Drinkwater tot je besch
ikking hebben is een absolute voorwaarde om “wild” te kunnen camperen. Daarom is de reiniging van de installatie voor de meeste camperaars een grote zorg. Hoe kun je er nu voor zorgen dat jouw installatie in top-conditie blijft? Daarover gaat deze pagina.
Welk middelen gebruiken we om de tank te reinigen?
In de middeleeuwen braken op zeereizen onder de bemanning en reizigers vaak enge ziekten uit, veroorzaakt door het drinken van producten, gemaakt met vervuild water. Water werd in die tijd meegenomen in afgesloten vaten, maar omdat het er al niet schoon (naar huidige maatstaven) inging was de startkwaliteit al niet best. In onze huidige tijd is dat heel anders: het drinkwater uit de kraan in Tilburg mag naar de Franse wetgeving zelfs bronwater heten.
Toch moeten ook wij oppassen: na verloop van tijd loopt de kwaliteit van het water in de tank achteruit en op een gegeven moment is heeft het niet meer de gewenste drinkwaterkwaliteit. Het is per slot van rekening stilstaand water, onderhevig aan bacteriologische activiteit. Bovendien loopt de temperatuur langzaam op tot ongeveer kamertemperatuur; dat is nog wel niet de meest gewenste temperatuur voor bacteriologische hoog activiteit (zo’n 35° C.) maar in ieder geval veel hoger dan de normale watertemperatuur uit de kraan (tussen de 8° en 12°).
Daar kunnen we op zich weinig aan doen, maar we kunnen wel maatregelen nemen om de kwaliteit zo hoog mogelijk te houden. Mijn camper (autoroller 225p) beschikt daartoe gelukkig over twee kleinere watertanks (één van 40 liter en één van 100 liter) i.p.v. één grote. Zodra één tank leeg is moet ik wel handmatig, door het verdraaien van een hendel, overschakelen naar de andere, maar die tank is, door de wijze waarop de aanzuiging door de pomp plaatsvindt, dan ook helemaal leeg. Mocht dat niet zo zijn (door de achterover hellende stand van de camper op dat moment) , dan maak ik hem inwendig altijd even droog met een doek, zodat er geen oud restwater in blijft staan. De ene tank zit onder de bank van de dinette, waar je dus heel eenvoudig bij kunt, en de andere, met de vulopening in de achterwand, onder het franse bed. Bij de eerste gelegenheid vul ik die tank dan weer met vers, fris water. Omdat wij ongeveer 120 liter verdeeld over beide tanks meenemen en ongeveer 20 liter water per dag gebruiken als we niet douchen, is ons vers water op het eind ten hoogste 6 dagen oud. Douchen we wel, dan zorgen we dat we direct weer vers water kunnen innemen. Ik zeg dan ook trots: wij hebben altijd vers drinkwater aan boord.
Voorwaarde daartoe is wel dat je natuurlijk schoon begint: hoe krijg je nu de schoonwater tank echt schoon, vrij van aanslag, kalk en bacteriën? Op camperfora doen verschillende methoden de ronde die ik hier even de revue laat passeren, met mijn opmerkingen daarbij.
Schoonmaak-azijn of citroenzuur
Schoonmaakazijn heeft een remmende werking op de bacteriologische groei, werkt tegen algen en is ontkalkend. Deze eigenschappen maken dat het goed geschikt is om de watertank, leidingen en boiler schoon te maken. Maar minder goed is dat het azijnzuurion, acetaat genoemd, alle natuurlijke rubbers aantast als ook de synthetische rubbers nitrilbutadieen en etheenpropeendieen; veel koppelingen en afdichtingen in jouw waterleidingssysteem zijn van deze rubbers gemaakt en dus moet je heel goed oppassen met het gebruik van azijn. Citroenzuur, ook een natuurlijk (organisch) zuur, heeft ook een remmende werking op bacteriegroei en is ook ontkalkend maar heeft als voordeel dat het chemisch een iets sterker zuur is dan azijn en daarmee iets effectiever is in dezelfde hoeveelheid. Bovendien bevat citroenzuur géén acetaat en tast het derhalve jouw rubbers niet aan en stinkt het niet (het ruikt zelfs fris voor ons mensen; Dubro doet het niet voor niets in zijn afwasmiddel). Ik ken twee goedkope adressen om het te bestellen: De Kruidenbaron en Natuurproduct
Steradent en/of Bleekmiddel
Steradent is een middel om gebitsprotheses te reinigen. En omdat dit geen agressief middel is, kan je het voor meerdere doeleinden gebruiken. Denk bijvoorbeeld aan het reinigen van glaswerk en natuurlijk de reiniging van je watertank in de camper. Het heeft alleen een bacteriologisch remmende werking en door het bruisen (de aanmaak van zuurstof) een enigszins remmende invloed op algvorming. Het middel ontkalkt echter nauwelijks, omdat het nagenoeg geen zuur bevat, het enige middeld dat kalk oplost. Steradent bestaat namelijk voor 66% uit Natriumcarbonaatperoxide, voor 20% uit Natriumsulfaat, Natriumbicarbonaat en Kaliumcarbonaat, voor 5% aan hulpstoffen zoals Maltodextrine, Arabische gom, Glucose, smaakstoffen en voor maximaal 9% aan citroenzuur. Een vol buisje van 90 gram steradent bevat daarom slechts 8 gram citroenzuur.
Daarnaast gebruiken sommigen bleekwater als schoonmaakmiddel. Dit kan wel, maar bleekmiddel verdragen wij mensen niet zo goed als we het binnen krijgen. Het is tamelijk agressief en ook de afdichtingen van de tank en waterleidingen vinden het niet prettig. Goed spoelen is het devies als je het gebruikt. Ikzelf zou het nooit gebruiken.
Hoe reinigen we tank, leidingen en boiler?
Dan moet natuurlijk wel eerst de tank open en soms kost dat enige moeite, vooral als het de eerste keer is in een tweedehands camper waarbij de vorige eigenaar dat nog nooit gedaan heeft. De schroefdop is soms heel moeilijk open te draaien. Mocht het niet lukken, gebruik dan bijvoorbeeld een oliefilterspin (zie afbeelding; hier te koop voor een € 10,-) of maak er zelf een hefboom van twee plankjes1). Hiermee krijg je de schroefdop meestal wel open.
Ik gebruik altijd één keer per jaar citroenzuur, net voordat de camper voor langere tijd naar de stalling gaat. Mocht hij tussentijds gedurende een paar weken niet zijn gebruikt, dan neem ik mijn toevlucht tot steradent- tabletten om de tank, net voor dat ik hem ga vullen, schoon te maken.
De schoonwatertank, leidingen en boiler maak je als volgt schoon: ik gebruik altijd 30 liter water (3 volle emmers) en los 10 gram citroenzuur per liter water (dus in mijn geval 300 gram) op in een emmer heet water. Ik gebruik heet water omdat het citroenzuur daar heel makkelijk in oplost. Die emmer citroenzuur-oplossing gooi ik in de watertank en vul die met nog twee emmers gewoon water aan tot de vereiste 30 liter. Dan maak ik met een borstel (een oude afwasborstel) de wanden schoon. Dan zet ik de kranen open zodat de citroenoplossing ook in de leidingen gaan staan. Daarna vullen we de watertank helemaal en ondertussen laten we ook de boiler vollopen door de warmwaterkraan open te zetten. Als de boiler vol is zetten we hem aan om het (verdunde) citroenzuur beter zijn werk te laten doen. We laten het citroenzuur nu minstens een half uur, maximaal een uur zijn werk doen en daarna spoelen we enkele keren grondig met schoon water om de losgekomen vervuiling en kalkresten kwijt te raken. Mocht de tank heel erg vuil zijn geweest dan herhalen we het proces een keer. Zou je eenzelfde effect willen bereiken met steradent (het meest geliefde middel onder camperaars als je de camperfora mag geloven), dan heb je 38 buisjes steradent nodig!! Deze methode wordt ook geadviseerd door Truma zelf: https://www.truma.com/nl/nl/faq/truma-combi-verwarming-ontkalken
Om de watertank met Steradent schoon te maken (zeg maar bacterie- en algvrij) heb je één buisje nodig per 30 liter heet water. Los alles op en vul de tank ermee; zet de pomp even aan zodat de oplossing ook in de leidingen terecht komt. Je kan eventueel een rondje met de camper rijden, zodat het middel zich goed verspreidt door het klotsen van het water in de tank. Na enige tijd kan je de watertank weer doorspoelen met schoon drinkwater. De watertank is nu schoon voor gebruik!
Vergeet het toilet niet!
Als je de leidingen ontkalkt (liefst met citroenzuur) vergeet dan niet het toilet ook mee te nemen. De helft van de camperaars vergeten dat, is mijn ervaring. Dus nadat je het opgeloste citroenzuur in de watertank hebt gedaan, spoel dan ook het toilet door totdat het citroenzuur ook in die leidigen tot en met de magneetklep is gaan zitten.
Aanvullend onderhoud
Jouw waterinstallatie heeft nagenoeg geen onderhoud nodig; een goede schoonmaakbeurt na elk (langdurig) gebruik en éénmaal per jaar ontkalken en grondig reinigen (zie hierboven) is bijna genoeg. Drie onderdelen worden echter vaak vergeten: de percolator-gaasjes in de kraan, je hebt er ook nog een (druk)pomp in zitten en vaak ook nog een element dat het waterniveau registreert. In de kranen zit vaak een percolator-gaasje dat in de loop van het jaar vol gaat zitten met troep. Ik reinig die als ik de installatie schoonmaak door ze er af te schroeven en goed door te spuiten onder de kraan.
In de drukpomp zit een membraan dat er voor zorgt dat de leiding op druk blijft. Dit membraan is gevoelig voor kleine deeltjes in het water, vandaar dat er in de water-toevoerende leiding een filter zit om die kleine deeltjes er uit te filteren. Dit filter moet éénmaal per jaar worden gereinigd. Hoe je dat moet doen vind je hier.
En tot slot: heb je peilstaafjes als niveau-indicator dan moet je de stop waar ze vast aan zitten éénmaal per jaar er uit halen, de staafjes schoonmaken met een pannenschuursponsje en weer terug plaatsen. Meer indo vind je op de pagina “Storing in de watervoorziening”.
1) Neem een plank van ongeveer 15 cm breed en 75 cm lang en een tweede plankje van ongeveer 10 cm breed en 15 cm lang. Zaag het kleine plankje precies zodanig op maar dat hij in de schroefdop past en niet kan draaien zonder de dop mee te laten draaien. Schroef dit plankje vervolgens op de brede plank aan één uiteinde. In plaats van het kleine plankje op maat zagen kun je ook twee “doppen” maken zoals op de foto hieronder; het is iets kwetsbaarder maar daarmee lukt het ook als jouw figuurzaagkunsten iets minder zijn. Door nu de brede plank met het smalle plankje in de schroefdop te leggen en er met kracht op te drukken, kun je, door de plank tegen de wijzers van de klok in te draaien, de schroefdop open krijgen. <terug>
(Oorspronkelijk opgesteld: 18 september 2018) Laatstelijk gewijzigd: 15 april 2024
