Storing in de Drinkwatervoorziening

Water is één van de meest essentiële levensbehoeften; zonder water kun je niet leven. Het is dan ook heel vervelend als jouw drinkwatervoorziening in de camper niet goed werkt. Nu heeft de drinkwatervoorziening maar weinig onderhoud nodig. Voor het gewone, dagelijkse onderhoud verwijs ik je door naar de desbetreffende pagina onder het itrem “Onderhoud”. In hoofdzaak kun je vijf storingen in jouw watervoorziening krijgen:

Vooraf in zijn algemeenheid: komt er weinig water uit de kraan dan kan dat drie oorzaken hebben:
1. er staat een ontluchtingsklep of antivriesventiel open; als je de kraan open laat staan en je kijkt onder de camper dan zie dat er een straaltje water onder de camper uit komt.
2. er zit kalk in jouw waterleiding en/of kranen; wanneer heb je voor de laatste keer de waterleidingen ontkalkt? In de regel doe je dat éénmaal per jaar (ik aan het begin van het seizoen).
3. Jouw pomp werkt niet goed meer; dit komt alleen voor bij een dompelpomp. Deze is heel eenvoudig en tegen geringe kosten te vervangen.

Voortdurend lucht in de leiding of Boiler loopt leeg

Heb jij voortdurend lucht in de leiding zodat het even duurt voordat je weer water hebt? Waarschijnlijk is dan jouw terugslagklep defect. Bij een dompelpomp-systeem (dus als jouw pompje IN de watertank hangt) kun je dat eenvoudig verhelpen door in de waterleiding, direct boven het pompje, een nieuwe terugslagklep aan te brengen. Die dingen hebben ze in elke kampeerwinkel en kosten rond de € 5,- Heb je een drukpomp dan zou je het probleem al veel eerder hebben gemerkt: de pomp slaat dan namelijk voortdurend aan om het water weer op druk te brengen. Bij deze systemen zit de terugslagklep in de pomp zelf en is die niet te vervangen.
Heb je dit probleem van de sputterende kraan alleen met warm water, dan is het overloopventiel van de boiler waarschijnlijk stuk. Dit ventiel behoort alleen open te gaan als de druk in de boiler te hoog wordt, maar als die altijd open staat dan loopt via dat ventiel de waterleiding vanaf de boiler naar de kraan leeg. In dat geval zul je dat overloopventiel moeten vervangen en die hebben ze bij elke grotere kampeerwinkel (De Wit in Schijndel, Obelink in Winterswijk) voor ongeveer € 35,-.

Boiler loopt leeg

Loopt jouw boiler leeg, maar het water stroomt niet naar buiten doch terug de watertank in, dan is de terugslagklep ook stuk. Ook dan geldt: vervang het overloopventiel.

Lekkende koppelingen

Vooral zelfbouwers en andere doe-het-zelvers hebben er last van: lekkende koppelingen. De meest voorkomende oorzaak is het gebruik van onjuiste koppelingen, slangen en slagtules. Je ziet tuinslangen gebruikt met slangtules en aba slangklemmen. Deze slangklemmen zijn bedoeld voor vaste installaties en niet voor de altijd bewegende slangverbindingen in een camper. Bovendien zijn deze slangklemmen van metaal, waardoor het risico bestaat dat je bij het tè vast aandraaien in de slang snijdt; bovendien kunnen deze slangklemmen gaan roesten. Als je verstandig bent, ga je voor de complete, op elkaar afgestemde set van Reich: snappers als slangklemmen, tule van Reich en de slangen van Reich, dan weet je zeker dat je waterdichte verbinding krijgt èn – belangrijker – ook houdt!

De waterniveau-meter werkt nier (juist) meer.

Veel campers zijn uitgerust met een waterniveau-meter. Daar zijn twee systemen voor in de handel: één met zogenaamde peilstaafjes vastgemaakt in een stop, die van bovenaf in de watertank is gedraaid en een tweede systemen met sensoren, vastgemaakt in de wand van de watertank met een electrische aansluiting aan de buitenkant.

Heb je de zogenaamde peilstaafjes, dan moet je die éénmaal per jaar even schoonmaken. Er komt aanslag op die staafjes waardoor ze niet goed meer geleiden en bijgevolg een niet juiste meter uitslag laten zien. Sommige kun je schoon maken met een pannenschuursponsje (niet met schuurpapier, dan beschadig je de peilstaafjes), andere, die exemplaren met een coating van bijvoorbeeld CBE, kunnen zelfs daar niet tegen en die kun je alleen maar met een doek schoonmaken.
Mocht de aanduiding op het centrale bedieningspaneel dan nog niet goed zijn, dan controleer je even of de oorzaak daarvan bij die staafjes ligt. Dat doe je als volgt:
Verbindt de centrale draad (0-draad, meestal bruin van kleur) met één van de andere draden. Nu moet het display oplichten en een waarde aangeven. De oorzaak ligt dan niet bij de sonde zelf en je hoeft deze dan niet te vervangen.

Mocht je het systeem hebben met ingeschroefde sensoren in de watertank, dan is de meest voorkomende oorzaak een loszittend contact aan de buitenkant. Deze sensoren zijn door de watertank heen geschroefd en hebben dus buiten de watertank een elektrische aansluiting. Controleer die even.

Het water loopt weg

In jouw camper zit een anti-vorst ventiel dat er voor zorgt dat jouw boiler niet bevriest. Als de temperatuur beneden de 4⁰C. daalt gaat hij open. Er is voor de meeste anti-vorst ventielen spanning (12V) nodig om het ventiel gesloten te houden; alléén de middelste, die met de blauwe knop, werkt niet op stroom. Er zijn drie soorten anti-vorst ventielen op de markt (klik op de afbeelding voor een vergroting):

Om het ventiel te sluiten moet er dus én 12V spanning beschikbaar zijn (de hoofdschakelaar van jouw installatie dus op “aan”) én de temperatuur bij het ventiel moet hoger zijn dan 4⁰C (soms moet je dus de verwarming eerst aanzetten voordat je het ventiel kunt sluiten).

Werkt de sluiting dan nog niet dan kan het zijn dat in het ventiel kalkresten zitten die een sluiting verhinderen. Daar is maar één oplossing voor: ontkalken. Dat kan op twee manieren: tesamen met het ontkalken van alle waterleiding, boiler en schoon watertank (zie de drinkwatervoorziening) of met een wat sterkere oplossing apart. Haal daartoe het ventiel in zijn geheel even los, zet drie slanggetjes op de slangtules (één in, één uit en één van de overloop naar buiten) , buig ze naar boven tot boven het apparaat en bind ze aan elkaar met een tierap. Giet nu warm water waarin citroenzuur is opgelost in een van de slangetjes totdat ze alle drie vol zitten. Laat het even een paar uur staan en jouw probleem is waarschijnlijk opgelost.

Jouw waterpomp werkt niet of niet goed meer.

Als jouw waterpomp niet meer werkt, denk dan niet het ergste: de waterpomp is stuk. De kans is groter dat de zekering het heeft begeven. Ga dus als eerste die controleren. Het klinkt oubollig, maar dit kwam ik vandaag (9 juni 2018) op een forum tegen.” Wijze les. Sta heerlijk te douchen in mijn camper stopt de waterpomp. Uiteraard heb ik een reserve pomp bij mij dus aan de slag en vervangen. Nieuwe pomp doet ook niets. Het zal toch niet een ……… zijn. Ja dus: een zekering!”

In campers kom je in de regel twee verschillende typen tegen: een dompelpomp of een drukpomp.

De Dompelpomp

Een dompelpomp is een pomp die je in de watertank moet plaatsen. Als hij stroom krijgt gaat hij pompen: het water wordt van onderen aangezogen en via de bovenkant in de leiding geduwd. In elke kraan zit een micro-switch, een kleine schakelaar die de dompelpomp van stroom voorziet. De meeste dompelpompen zijn ook nog voorzien van een terugslagklep, zodat het water dat in de leiding is gepompt niet terugloopt als de pomp uit staat. Zit zulk een terugslagklep niet in de pomp dan is die meestal in de waterleiding zelf verwerkt, net boven de dompelpomp. Zie de afbeelding rechts.
Toen ik nog een dompelpomp had in mijn vorige camper en ik kreeg geen water uit de kraan, volgde ik deze procedure:
1. de pomp hangt in de tank; haal hem er even uit, haal de leiding er vanaf en laat hem in de tank zakken zodat de uitgang nog boven water zit. Laat iemand anders de kraan een openen. Pas op: als de pomp werkt spuit het water naar boven!
2. de pomp werkt dus. Maar als er nog geen water uit de kraan, dan is de oorzaak een van deze 4:

  1. lucht in de leiding c.q. pomp,
  2. een verstopt kraanfiltertje, of
  3. een verstopte beluchting van de tank.
  4. te lage accuspanning

Lucht in de pomp kun je er uit laten lopen door als je de kraan open zet de pomp in de watertank even heen en weer als ook op en neer te bewegen terwijl die loopt. De lucht uit de leiding kun je alleen verwijderen door aan de kraan te zuigen, maar dat hoeft niet als de pomp luchtbellen-vrij is; die perst dan nl het water wel door de leiding en de lucht er uit. Wil je de leiding toch aanuigen? Dat kan het handigst met een oud stukje binnenband van een fietsband en een vacuümpomp (zo eentje die backpackers hebben om hun kleren in een vacuümzak in te pakken). Je maakr de binnenband even met een slangklem vast aan de kraan en aan de vacuümpomp en met een slag of twee heb je de leiding aangezogen. Het kan natuurlijk ook met een stofzuiger maar dan moet je wel op tijd de kraan sluiten!

In de meeste camper-kranen zit in de kraan ook een filtertje aan het eind van de tuit; dat filtertje kan verstopt zitten met kalk. Draai het even los en kijk. Mocht het verstopt zitten, leg het een paar uur in een warme/hete oplossing van azijn en de kalk verdwijnt als sneeuw voor de zon.

Een verstopte beluchting heeft tot gevolg dat de watertank vacuüm wordt gezogen en er dan geen water meer uit de tank kan worden gepompt. Het komt niet vaak voor dat het ontluchtingsgaatje verstopt zit, maar kijk hier wel even naar als je de pomp hoort draaien maar er geen water uit de kraan komt.

Bij een lage accuspanning heeft vooral een dompelpomp daar heel veel last van; hij kan niet genoeg druk meer opbouwen, waardoor het water moeilijk door de leidingen naar de kranen toe kan.

Een dompelpomp is niet te repareren; je kunt hem alleen vervangen. Hij kost zo tussen de € 15,- en € 25,-, afhankelijk van het vermogen, het aantal liters per minuut dat hij kan leveren. Ze gaan nog wel eens stuk en vervanging is heel simpel. Toen wij nog een camper hadden met een dompelpomp in de watervoorziening had ik altijd een reserve exemplaar bij me. Één keer heb ik die zelf gebruikt maar in twee gevallen kon ik een mede camperaar helpen wiens pomp stuk ging en die geen reserve bij zich had.

Tot slot zijn er ook nog dompelpompen die voorzien zijn van een regelbare drukschakelaar; deze laat de pomp afslaan als er een bepaalde druk wordt bereikt. Staat die schakelaar te hoog voor jouw systeem dan blijft de pomp lopen. Als je dus een dompelpomp hebt die niet stopt, dan zou dit ook een oorzaak kunnen zijn.

De Drukpomp

Jouw drukpomp blijft bijna altijd werken. Hij heeft maar een keer per jaar een kleine onderhoudsbeurt nodig: het schoonmaken van het waterfilter. In deze drukpomp zit een membraan dat er voor zorgt dat de leiding op druk blijft. Dit membraan is gevoelig voor kleine deeltjes in het water, vandaar dat er in de water-toevoerende leiding een filter zit om die kleine deeltjes er uit te filteren. Dit filter moet éénmaal per jaar worden gereinigd.
Het filter (hiernaast op de afbeelding) zit achter het plexiglas, links van de pomp. Dit plexiglas zit met 4 schroeven en een dichtingsrubber vast aan de pomp. Draai de vier schroeven los, haal het plastic kapje er voorzichtig van af (zorg er voor dat het rubber niet beschadigd) en nu zie je het metalen/kunststof filter zitten. Wip dit met een kleine schroevendraaier uit de pomp, veeg het vuil er af en spoel het grondig schoon onder de kraan. Nu kun je het er weer inzetten en het plastic kapje met rubberen afdichtingsring er weer opschroeven. Het is een werkje van misschien een half uurtje; ik kan heel moeilijk bij mijn pomp (moet de tafel er uit halen en op de buik op de vloer gaan liggen en dan nog kan ik bijna niet bij de vier schroeven; door de camperbouwer – Italianen – is hier niet goed over nagedacht, maar goed, het lukt). Zorg er wel voor dat de afdichting goed is, anders werkt de pomp niet, komt er geen water uit de kraan hoewel de pomp als zijn beste dat probeert.

De drukpomp slaat regelmatig aan zonder dat er water getapt is

Soms hoor je de drukpomp heel even aanslaan en stopt dan weer onmiddellijk. Vaak denkt men dan dat er ergens in de waterleiding een lek zit. Dat hoeft echter helemaal niet, de oorzaak ligt vaak heel ergens anders: in het natuurkundig verschijnsel dat warmte water uit laat zetten en afkoelen weer laat krimpen, veroorzaakt door de boiler. De boiler verwarmt het water tot zeg ongeveer 70⁰; door die opwarming zet het water uit en het teveel aan water (wegens te hoge druk) loopt dan via de drukoverloop van de boiler naar buiten onder de camper weg (nog geen half kopje). Bij de ingestelde temperatuur slaat de boiler af. Daarna koelt het water heel langzaam af totdat de boiler wegens te lage temperatuur van het water, weer aanslaat. Maar…..daarvóór is de pomp al weer aangeslagen omdat de druk te veel gedaald is en pompt die weer koud water (een heel klein beetje, nog geen half kopje) in de boiler, die daardoor weer onmiddellijk aanslaat en het spel begint weer van voren af aan.
Dit kan worden opgelost, door de hysteresis (het verschil tussen aanslaan-druk en maximale vuldruk) van de pomp te vergroten, zodat die “later” aanslaat dan de boiler. Helaas kun je die hysteresis niet bij elke pomp instellen.
Dus: dat regelmatig aanslaan van de drukpomp is normaal en hoeft niet te duiden op een lekkende kraan/waterleiding. Je kunt het testen door de boiler uit te laten en dan luisteren of de pomp nog steeds geregeld aanslaat. Zo ja, dan heb je wel een lekkende kraan/waterleiding/overloop/antivriesventiel………

De “sputterende” drukpomp

Zelf heb ik een keer een sputterende drukpomp gehad: het water uit de kraan bleef maar sputteren alsof er lucht in de leiding kwam. Uiteindelijk dus de hele leiding nagelopen, want bij de pomp zag je dat het kijkglaasje bij het filter niet “vol” kwam: er bleef lucht tussen zitten. Bleek halverwege een slangklem niet helemaal meer te sluiten waardoor er voortdurend valse lucht werd aangezogen. Slangklem aangedraaid en ja hoor: alles werkte weer naar behoren.

Er komt geen water terwijl de pomp draait

In de regel zijn alle drukpompen “zelfaanzuigend” zodat je je niet hoeft te bekommeren om lucht in de leiding, zoals dat wel het geval is bij een dompelpomp. Maar toch komt het wel eens voor dat die zelf aanzuigende werking niet functioneert: de pomp draait wel, maar er komt geen water. Mocht dat bij jou het geval zijn, dan kun je door de kraan te openen en daar de lucht uit te zuigen het proces op gang helpen.

Zelf onderdelen vervangen

Hoewel het heel moeilijk is om zelf onderdelen van de pomp te vervangen, heb ik hieronder toch maar even, voor de zeer ervaren doe-het-zelver – het onderdelen schema opgenomen:

Gaat jouw Fiamma drukpomp stuk dat kun je die in de meeste gevallen ook niet zelf repareren. Vaak zul je dan een nieuwe moeten aanschaffen. Deze zijn wel een stuk duurder, want ze kosten € 80,- tot € 100,-. Een reserve zul je dan ook niet snel bij je steken.
Daar is één uitzondering op: het vaakst gaat de drukschakelaar stuk en blijft de pomp doorlopen, ook al is de druk bereikt. Deze kun je nog betrekkelijk eenvoudig in zijn geheel vervangen: hij zit helemaal onderaan de pomp, onderdeel 01203B02.

De Shurflo pomp is een stuk eenvoudiger, ook in onderhoud. Hij heeft geen filter en zo ongeveer het enige dat stuk kan gaan is de drukschakelaar en het membraan-set. Is dat laatste het geval dan sputtert de pomp alsof er lucht in de leiding zit en komt het water ook al sputterend uit de kraan. Is de drukschakelaar defect, dan blijft de pomp lopen, ook als is het water op druk.

Verklaring der cijfers:
1 = drukschakelaar;
2= terugslagklep;
3 = pomphuis;
4 = kleppenset;
5 = membraanset

De druk-waterpomp maakt veel geluid.

Heb je een druk-waterpomp dan wil die nog wel eens veel geluid maken, ondanks dat hij in rubbers is opgehangen. Het wil nog wel eens helpen als je aanvullende de bouten vervangt door zogenaamde silent-blocks.

Één van de kranen werkt niet meer

Als je een Dompelpomp hebt:

Als je de kraan opent en er komt geen water dan is waarschijnlijk jouw micro-switch stuk (als je een dompelpomp hebt). Heb je een drukpomp, dan doet die pomp het niet meer. Wat je dan kunt doen zie je hierboven. Het navolgende is alleen van toepassing op systemen die een dompelpomp hebben.

© NKC

In de kraan zit een micro-switch die jouw dompelpomp van stroom voorziet. Als je heel goed luistert hoor je die klikken als je de kraan opent. Het meest voorkomende euvel bij een niet werkende kraan is deze micro-switch. Er kan vuil tussen de kontakten komen waardoor de stroomkring niet gesloten wordt en de pomp geen stroom krijgt, of het palletje dat de schakelaar moet induwen is afgebroken (en dan klikt hij niet meer).

Maar de meest voorkomende oorzaak is het doorbranden van de micro-switch zelf. De schakelaar is maar heel klein en de dompelpromp vraagt een stroomsterkte van rond de 5A; deze stoormsterkte brand iedere keer als je de schakelaar aan zet een heel klein beetje de contacten in en dit gaat net zo lang door tot er geen contact meer over is. Op dat moment weigert de kraan dienst, want de pomp slaat niet meer aan.  Heel soms kun je de kraan demonteren en uit elkaar halen zodat je bij de micro-switch kunt. De draadjes zijn meestal aangegoten en als die afgebroken zijn kun je die niet meer repareren. Vaak betekent een micro-switch kapot dat je de hele kraan moet vervangen.  Je kunt “doorbranden voorkomen door een kant en klaar relais de stroom voorziening voor de pomp over te laten nemen en elke kraan de aansturing van het relais over te laten nemen. Het handigst is als je daar bijvoorbeeld een HELLA 4RA 007 507-081 relais voor neemt, want daar zit alles in, zelfs de aan te raden vrijloop-diode. Het enkele draadje dat ja dan extra moet aanbrengen is de plus voor de voeding van de pomp. Als noodoplossing kun je er een kleine schakelaar tussen zetten die je met de hand bediend als je water nodig hebt. Thuis kun je dan de kraan gaan vervangen. Voor sommige zeer dure kranen zijn wel losse micro-switches te koop, zoals deze voor de Reich EHM Twist: de schakelaar zelf kost bijna € 16,-, de kraan ruim € 50,-

Als je een drukpomp hebt:

Als er geen water uit de kraan komt dan is de leiding geblokkeerd. Dit kan twee oorzaken hebben:

  1. de meest voorkomende: jouw waterleiding is plaatselijk bevroren. Zet de onderkastjes van de keuken open en de verwarming aan of iets hoger. Ook zou je met een föhn de leiding kunt verwarmen om de leiding te ontdooien. Kan die leiding niet bevroren zijn omdat het niet koud genoeg is (geweest), dan
  2. de blokkade wordt veroorzaakt door kalkafzetting in de kraan, meestal is het filtertje in het kraaneinde verstopt. Dit kun je, net als thuis, er gewoon afdraaien, even in de ontkalker leggen (van jouw senseo of anders azijn/citroenzuur/citroensap, dat werkt ook).

Ook kan het zijn dat de kraan lekt. De meest voorkomende oorzaak is een lekkage via de keramische schijven. Als je de camper op winterstalling zet moet je altijd zorgen dat er absoluut geen water meer in de kraan staat. Raakt dat bevroren dat vernield het ijs jouw keramische schijven en gaat de kraan het volgend seizoen lekken. Dus bij het aflaten van het water alle kranen due ook die van de douche en de badkamer open zetten; dan loopt het water vanzelf via de leidingen naar buiten.

Maar goed, heb je eenmaal lekkende keramische schijven, dan kun je die als volgt vervangen. Op de hendel zit een chrome kleurig dopje het dopje eruit peuteren daaronder zit een klein inbus boutje. Dit boutje draai je los en met een beetje wrikken en bewegen haal je dan de hendel er af. Daaronder zit de keramische cartouche vast met een koperen/messing moer. Als je die los hebt kun je de cartouche uitnemen en opmeten. Nieuwe hebben ze in elke kampeerwinkel, maar ook bij Aliexpress. Wil je nog eens zien? Kijk dan naar deze video.

Sputterende kraan.

Soms sputtert de kraan als je hem open doet; eerst komt er lucht , dan lucht met water en na een tijdje komt er pas een constante stroom water. Heb jij hier last van, dan is er sprake van een niet goed werkende terugslagklep na de dompelpomp. Bij een druksysteem (zie hieronder) kan dat niet voorkomen, tenzij de drukpomp niet goed werkt. De oplossing: vervang het terugslagventiel van nog geen € 8,-.

Drukvat werkt niet goed

Sommige systemen hebben naast een drukpomp ook nog een drukvat voor een gelijkmatig aan- en uitspringen van de drukpomp. Sommige drukvaten lopen langzaam helemaal vol met water en dan werkt die niet meer. Eenvoudige oplossing is om het drukvat af te koppelen, leeg te maken en weer opnieuw te installeren.

Wijzig het systeem: van dompelpomp naar druksysteem

Dompelpomp-systemen geven vaak storingen omdat er van elke kraan twee stroomdraadjes lopen naar de pomp en de kans op een breuk in die draadjes door de draaiende beweging van de kraan groot is. Als je het kunt, wijzig dan het systeem van dompel naar druk. Dit kan op twee manieren:

Als je voldoende ruimte hebt om een drukpomp buiten de watertank te plaatsen dan is dat het bij elk systeem mogelijk om in plaats van een dompelpomp een drukpomp te plaatsen. De enkele voorwaarde is dat jouw waterleidingen tegen de ingestelde overdruk moet kunnen. Er zijn drinkwatersystemen bij die slechts een overdruk van 0,5 Bar aankunnen, andere daarentegen zijn bestand tegen een overdruk van 1,5 Bar. Je mag de waarde aanhouden die jouw dompelpomp aangeeft. Controleer dat dus eerst voordat je tot installatie over gaat. Alle mij bekende drukpompen zijn zelf-aanzuigend, zodat je met een slang die van onder in de tank loopt naar boven via de “oude” weg waar naar de pomp (die je wel zo laag mogelijk bij de vloer plaatst) het systeem kunt aansluiten.

Een tweede mogelijkheid is om in de bestaande waterleiding een drukschakelaar in te bouwen. Zodra de waterdruk beneden een bepaalde – zelf in te stellen – druk daalt, slaat de pomp aan en die wordt weer uitgezet door de schakelaar als de vereiste druk bereikt is. In feite maak je zo van jouw dompelpomp een drukpomp. Deze oplossing vergt maar weinig ingrepen: een klein apparaatje ergens in de waterleiding met een verbinding naar de pomp. Er zijn zelfs fabriekscampers die hier ook voor hebben gekozen, zoals onder andere de Adria Coral Acess

(Oorspronkelijk opgesteld: 3 juli 2018) Laatstelijk bijgewerkt: 20 mei 2023