weet over de techniek, (verkeers)regels en veilig rijden. Arie en Tineke de Ruijter leerden dat deels door schade en schande. Om andere camperaars op weg te helpen, delen zij hun ervaring, plezier en kennis in dit boek. Dus u wilt een camper? is een opzoekboek dat ook lekker leest. Hilarische anekdotes, adviezen om vandaag nog toe te passen en technische kennis zijn overzichtelijk samengebracht. Hoe beter voorbereid op pad, hoe minder kans op schade en narigheid door verkeerde adviezen van malafide handelaars. Arie en Tineke de Ruijter zijn ervaren camperaars. Ze trekken er graag samen op uit en genieten van de vrijheid die een camper biedt. Te koop bij de boekhandel of bij Bol.com (ISBN 9 2000 000 73003113)
Wees voorbereid in geval van diefstal
Als ze in jouw camper inbreken en vervolgens jouw paspoort, rijbewijs, kentekenbewijs, reisverzkeringspolis etc. ook hebben meegenomen, dan heb je echt een probleem . Zelf heb ik daar de volgende oplossing voor: ik heb mijn documenten ingescand en ze in een office-document gezet (in mijn geval, omdat ik Linux als besturingssysteem heb is dat Libre-Office). Dit document heb ik beveiligd met een wachtwoord en 128 bits versleuteling (niet te kraken, zegt zelfs Microsoft). Dit document staat op mijn VPN-server die ik op afstand via een Wake on Lan kan aanzetten. Mocht het mij overkomen, dan heb ik binnen 5 minuten weer de beschikking over kopieën van mijn papieren. Heb je al die techniek niet in huis, dan kun je er ook voor kiezen om dat document op een USB-stick annex sleutelhanger te zetten, die je aan jouw campersleutels hangt. Mocht je de stick kwijtraken, dan kunnen zelfs geavanceerde ICT-ers er niets mee.
Als je de overtocht naar Engeland als voetganger maakt, is het doorgaans niet nodig om vooraf te boeken. Eén of twee mensen kunnen er altijd wel bij, zonder tot Indiase toestanden te komen die we kennen van de afbeeldingen van overvolle treinen en dergelijke. Is dat met een camper echt anders? Nee, dat hoeft niet. Jij staat niet in de kou te kleumen als de boot vol is en je met die afvaart niet mee kunt, dan maar de volgende. Wil je kijken of dat echt zo kan? Ga dan naar de site van P&O-ferries (klik hiernaast op het logo) en probeer even voor vannacht een overtocht te boeken. Tien tegen één dat dat lukt! Dus rij naar de haven, pak je smartphone en boek de goedkoopste overtocht voor de komende nacht. Voor vannacht (12 /13 november 2018) kun je voor € 53,- naar de overkant met een camper van 7,20 meter lang en 3.20 meter hoog!
Mag je de Dashcam overal gebruiken?
Dashcams zijn enorm in opmars, mede door programma’s op de TV zoals “Idioten op de weg” waar je de capriolen van vooral Russische weggebruikers kunt volgen. Natuurlijk heeft de prijsdaling van de dashcams vanuit China daar ook aan bijgedragen. Er heerst nogal wat misverstand over het feit of je de dashcam wel mag gebruiken. Vooraf: het ongevraagd en zonder toestemming verspreiden en/of publiceren is in alle landen verboden (ook in Rusland, maar ja….), maar mag je ze wel maken? Ja, in alle Europese landen mag je jouw dashcam gebruiken met uitzondering van Luxemburg en Oostenrijk, voor zover het betreft opnamen in de publieke ruimte. Voor Portugal geldt dat je een vergunning van de Autoriteit ter bescherming van Persoonlijke Gegegevens nodig hebt. In alle andere landen is het maken en bewaren van de opnamen voor eigen gebruik toegestaan!
Soms gaat er onderweg wel eens iets stuk (een deurknop, het schuifje van de koelkast) en heb je geen vervangend onderdeel bij je. In het buitenland is het dan soms heel moeilijk om aan een onderdeel te komen waarmee je uit de voeten kunt. Geen nood: hier is protoplast, een polymorf soort plastic in korrelvorm. Doe twee theelepeltjes in een glas meer dan handwarm (maar niet te heet) water, even een minuutje wachten, haal het eruit met hetzelfde lepeltje en je kunt het kneden als boetseerklei of stopverf. Maar pas op: is het afgekoeld tot kamertemperatuur, dan is het keihard! Dus je moet wel tamelijk snel boetseren. Maar ach, geen nood, niet gelukt? Gooi het opnieuw in een glas warm water en je kunt weer opnieuw beginnen. Mooi he? Te bestellen bij Protoplast en het kost € 19,95 voor 250 gram.
Vaak hebben campingmeubelen drie poten; het voordeel is dan dat ze nooit wiebelen, maar een nadeel is dat ze bijna nooit waterpas staan. Dat is heel lastig als het om kookgerei gaat, zoals een skottelbraai of een cadac. Een pannekoek bakken op een skottelbraai wordt dan een vreemd uitziend pannekoekje, helemaal opgerold naar één zijde. Dit kleine hulpmiddeltje zou je dan kunnen helpen: een aluminium plaatje met een stelschroef, een stukje anti-slipmat en twee slangklemmen. Met dank aan Mike Droogendijk die dit deelde op de Facebook groep Kampeertips en Oplossingen en van wie ook de foto’s zijn.
Koken op zonne-energie, wie wil dat niet. Sinds kort is er de GoSun in drie formaten (en prijzen): Go (€ 139,-) voor één persoon, Sport (€ 249,-) voor twee personen en GoSun Grill (€ 699,-) voor 4 personen. Koken, bakken en grillen op zonnewarmte en dus gratis. Je hebt jouw groeten en vlees in 30 minuten gekookt en in 6 minuten een liter water heet. Het lijkt duur, maar is een éénmalige aanschaf en nog een voordeel: superlicht (van 900 gram tot 3,4 kg). Meer info: https://gosun.co/products/gosunpro-portable-solar-oven
GPS-coördinaten in noodsituaties
Heb je een GPS_navigatie in jouw camper? Doe dan het volgende: kijk hoe je jouw GPS de coördinaten van jouw huidige positie kunt laten weergeven en leer dat al jouw mede-reizigers. Mocht je of jouw mede-reizigers ooit de hulpdiensten nodig hebben, dan kun je die de juiste coördinaten meegeven. Ze zullen het zeer waarderen en degene die hulp nodig heeft ook!
Het zal je maar gebeuren: je gaat tanken en per ongeluk schroef je de verkeerde dop los en tank je diesel in jouw watertank. Wat nu? Nieuw op de markt is Diesolan Spezial, een doorontwikkeling van het product Diesolan. Het verwijderd de diesel die doorgedrongen is in de kunststof wand van de tank en de rest van het systeem zoals slangen en boiler dusdanig goed dat er geen geur of dieselresten meer achterblijven. Het systeem is na reiniging met dit product weer bruikbaar. Het product is de uitkomst van een jarenlange doorontwikkeling. Belangrijk is wel dat de gebruiksaanwijzing bij het arbeidsintensieve schoonmaakproces goed gevolgd wordt. Diesolan Spezial is verkrijgbaar in 5 of 10 liter jerrycan en is online te bestellen. Vijf liter kost rond de 90 euro.
Wil je jouw hond mee in de camper? Dan is er binnen de EU één land waar je een bench mee moet hebben, waarin de hond tijdens het rijden moet worden vervoerd: Italië. Dit gebod geldt alleen als je twee of meer honden vervoerd; bij één hond hoef je geen bench bij je te hebben. In de andere landen geldt de regel dat de bestuurder niet gehinderd mag worden tijdens het rijden en dat lading (waarover ook een huisdier valt) het zicht van de bestuurder niet mag hinderen en geen gevaar mag vomen. Tot slot is het vervoeren van een hond op of tussen de voorstoelen in Polen ook verboden.
Deze lijmreparatieset wordt om een goede reden lasnaad uit de fles genoemd. Het unieke mengsel van granulaat en industriële lijm is vele malen efficiënter dan conventionele lijmen en “last” breuken, scheuren en vult gaten en spleten zoals geen andere lijm eerder deed. De lijmreparatieset is geschikt voor bijna alle materialen en met de juiste voorbehandeling uiterst belastbaar. De lasnaad is weersbestendig, koud- en hittebestendig en waterdicht.
De lasnaad uit de fles wordt in twee flesjes geleverd. De ene bevat de extreem sterke industriële lijm HG-Extreme 1.0, de andere het speciaal aangepast granulaat. Alleen de combinatie van de twee componenten leidt tot een chemische reactie die een zeer grote kleefkracht ontketent. Met behulp van het granulaat kunnen afgebroken delen of draden opnieuw worden gemodelleerd en zelfs geslepen worden. Een setje kost net geen € 50,- . Zie https://www.hgpowerglue.nl/product/hg-powerglue/
Soms raak je kleine voorwerpen bijna kwijt omdat je op plekken vallen waar je er bijna niet meer bij kunt. Zo had een camperaar zijn micro-sd kaartje achter de bestuurdersstoel laten vallen in de gleuf van de geleider. Om daar bij te kunnen moest de hele stoel, inclusief geleiders worden losgemaakt. Om dat te voorkomen deze tip: pak de stofzuigerslag met de opening die nog net past, doe daar een oude panty overheen en maak die vast met een breed eleastiek, zodat de panty niet naar binnen wordt gezogen. Nu heb je een fantastisch pakkertje voor kleine voorwerpen er bij. Succes.
Raamisolatie aan de binnen- of buitenzijde?
Een veel voorkomende vraag in camperland. Laat ik beginnen met het volgende: als je de raamisolatie aan de binnenkant doet vormt zich condens tussen raamisolatie en raam. In dit vochtige klimaat komen schimmels graag tot ontwikkeling (ook al stook je niet in de camper; paddenstoelen zijn ook schimmels en die gedijen uitstekend gedurende een koude, natte herfst). Dus als je de isolatie wat langer wilt laten zitten: niet aan de binnenkant! Aan de buitenkant vermindert de isolatie bovendien de vorming van condens aan de binnenkant, omdat de ramen minder koud zijn.
Oprijblokken: achteruit of vooruit op rijden?
Veel camperaars die oprijblokken hebben om de camper horizontaal te plaatsen vragen zich af: moet ik nu vooruit of achteruit die blokken op rijden? Het antwoord: als je rondom schijfremmen hebt maakt het niet uit. Voorop oprijden vinden de meeste camperaars makkelijker maar moet je in nood wegrijden dan is achterop rijden aan te bevelen. Heb je achter trommelremmen dan ligt dat even iets anders. Dat komt omdat ‘ouderwetse’ achterwiel trommelremmen meestal voorzien zijn van het simplex-remsysteem. Er is dan per wiel een oplopende en een aflopende remschoen die beide ongeveer de helft van het remvermogen leveren. En die helft kan net niet voldoende zijn om op de leveller te blijven staan. Maar ach, je bent er dan zelf bij, nietwaar?
Soms breekt er een klein maar essentieel onderdeel in jouw camper of van de items voor onderweg. En heel soms zijn die zeer lastig te lijmen. Neem nou maar eens een armpje van jouw bril. Meestal is het te verlijmen oppervlak zo klein dat je er niet goed bij kunt en dan blijft zo’n druppeltje ook nog niet zitten. Voor dit soort gevallen is Bondic uitgevonden: een vloeibaar plastic dat onder UV-licht binnen 5 seconden uithardt en zo twee onderdelen onverbrekelijk aan elkaar plakt. Het is 40 keer sterker dan de gebruikelijk lijm en daardoor meestal sterker dan het oorspronkelijke materiaal. Het lijmt op alles: kunststof, glas, stof, metaal. Een tube met UV-lampje kost € 19,95 bij Magic Shop Maar bij Ali ben je al voor € 2,50 klaar (moet je wel 6 weken wachten voordat je bestelling thuis is).
Vraag een Internationaal Rijbewijs aan
Verloopt jouw rijbewijs volgend jaar? En zijn de moeilijkheden bij het CBR nog steeds niet over (wachttijd nu in 2020 al méér dan een jaar!!). Ga dan naar de ANWB en vraag jouw internationaal rijbewijs aan. Zeg dat je het nodig hebt omdat je naar Madagascar gaat (daar is ons Nederlandse rijbewijs niet geldig en krijg je het model 1968 van het Internationaal Rijbewijs dat 3 jaar geldig is. De andere twee beschikbare modellen voor andere landen – 1949 en 1926 – zijn maar één jaar geldig.). Zo kun je er weer even tegen maar …. het IRB is in alle lander ter wereld geldig behalve in ….Nederland! (daar moet je dus doen met het papiertje dat je van het CBR krijgt ten bewijze dat je de verlenging van het rijbewijs hebt aangevraagd maar nog niet hebt gekregen in verband met softwareproblemen bij het CBR). Je krijgt het IRB in de ANWB-winkel onmiddellijk mee als je € 24,95 betaalt, twee recente pasfoto’s overlegt en jouw geldige rijbewijs meeneemt. Op de afbeelding een in België uitgegeven IRB, maar het Nederlandse is hetzelfde model.
Afgebroken sleutel verwijderen
Het overkomt iedereen wel eens, een afgebroken sleutel, maar als het op vakantie gebeurt midden in Frankrijk is dat wel heel lastig. Soms kun je de sleutel toch nog betrekkelijk eenvoudig verwijderen. Wat je zeker niet moet doen is met een tang of een schroevendraaier proberen de afgebroken sleutel te verwijderen. Pak het busje WD40 en spuit het slot met de afgebroken sleutel goed in. Pak uit jouw gereedschapskistje het kleine figuurzaagje (of haal er anders een in de BricoMarché) Houdt het zaagje zo dat de tandjes naar jou toewijzen en knip van het uiteinde het vlakke stukje weg. Steek nu het zaagje langs de sleutel in de schacht, draai hem lichtjes naar de sleutel toe en haal het zaagje voorzichtig naar je toe. De tandjes van het zaagblad haken nu in de sleutel en trekken die mee naar buiten. De afgebroken sleutel kun je nu met een klein tangeyje vastpakken en verder uit het slot trekken.
Een alternatieve methode zie je hier:
Als je veel en vaak op betaalde camperplaatsen staat dan moet je telkens een parkeer-ticket zichtbaar achter de voorruit hebben. Voor die gevallen hebben wij zogenaamde parkeer-ticket-houders, zowel aan de voorruit als ale één van de zijraampjes van de camper. Zo is de parkeerticket ook zichtbaar ook al heb je de isolatiedeken over de cabine getrokken. Bij Aliexpress heb je er 5 voor nog geen € 2,- De vorige die waij hadden was met een zuignapje en toen hadden we er maar één die we telkens moesten verplaatsen als we de isloatiedeken/zonwerking aanbrachten. Op den duur brak die af door het vele verplaatsen, vandaar dat we nu overgeschakeld zijn naar deze, die je met dubbel plakband op de ruit bevestigt.
Sinds kort is er een nieuw opvouwbaar krukje in de handel, winnaar van de Camping Tool 2020: Deze draagbare kruk is een gloednieuw ontwerp in de markt. Je trekt hem eenvoudig uit elkaar en kunt hem in elke gewenste hoogte instellen. Dankzij de innovatieve structuur is de maximale belasting 200 kilo maar wordt hij gegarandeerd tot een continue belasting van 120 kilogram. Hij is te koop voor bijna € 40,- bij opvouwkrukje.nl. (de bewegende beelden hiernaast komen van die site) Maar ja, ook bij Ali voor iets meer dan € 20,- waarbij het wel de vraag is of dit hetzelfde krukje is.
Natuurlijk is jouw specerijenrekje in de camper minder goed gevuld dan thuis en al die losse potjes is ook lastig in de camper. Wij hebben daar een perfecte oplossing voor: tic-tac-potjes. Je kent ze wel die kleine zakflacons waar jouw mintjes in zitten. Bewaar de lege exemplaren en vul ze met de nodige specerijen uit een navulzakje. Maar pas op: het gat van het strooipotje is wel een beetje groot! Je kunt beter doseren als je er een stukje horgaas in plakt. Wil je zelf een kruidenrekje maken? Buig twee aluminium-strips, eentje die als bodem fungeert en de ander om te verhinderen dat ze er uit vallen en bevestig die aan de wand van de keuken (dit kun je exact aanpassen aan jouw behoefte). Wij hebben op die manier twee rekjes van elke 6 potjes gevuld met kerrie djawa, djahé (gemalen gemberwortel), djinten (komijnzaad), ketoembar (koriander), koenjit (kurkuma), laos, sereh (gemalen citroengras), kaneel, nootmuskaat, paprikapoeder, peper en piment. En het leuke is dat ook zo nog een derde rij er bij kunt hangen met kardemon, knoflookpoeder, foelie, gemalen mosterdzaad, safraan en gemalen kruidnagel.
Op zoek naar kleingeld? Niet nodig als je zo’n muntenhouder in de camper legt en hem vult. Je hebt ze in verschillende formaten en in die van ons kan ruim € 25,- Ook heel handig in Frankrijk, het land waar je een pakje tabaksvloei nog met de creditcard kunt afrekenen maar waar gemeentelijke camperplaatsen nog vaak muntautomaten hebben voor stroom, grijs- en zwartwater en soms zelfs voor het standplaatsgeld.
Lensdopjes op jouw leds
Heb jij ‘s nachts ook zo’n last van die ledjes op melders (gas-alarm, koolmonoxide-melders, de ledjes op het bedieningspaneel ter indicatie dat de 12V het doet etc.)? Nou, daar is heel simpel iets aan te doen! Voor camera’s op laptops en smartphones zijn kleine “verduisteringsdopjes” voor te krijgen (om spionage via jouw camera tegen te gaan). Deze kun je dicht en open schuiven. Als je ‘s avonds gaat slapen, gewoon even voor het ledje schuiven en je hebt geen geflikker meer in jouw camper. Te bestellen onder andere bij Aliexpress
Heb jij daar ook last van: elke keer weer opnieuw een veilig wachtwoord bedenken en als je de computer het laat doen lukt het maar niet om dat wachtwoord te onthouden. En tot overmaat van ramp bedenken de systeembeheerders dat je dat ook nog eens elke 3 maanden moet veranderen. Ik heb al die wachtwoorden in een document staan en dat document dan weer beveiligd met een wachtwoord; ik hoef dus maar één wachtwoord te onthouden en om dat ene wachtwoord goed te kunnen onthouden heb ik daar een truukje voor. Laat ik met het wachtwoord beginnen: 8nkH76Z5n$#@ (natuurlijk niet mijn “echte” wachtwoord, dat begrijp je). Dit is een veilig wachtwoord, want het bestaat uit 12 karakters, kleine letters en hoofdletters, cijfers en bijzondere tekens. Zou je het wachtwoord willen kraken: er zijn 1082 mogelijkheden. En met een triljard (dat is een miljard maal een miljard) aantal mogelijke combinaties per seconde doe je er nog ruim langer over om de juiste combinatie te ontdekken dan onze aarde oud is (10 miljard jaar). Dus aan de front-end is dit wachtwoord niet te kraken, alleen back-end: er wordt een versleuteling op toegepast en dan wordt het versleutelde wachtwoord opgeslagen; die versleuteling kent iets minder mogelijkheden, maar jij zelf hebt er alles aan gedaan om een veilig wachtwoord te maken.
Nu, hoe maak je nu zo’n veilig wachtwoord dat toch heel makkelijk te onthouden is. Je gaat uit van een woord dat je altijd kunt onthouden. Ik heb in dit geval gekozen voor de geboorteplaats van mijn oudvader: Enkhuizen. Dit woord knip je op in lettergrepen en elke lettergreep begint met een hoofdletter: EnkHuiZen. Nu neem je als cijfer het laatste cijfer van jouw geboortejaar en vervangt elke klinker door een cijfer, beginnend met laatste getal van jouw geboortejaar en dan elke keer eentje lager. Als je bij 0 bent aangekomen ga je met 9 verder etc. Nu heb je 8nkH76Z5n. Aan het eind, wanneer je het hele woord gehad hebt, ga je nog drie keer door met het cijfer min 1, maar dan met de shift toets ingedrukt (dan krijg je dus drie maal een bijzonder teken, in dit geval $#@). Voilà, jouw veilige wachtwoord is gereed.
Als jouw schoorsteen van de Truma via de zijwand en niet via het dak uitmondt, dan komt daar condens uit die langs de wand naar beneden druppelt en vieze strepen achter laat en in de winter ijspegels vormt. Sommige camperaars zetten om dat tegen te gaan een wasknijper op de schoorsteen, maar er zijn ook hulpstukjes beschikbaar. Nu kun je die ook zelf maken van uit een klein plastic emmertje. Met een figuurzaag uitzagen en je klemt hem met één handbeweging onder jouw schoorsteen. Het hulpstukje heeft een maximale breedte van 13 cm en de inkeping aan de zijkant en voor de bevestiging zijn 1,4 cm diep, 6-8 mm in doorsnede. Je moet zelf even meten hoever je het hulpstukje moet uithollen zodat die net iets kleiner is dan de ronding van jouw schoorsteen. Met dank aan Willem Bravenboer Sr. die dit op Facebook plaatste in de groep Camperfriends. Succes.
Vind jij het ook zo lastig om jouw positie door te geven met die ellenlange coördinaten in lengte- en breedtematen? Zo zijn dit de coördinaten van het Nationaal Monument op De Dam in Amsterdam: 52.372816, 4.893662. Nu is er een nieuw systeem bedacht (vooral voor geocachers) waarbij je elke plek op aarde kunt vervangen door drie woorden, in dit geval voor De Dam noteert.selderij.dalend Tik die maar eens in op deze site. Nu is er ook een app What3Words (voor Android en IPhone), waarmee je jouw locatie kunt vinden en een doorgegeven lokatie op de kaart kunt aangeven. Handig, snel en zonder fouten.
Bij de FIat Ducato – het meest gebruikte onderstel voor campers – zit standaard onder de bijrijdersstoel een gereedschapskistje met daarin een schroevendraaier, krik, slinger én een sleepoog. Omdat die ruimte in campers echter meestal voor andere doeleinden wordt gebruikt zoals een Elektroblok of een huishoudaccu, is het de vraag waar de camperbouwer die onderdelen verstopt heeft. En je gelooft het niet, maar soms zijn ze gewoon bij de bouw achtergebleven. Controleer dat even, niet zozeer voor de krik (die zou toch wel te zwak zijn geweest), maar vooral het sleepoog, want zonder krijg je de camper niet weggesleept als het nodig is. Vind je hem niet, schaf er dan ééntje aan bij de automaterialenzaak; je hebt ze voor € 15,-
De meeste campers hebben een startblokkering en daarom hebben ze ook een start-sleutel met een transponder (een ingebouwde chip). Ben je zo ‘n sleutel kwijt of wil je een nieuwe, dan kun je die via de officiële weg verkrijgen via de dealer op vertoon van de code-card. Dan ben je bijna € 300,- kwijt (norm 2021). Maar gelukkig kan het ook anders: ga naar de lokale sleutelboer. In 6 van de 10 gevallen kan hij ook een sleutel met transponder namaken. Ter controle moet hij wel ook de beschikking hebben over de camper én het kentekenbewijs (om zich niet schuldig maken aan het misdrijf van hulp bij autodiefstal). In mijn geval kostte zo’n sleutel in 2018 € 70,-.
Je ziet het heel vaak: camperaars die hun kabels opwinden door slagen te maken rond hun elleboog. Met elke slag draait de kabel een halve slag en daardoor breekt een kabel veel eerder en, nog veel ergerlijker, wordt het één grote warboel als je de kabel probeert uit te rollen. Hoe met het wel dan? Gebruik de over-under techniek; dan gaan jouw kabels een leven lang mee en raken ze nooit in de knoop.
De zwarte aanslag van de remmen op de wieldoppen is soms moeilijk te verwijderen. Jose Kerinckx deed mij de volgende tip aan de hand: wrijf de deksels in met CIF, dompel ze onder water en laat ze een tijdje staan. aarna kun je de aanslag heel eenvoudig verwijderen met een borstel. De velgen zelf kun je inspuiten met CIF, laten inweken en dan afdoen.
Wijzig de standaard pincode
Op bijna alle Bluetooth modules bij apparaten zit een standaard pincode, vooral op kostbare apparaten zoals Lithium-accu’s, solarlaadregelaars e.d. Victron bijvoorbeeld heeft de standaard pincode 000000 op zijn solarlaadregelaars zitten. Als je die niet wijzigt in een persoonlijke pincode kan iedereen met een smartphone van buiten in jouw apparaat en daar de instellingen wijzigen. Ik heb een keer de proef op de som genomen op een camperplaats in Duitsland en je wilt niet weten bij hoeveel campers het raak was. En als die onverlaat dan de pincode wijzigt kun jij er niet meer in en heb je de PUK-code nodig (heb je die vergeten mee te nemen?).
De vuile was doen is soms een uitdaging in de camper, vooral als het een ‘grote’ was is. Er zijn (helaas) geen apps die je de weg wijzen naar de dichtst bijzijnde wasserette en vaak kun je er in Frankrijk wel een vinden bij een groot tankstation. Maar ook Google kan je hier uitstekend helpen: zorg dat je lokatie op jouw telefoon aan hebt staan en tik ‘Wasserette’ in. Sta je net iets ten Noorden van Parijs dan zie je dit op je scherm (klik op de afbeelding voor een vergroting):
In Nederland, België en Duitsland zijn we uitstekende fietspaden gewend, waar we, afgescheiden van het overige verkeer, hoed kunnen fietsen. In Frankrijk is dat wel anders! Toch zijn ook daar uitstekende fietspaden, de zogenaamde Voies Vertes die vaak over afgebroken sproorbanen zijn gelegd. Klik op de kaart voor meer informatie.
Als je bij een tussenstop even een ei wilt bakken of een keteltje water koken en je staat daarvoor nét even iets te schuin, dan kan dit helpen. Kijk even in jouw portemonnée welk muntgeld je daar in hebt, pak dat en probeer de pannendrager daarmee waterpas te zetten door er muntjes onder te schuiven. Succes verzekerd!
(Oorspronkelijk opgesteld: 21 september 2019) Laatstelijk bijgewerkt:19 juli 2023