Het gaat hoe langer hoe meer fout: een nieuwe accu plaatsen is een simpel klusje toch? Even de poolklemmen losschroeven, nieuwe accu erin en vastzetten en dan de poolklemmen er weer op vast zetten. Klusje geklaard. Of toch niet? Hé, mijn bedieningspaneel doet niets meer, ik kan hem niet meer aanzetten, geen 12V in de camper. Niets werkt meer, Help!!!
De elektronica in de camper doet hoe langer hoe meer zijn intrede en de ontwikkelaars proberen het zo te regelen dat je maar heel weinig zelf hoeft te doen; bijna alles gaat automatisch. En omdat het zo automatisch gaat vind je er ook niets meer over in de handleidingen. Als voorbeeld even wat mij thuis overkwam bij het instellen van mijn nieuwe Smart-tv (Sony). Om die met het internet te verbinden staat als simpele handeling “Druk op de router op de WPS knop”; meer staat er niet! Nu heb ik geen router in huis die beschikt over een WiFi Protected Set-up (want dat bedoelen ze met de WPS knop), maar wel een server met een rekenkracht van 5 gemiddelde desktop-PC’s. Ik kom er wel uit, maar ik zie mijn eega toch niet in staat om de TV met het internet te verbinden, enkel en alleen omdat Sony bedacht: “het handmatig instellen van een internet-verbinding is zo lastig, daar begint de consument niet zelf aan en dus laten we dat ook maar weg in de 250 pagina’s tellende handleiding.” En dit geldt niet alleen voor apparatuur thuis, maar ook voor apparaten in de camper.
De accu is de voortdurende, continue stroomverzorger
In jouw camper zorgt de accu er voor dat apparaten die dat nodig hebben hun elektrische energie kunnen verkrijgen. Die apparaten, vaak voorzien van een micro-chip of IC, hebben soms die spanning altijd nodig omdat ze anders hun opgeslagen gegevens kwijt raken. We kennen allemaal wel de autoradio/mediaspeler die je helemaal opnieuw moet instellen nadat de stroom langer dan 15 seconden onderbroken is geweest. Alle zenders weg, alle instellingen van jouw equalizer verdwenen enzovoorts.
En helaas is dat ook van toepassing op een aantal apparaten in de camper: solarlaadregelaars, bedieningspanelen, stroomverdelers, schakelkastjes en ga zo maar door. Voor sommige van die apparaten geldt: eerst de input verwijderen voordat je de accu afkoppelt en voor weer andere geldt juist eerst de output er af voordat je de stroom onderbreekt. En daar zit dan ook de crux: geen enkel apparaat is hetzelfde! Maar er is wel een soort van “Safety-mode”, en handelwijze die in het overgrote deel van de gevallen de juiste is. Deze staat verderop beschreven, maar voor jouw camper kan een afwijkende volgorde/methoide gelden.
Daarom: probeer er achter te komen wat voor al jouw aangesloten apparatuur de juiste aan- en afsluitvolgorde is! En vooral: schrijf dat op in een soort logboekje bij jouw camper; vaak kun je één van de laatste pagina’s van het onderhoudsboekje daar voor gebruiken.
En hoe het gruwelijk fout kan gaan zal ik in het volgende voorbeeld aangeven:
Stel je hebt twee zonnepanelen in serie geschakeld op jouw dak liggen en je koppelt jouw accu af zonder dat je de panelen van de solarlaadregelaar hebt afgekoppeld. Op het moment dat je de plus- of minpool van de accu afhaalt “ziet” jouw solarlaadregelaar geen accu meer en krijgt het de volle 40V van het zonnepaneel voor zijn kiezen. Er zijn veel laadregelaars die daardoor de geest geven en voortaan heb je geen zonne-energie meer tot jouw beschikking. Maar ook voor sommige Elektrobloks, verantwoordelijk voor de verdeling van 12V spanning over de verschillende apparaten, geldt dat je eerst de schakelaar van de accu op dat apparaat moet omzetten (waardoor een relais afvalt en het elektroblok zelf de accu van het elektroblok loskoppelt) voordat je de accu feitelijk afkoppelt. Doe je dat niet, dan kan het elektroblok in rook opgaan en ben je zomaar € 300,- armer (of geen stroom meer, maar dat is geen optie). Je ziet dan ook vaak deze zin in (Duitse) handleidingen staan: “Die Starter- und Wohnraumbatterie müssen bei Anschluß und Service-Arbeiten am Elektroblock abgeklemmt sein.”
Ook het bedieningspaneel heeft zo zijn eigen-wijze van in- en uit-schakelen. Soms moet je de aan/uit knop gedurende 3 seconden ingedrukt houden om het te activeren.
Safety-mode voor 90% van de gevallen:
Geeft jouw camper-handleiding geen uitsluitsel, dan biedt de volgende werkwijze het meeste kans op succes:
1. Wil je voor het eerst een LiFePO4-accu plaatsen ter vervanging van een oude deep-cycle, Gel- of AGM-accu, lees dan eerst deze pagina om brokken te voorkomen!
2.Indien aanwezig: koppel het zonnepaneel af van de solarlaadregelaar. Speciaal voor dat doel heb ik een zekering in de plus-leiding van het paneel naar de laadregelaar zitten, die ik heel eenvoudig kan uitnemen.
3. Kijk in de handleiding van jouw bedieningspaneel hoe je het paneel definitief uit (en later weer aan) kunt zetten en zet je bedieningspaneel uit.
4. Heeft jouw Elektroblok/stroomverdeler een schakelaar om de accu af te koppelen? Zet deze dan om, die zit er namelijk op om jouw elektroblok tegen piekspanningen te beschermen die ontstaan als jij de poolklem los neemt.
5. Heeft jouw accu een massasleutel? zet die dan om!
6. Neem de hoofdzekering die in de pluskabel van de accu zit er uit.
7.Nu kun je de accu uitbouwen, een nieuwe accu er in zetten, en de poolklemmen weer bevestigen.
8. Voer nu de stappen 6 tot en met 1 opnieuw uit (maar nu dus in omgekeerde en tegenovergestelde volgorde).
Opgesteld: 01 december 2020