Overbelading, hoe zit dat?

Met een B-rijbewijs mag je overal in Europa een voertuig besturen dat minder weegt dan 3500 kg. Veel mensen denken dan, dat je de camper dan ook tot dat gewicht mag beladen. Neen, dat wordt bepaald door de toegestane maximum massa. Deze massa wordt door de fabrikant opgegeven en op basis daarvan wordt een kenteken afgegeven. Deze massa staat dus op uw kenteken. Voor onze camper is dat 3400 kg! (en dus geen 3500 kg) Op de kentekencard is tegenwoordig de massa rijklaar ingevuld (bij mij dus nog niet, zoals je boven ziet). Deze massa is het gewicht van het lege voertuig, maar inclusief brandstof (90% gevuld), eventuele krik en toebehoren, reservewiel, smeermiddelen, koelvloeistof etc. Dus al die elementen die maken dat je met het voertuig kunt en mag rijden. Er staat ook nog een andere massa op het kenteken: het technische maximum van de massa. Dit laatste is die massa die het voertuig technisch mag hebben om nog veilig te zijn. Bij de straf wegens overbelading speelt die massa ook nog rol (zie hieronder).

De toegestane maximum massa bepaalt dus of u overbeladen bent of niet.

En wat als die niet ingevuld is op jouw kenteken? Eigenlijk zou dat wel moeten, maar het komt voor dat dat niet is gebeurd (met name bij oudere voertuigen, dus van voor de automatiseringsslag bij de RDW). Je kunt dan bij de RDW navragen wat jouw Toegestane maximum massa is; als je dan toch aan het vragen bent, vraag dan tevens de Technische maximum massa aan de RDW, want dit is de massa die jouw camper maximaal mag wegen volgens de fabrikant. Wil je daar bovenuit dat zul je constructietechnische veranderingen moeten plegen en die zijn heel moeilijk goedgekeurd te krijgen!
Staat de toegestane maximum massa niet op jouw kenteken (maar wel in de database van het RDW) dan kun je die wellicht laten aanpassen. Zie hiervoor de site van de RDW.

Brengt de Vierde Rijbewijs Richtlijn hier wijziging in?

Door de Europese Commissie is in 2022 een Ontwerp Rijbewijs Richtlijn gepubliceerd waarin voor elektrisch aangedreven voertuigen wordt voorgesteld het maximale laadvermogen voor het B-rijbewijs te verhogen naar 4250 kg; deze voertuigen hebben nl door het veel zwaardere accupakket en de gestelde veiligheidseisen moeite om binnen de 3500 kg MTM te blijven. Dit gegeven is door heel veel camperclubs in de EU-landen aangegrepen om de EU-Commissie te verzoeken die uitzondering ook te laten gelden voor campers en zij hebben dat uitvoerig kenbaar gemaakt tijdens de inspraakperiode. Dat heeft echter niet geholpen! In het op 1 maart 2023 gepubliceerde herziene Ontwerp van de Vierde Rijbewijs Richtlijn staat in artikel 9, tweede lid onder h: “two years after a driving licence, granted for category B, was issued for the first time it shall be valid for driving the alternatively fuelled vehicles referred to in Article 2 of Council Directive 96/53/EC 13 with a maximum authorised mass above 3 500 kg but not exceeding 4 250 kg without a trailer.” En onder alternatively fuelled vehicles referred to in Article 2 of Council Directive 96/53/EC 13 moet worden verstaan – kort gezegd – motoren aangedreven door elektriciteit of waterstofgas. Wil je het zelf nalezen? KLik dan hier op https://transport.ec.europa.eu/system/files/2023-03/COM_2023_127.pdf

Wat zegt de regelgeving met betrekking tot overbelading?

De regelgeving op dit punt is eigenlijk heel duidelijk (maar wel heel moeilijk te vinden voor een leek; ik heb de strafbaarstelling maar even hieronder in een noot opgenomen). Kort gezegd mag je met een voertuig met een massa boven de toegestane maximum massa niet op de weg.
Omdat het hier niet gaat om beroepsgoederenvervoer (daarvoor gelden nadere aanvullende regels), wordt een overtreding van dit verbod afgedaan door de politie op basis van hun feitenboekje. Het feitenboekje is een Koninklijk Besluit (voor de geïnteresseerden: in 2018 geldt het “Besluit van 4 december 2017 tot wijziging van de bijlage, bedoeld in artikel 2, eerste lid, van de Wet administratiefrechtelijke handhaving verkeersvoorschriften, het Besluit administratiefrechtelijke handhaving verkeersvoorschriften, het Besluit buitengebruikstelling voertuigen, het Besluit OM-afdoening en het Besluit justitiële en strafvorderlijke gegevens in verband met onder meer de jaarlijkse indexering van de tarieven”, gepubliceerd in het Staatsblad 2017, 483).

Het feitenboekje bepaalt voor 2018 (in P 171 en verder):
bij overschrijding van de toegestane maximum massa met meer dan 10% t/m 25% : € 140,-
bij overschrijding van de toegestane maximum massa met meer dan 25% t/m 50% : € 210,-
bij overschrijding van de toegestane maximum massa met meer dan 50% t/m 75% : € 310,-
bij overschrijding van de toegestane maximum massa met meer dan 75% : € 470,-

Overschrijd je de technische maximale massa ook dan heb je een bijkomend probleem: de politie gaat je vragen de belading zodanig te verminderen dat je onder die massa blijft! Die technisch maximale massa is nl. de massa waarop het voertuig maximaal is berekend en waaronder je dus nog veilig op de weg kunt. De stelling van de politie is dan: jouw voertuig is daarop niet berekend en je vormt daarmee een risico voor de veiligheid op de weg. Bij een overbelading van meer dan 25% zal ook al snel sprake zijn van overschrijding van het toelaatbaar maximum massa en wordt het dus lading uitladen en achterlaten.

Waarom wordt er niet opgetreden bij een overschrijding tot 10%? Dit staat in de toelichting bij het feitenboekje: “Bij een overschrijding van minder dan 5 procent van de toegestane maximummassa of de som der aslasten dan wel bij een overschrijding van minder dan 10 procent van de toegestane aslasten wordt er niet geverbaliseerd. Deze marge wordt enerzijds gehanteerd omdat de massa van de lading tijdens het vervoer kan toenemen als de lading nat wordt. Anderzijds is een marge noodzakelijk, omdat vaak voorafgaand aan het transport niet exact kan worden bepaald of de as(stel)lasten en/of de totale massa voldoen aan de wettelijk eisen.”.

Let wel: ook al ben je minder dan 10% overladen, je kunt alsnog een probleem hebben bij overschijding van de technisch maximum massa. Laten we mijn camper maar even nemen: Toegestane maximum massa 3400kg. Stel ik weeg 3550 kg, een overschrijding dus van 4,4%. Niets aan de hand zou je denken. Maar ja, als ik wordt aangehouden overschrijd ik dus ook de technische maximum massa met 150 kg. Ik krijg weliswaar geen proces-verbaal (en dus geen bekeuring), maar ik krijg wel de maatregel opgelegd om lading te verminderen tot 3400 kg. Kan ik alsnog natuurlijk de watertanks leeg laten lopen en de eega op de fiets naar huis sturen.

Tot slot nog even iets over de campers met een Toegestane maximum massa van meer dan 3.500 kg, die campers dus waarvoor je een C1 rijbewijs (geldig tot 7.500 kg) nodig hebt. Velen, vooral B-rijbewijs bezittende, camperaars denken dan dat de “vrachtwagen”regels op jou van toepassing zijn. Dat is niet waar: de camper blijft gewoon een personenauto, bestemd voor het vervoeren van personen met een maximum van 8 personen, de bestuurder daar niet onder begrepen. Voor jou dus geen andere maximum-snelheid op de autowegen en geen begrenzer om maar een paar elementen te noemen. Je bent eigenlijk gewoon een “Hummer” in een bijzondere uitvoering!

Overbelading in het buitenland:

Je had het al niet anders verwacht: de regels met betrekking tot belading zijn Europees en gelden dus in heel Europa. Alleen de strafmaat verschilt per land. Hieronder een kleine opsomming geldig voor 2018:

België
Tolerantie: 2%<3.500 5% >3.500
Boete: € 60,- tot € 1140,-; rechter kan boete tot € 4000,- opleggen; buitenlanders moeten onmiddellijk betalen om beslagname van voertuig te voorkomen.

Denemarken
Tolerantie: 1%
Boete: per % overbelading: € 10,- tot 3.500 kg en € 20,- daarboven voor kentekenhouder en € 20,- tot 3.500 kg en € 50,- daarboven voor bestuurder;

Duitsland
Tolerantie: 5%
Boete: vanaf 10%: € 30,-, vanaf 15%: € 35,-, vanaf 20%: € 95,-
vanaf 25%: € 140,-, vanaf 30%: € 235,-

Frankrijk
Tolerantie: 0%
Boete: € 135,- tot € 750,- (geen vaste verdeling). Bij meer dan 5% overlading kan voertuig in beslag worden genomen

Groot Brittanië
Tolerantie: 0%
Boete: € 70,- tot € 6000,- (geen vaste verdeling)

Italië
Tolerantie: 5%
Boete: € 41,- tot € 1682,- (geen vaste verdeling)

Oostenrijk
Tolerantie: 0%
Boete: tot 6%: € 90,-, tot 11%: € 170,-, tot 15%: € 210,-, vanaf 15 % rechterlijk vonnis
In geval van overladen is de kentekenhouder verplicht de kosten van weging en na eventele overlading van herweging te betalen. ALs kentekenhouder niet aanwezig is, geldt het verhaal op de bestuurder.

Spanje
Tolerantie: 5%
Boete: van 6% tot 15%: € 301,- tot € 400,-, van 15% tot 25%: € 1501,- tot € 2000,-, boven 25%: € 3301,- tot € 4600,-

Zweden
Tolerantie: 1%
Boete: tot 20%: € 200,-, tot 30%: € 250,-, tot 40%: € 300,-, vanaf 40%: € 400,-

Zwitserland
Tolerantie: 0%
Boete: tot 100 kg overladen: € 85,-, vanaf 100 kg (tot 5%) € 170,-, meer dan 5%: p.v. en rechterlijke straftoemeting; overbelading moet altijd worden overgeladen!

Spanje is zowiezo niet misselijk met boete’s (spreek ik uit ervaring). Op een snelheidsovertreding tot 5 km/uur staat € 50,- boete, te voldoen binnen 3 weken, anders € 100,- !

En hoe zit het met de pakkans?

Ook belangrijk: hoe groot is de pakkans. Ik kan daar geen uitspraak over doen, maar vandaag (4 juli 2018) meldde een facebook-groepslid: “Ik snap dat er gewichtscontrole kan zijn maar op de terugweg van Kroatië 3 keer controle op één dag is wel veel van goede, Een keer net na de grens tussen Slovenië en Oostenrijk, een tweede keer halverwege Oostenrijk en daarna voorlopig de laatste keer zo’n km of 30 over grens bij Duitsland. De controle gaat snel: je rijdt over een soort mat die groen licht geeft als je onder de 3500 kg blijft of een rood licht als je daarboven zit. In het eerste geval mag je doorrijden, in het tweede geval mag je een parkeerplaats op ter nadere controle. Ik mocht doorrijden.”

Overbelading en verzekering

Naast een boete riskeert u nog meer als uw camper te zwaar beladen is. Camperaars denken vaak niet aan de eventuele gevolgen voor hun verzekering zodra ze met hun camper handelingen verrichten in strijd met de wet. Je zou je kunnen voorstellen dat de verzekeraar bij een overbeladen camper die betrokken is bij een ongeval gaat zeggen dat de camper niet overeenkomstig de wet is gebruikt (want te zwaar beladen) en dat zij een beroep gaat doen op de uitsluitingsclausule in de verzekering. Daar sta je dan: camper in de prak, geen schadeloosstelling en als je zelf de veroorzaker van het ongeval bent ook nog een flinke schadeclaim aan je broek.

Is dit overdreven? Nee hoor, zie de clausules in onderstaande vezekeringen:

  1. DOA Camperverzekering
    Van de verzekering is uitgesloten schade als gevolg van het zwaarder beladen van de kampeerauto dan op grond van de constructie door de overheid is toegestaan.
  2. NKC Camperverzekering
    Geen uitkering of hulp word verleend in geval van uitvallen van de kampeerauto/aanhangwagen als gevolg van slecht onderhoud, slechte staat en/of overbelasting van de kampeerauto/aanhangwagen.
  3. AVECO Camperverzekering
    Voor welke schade bent u niet verzekerd?
    Schade die het gevolg is van overbelasting

Dacht je eerst misschien nog “de uitsluitingsclausule geldt alleen als in de technisch maximum massa overschrijdt (het punt waarop het rijden met de camper niet meer veilig is)” dan kom je bedrogen uit. twee van de drie hier genoemde verzekeringen, waaronder die van de eigen club NKC, sluiten uitkering uit bij overlading. Bij DOA zou je nog kunnen twijfelen of hier misschien alleen overschrijding van de technisch maximum massa wordt bedoeld.

Weegbruggen in Nederland

Camper NO-MAD heeft een kaartje gemaakt van alle openbare weegbruggen in Nederland, een kaartje dat je hier kunt inzien of je klikt op het kaartje hiernaast. En is er geen weegbrug bij jou in de buurt? De firma Reich heeft een Camper Weight Control in haar assortiment. Dat is een elektronische weegplaat voor bestelwagen, aanhanger, kampeerauto of caravan. De Caravan Weight Control stelt je in staat de belading van het voertuig zodanig aan te passen dat het gewicht aan alle zijden gelijk verdeeld is. Het resultaat; veiliger weggedrag, geen ongelijke slijtage meer van jouw banden en geen ongelijkmatige belasting van het chassis. Je kunt waar je maar wilt, gemakkelijk en accuraat het totaalgewicht en de gewichtsverdeling voor/achter en links/rechts meten. Hij heeft een speciaal meetprogramma voor dubbelassige aanhangers en caravans en is met name geschikt voor kampeer- en bestelwagens. Deze Camper Weight Control is getest door het Nederlands Meetinstituut. De afwijking van het getoonde gewicht is altijd kleiner dan 3%. Er zijn twee varianten van 1000KG en 1500KG weegvermogen per wiel. Campers zwaarder dan 4000 kg hebben dus de variant van 1500 kg nodig. Hij kost € 149,-

En wat kun je er zelf aan doen om overbelading te voorkomen?

Wij rijden al bijna 30 jaar met een camper rond en wat we in al die tijd al wel niet meegenomen hebben (en aan het eind van de vakantie moesten vaststellen dat we het niet gebruikt hebben). De eerste tip: bedenk of hetgeen je er in stopt wel echt nodig hebt. En gooi bij terugkomst alles eruit wat je die vakantie niet gebruikt hebt en pak dat nooit meer in! Dit helpt enorm (alleen niet bij de eerste keer). Beginnende camperaars zullen het met onderstaand lijstje moeten doen en ervaren camperaars doen er hun voordeel mee:

De eerste winst 100 kg:

  • Aluminium of kunststof gasflessen ( – 10 kg)
  • 20 meter haspel ipv 50 of meer ( – 5 kg)
  • automatische satellietschotel vervangen door een handmatige met goed statief ( – 15kg)
  • zo mogelijk één huishoudaccu in plaats van twee ( – 30 kg)
  • maak de keukenuitrusting lichtgewicht: alu-pannen, kunststof borden en glazen (-7 kg)
  • ‘s zomers geen sneeuwkettingen meezeulen (- 7 kg), ‘s winters geen tuinmeubelen (-15 kg)
  • garage uitmesten en vergeet de gereedschapkist niet (je hebt niet de hele dopsleutelset van 8 t/m 32 nodig) (-15 kg)

Comfort (10 – 50 kg besparing):

  • geen papier (handleidingen, leesvoer), maar op pdf;
  • e-reader of Ipad/tablet
  • Raspberry Pi als mediaspeler (geen cd’s en dvd’s meer; geen dvd-speler)
  • vloerbedekking nodig in de zomer?
  • stoffer en blik (dus geen stofzuiger)
  • tafelverbreding/verlenging verwijderen als ze niet gebruikt worden
  • ben je met zijn tweeën: laat dan de ombouwmogelijkheid om de dinette in een bed te veranderen weg.
  • tuinmeubels alleen voor jezelf, gasten op CP of camping nemen hun eigen stoel wel mee; en heb je de grote klaptafel wel nodig of mag die ook kleiner?

Vooraad (10 – 25 kg besparing):

  • neem alleen noodvoorraad mee voor twee à drie dagen, boodschappen doe je op de plek van bestemming; In Frankrijk verkopen ze ook aardappelen en zeker de Franse bloemkool die hier in de winkel ligt.
  • alleen die producten die ze “daar” niet hebben neem je mee: hagelslag, jouw eigen koffie, nasi- en bami-kruiden.
  • overal in Europa is het drinkwater uit de kraan ook drinkwater! Als je de watertank goed behandeld onderweg, hoef je eigenlijk nooit flessenwater mee te nemen (scheelt ruim 1 kg per liter)

Kleding:

  • je hebt vakantie, dus jouw uitgebreide garderobe kun je thuis laten.
  • Onderweg een wasje doen, scheelt alle kleren die je toch al niet graag droeg

En tot slot:

  • Hoeveel water wil je meenemen. Je kunt vaak ook bij aankomst tanken. Onderweg is een halve tank vaak al ruim voldoende ( – 50 kg!)

Doe je dit dan heb je zomaar in één keer 200 kg bespaard!

En ter vergelijk:
Onze camper (Autoroller255p) weegt kaal bijna 2700 kilo. Toen wij in augustus vorig jaar voor onze reis van 14 weken naar Zuid-West Europa de camper hadden ingepakt (dus zomer- en winterkledij!), de gasflessen gevuld als ook de watertanks vol en hem op de weegbrug zetten, woog hij 3080 kg. Daar kwamen we alleen zelf nog bij en onze elektrische fietsen, maar daarmee halen we de 3400 kg totaal zeker niet

Sindsdien is er nog wel wat veranderd: zwaardere elektrische fietsen en daardoor een chassisdrager laten monteren met extra chassisbalk als versteviging tot gevolg. Tevens een hydraulisch levellersysteem en daarmee zit ik wel aan het maximum van mijn draagvermogen als ik volledig bepakt en bezakt ben. Wat elke onderdeel weegt? Kijk op mijn pagina “Wat weegt dat nu eigenlijk?

(Pagina oorspronkelijk opgesteld op 18 augustus 2018) Laatstelijk gewijzigd: 21 juli 2023


noot: De Wegenverkeerswet 1994, zoals die luidt op 1 januari 2018:
Artikel 177
1 Overtreding van:
a. de artikelen 5, 9, achtste lid, 10, eerste lid, 12, eerste lid, 33, 36, eerste tot en met vijfde lid, 40, eerste lid, 47, 48, zevende lid, 60, eerste en tweede lid, 70a, tweede lid, 70i, eerste en tweede lid, 72, eerste en tweede lid, 107, eerste en tweede lid, 110, 110b, 119, vierde lid, 120, derde lid, 123b, vierde lid, 124, vierde lid, 124a, derde lid, 130, tweede lid, 132, vijfde lid, 132b, tweede lid, en 134, vierde lid, 132b, tweede lid, 134, vierde lid, 150, tweede lid, 151c, eerste lid, 160, 164, eerste lid, 165, eerste lid, 166, eerste lid,
b. het bepaalde ingevolge de artikelen 52c, derde lid, 70i, derde lid en artikel 131, tweede lid, onderdeel b,
c. de in artikel 4, tweede en vijfde lid, bedoelde regels voor zover niet begrepen in artikel 176, vierde lid, en
d. het bepaalde krachtens deze wet, voor zover die overtreding uitdrukkelijk als strafbaar feit is aangemerkt,
wordt gestraft met hechtenis van ten hoogste twee maanden of geldboete van de tweede categorie.

2 Overtreding van de artikelen 61e, 66, 66e, 70g, 89, 96, 104, 106b, 132j en 132o wordt gestraft met geldboete van de derde categorie.
De eisen waaraan het voertuig moet voldoen worden bepaald op grond van artikel 70 Wegenverkeerswet