Overspanningsbeveiliging

In Zuid-Europese landen, in Afrika en zelfs in de Verenigde Staten is het elektriciteitsnetwerk veel minder betrouwbaar dan bij ons; het komt geregeld voor dat het net uitvalt. Bij het weer opstarten van de stroomvoorzieningen komen en er dan geregeld spanningspieken voor den die kunnen funest zijn voor jouw acculader, de elektische apparatuur op 230V en zelfs op die van 12V, afhankelijk van jouw 12V-systeem. Een Elektroblok, koelkast en acculader kunnen dan zo maar stuk zijn met een schade van boven de € 1000,- Daarnaast kan blikseminslag in de omgeving ook tot spanningspieken leiden met hetzelfde gevolg. Vroeger, toen wij nog allemaal bovenleidingen hadden voor transport van de laagspanning (220V), waren de meeste meterkasten voorzien van een overspanningsbeveiliging. Tegenwoordig worden die bijna altijd weggelaten, omdat wij ze niet nodig hebben. Je kunt ze overigens nog wel steeds kopen voor in jouw meterkast.

Sommige campers hebben standaard een simpele overspanningsbeveiliging ingebouwd, maar meestal werkt die beveiliging maar één keer: is die ingesprongen, dan is die stuk en moet die worden vervangen. Zo’n exemplaar kost een paar tientjes, maar vindt die maar eens als jij net midden in Roemenië staat! Daarom is het beter om een herbruikbare overspanningsbeveiliging in te bouwen.

Daar zijn drie soorten van:
Schaudt, de bouwer van Elektroblocks, heeft er één in de handel, de OVP 01, ook wel “Uberspannungsschutz” genoemd. HIerop kun je jouw elektroblok aansluiten en op een tweede uitgang de rest van het 230V systeem (jouw koelkast en wandcontactdozen). Maar let op: het maximale vermogen is slechts 2000 Watt. Dus de Airfryer aan zal niet gaan lukken en een waterkoker samen met de koelkast wordt dan ook al kritisch. Je kunt hem kopen bij elke Kampeerartikelenwinkel of op internet bij Jasicamp, Amazon e.v.a. Hij kost (2022) € 139,-

Naast Schaudt maakte ook Truma, onder de naam Calira, een overspanningsbeveiliging, de Net Protector NP3000. Deze schakelde je tussen de ingang van de 230V in jouw camper en je sluit het hele 230V netwerk er vervolgens op aan. Hij heeft een maximaal vermogen van 3680 Watt (16A) en was dus wat zwaarder dan het exemplaar van Schaudt. Hij kostte daarentegen ietsje minder: voor € 94,- had je hem in huis. Helaas worden ze niet meer gemaakt; wil je er een dan zul je die 2e hands moeten zien te krijgen.

Tot slot de derde: een digitale overspanningsbeveiliging voor op een DIN-rail uit China. Dit is eigenlijk een exemplaar dat je in jouw meterkast thuis had kunnen aantreffen, zij het dat deze niet doorslaat, maar dat je hem kunt hergebruiken, gelijk de beide hierboven genoemde overspanningsbeveiligers. Ze zijn er zelfs die automatisch testen voordat je hem weer kunt inschakelen. Als je even zoekt dan vind je zelfs een exemplaar dat naast de spanning je ook beschermt tegen te hoge stroomsterktes: je kunt ze instellen op een waarde net onder de waarde van jouw camping/camperplaatsaansluiting, zodat niet de zekering op de paal omslaat maar die in jouw camper. Wel handig als je vaak een Senseo/magnetron/oven gebruikt op de camping! Deze gaat tot 63A (dat zal de bedrading in jouw camper wel niet aankunnen denk ik) en kost nog geen € 25,- Helaas zul je dan nog wel een kleine installatiekast met DIN-railtje in jouw camper moeten aanbrengen, maar die zijn makkelijk te verkrijgen bij Haba voor een tientje.

Tot slot: een mede-camperaar vroeg mij of het van belang is dat een dergelijke overspanningsbeveiliging de fasedraad uitschakelt. Hij dacht dat wanneer de nul-leiding wordt onderbroken de apparatuur toch nog beschadigd kan raken. Nou ter gersutstelling: het maakt niet uit of de overspanningsbeveiliging in de nul-leiding (blauw volgens NEN1010) ligt of in de fase-leiding (bruin). Zodra de stroomkring wordt onderbroken kan een piekspanning géén schade meer aanrichten.

(Oorspronkelijk opgesteld 18 november 2022) Laatstelijk gewijzigd: 16 februari 2024