Narcose-gas: Broodje Aap

Inleiding

Trigasmelders. Je komt ze vaak tegen in advertenties van kampeerwinkels e.d. Zelfs zeer gerenommeerde bedrijven als Obelink in Winterswijk en De Wit in Schijndel bieden ze aan. Ze beschermen tegen koolmonoxide (zeer nuttig), propaan en butaan (kan nuttig zijn) en narcosegas.

Maar waarom narcosegas? Wat wordt hier dan mee bedoeld? In de handel zijn twee gassen min of meer vrij te verkrijgen (of zelf te maken): lachgas (di-stikstofoxide: N₂O) dat wordt gebruikt als drijfgas in slagroomspuiten en ether (di-ethylether of ethoxyethaan: C₄H₁₀O) dat je alleen in heel kleine hoeveelheden kunt verkrijgen.Je kunt het ook zelf maken door alcohol met zwavelzuur te vermengen. Ether is zwaarder dan lucht en heeft de neiging om met de zuurstof in de lucht te reageren waardoor instabiele en explosieve peroxyden ontstaan. Niet zelf proberen te maken dus en als je dat toch doet dan zijn grote hoeveelheid niet te halen: je bent daarvoor al lang in lucht gevlogen.

Andere narcose-stoffen zijn niet vrij te verkrijgen, tenzij je anesthesist bent; het gaat dan om halothaan (tegenwoordig Propofol), isofluraan of sevofluraan.De prijs is ook niet misselijk (om maar in de termen te blijven), €1,00 per mililiter, dus €1000,- per liter.

En soms heb je geluk: staat er op de tri-gasmelder welke gassen worden gedetecteerd. En natuurkundigen verbazen zich dan in hoge mate. Kijk eens naar deze: het detecteert di-ethylether, trichloorethaan (het “oude” en thans verboden schoonmaakmiddel bekend onder de naam “tri”) en tri-chloormethaan. Als een gas een dampdichtheid heeft die groter is dan die van lucht, dus groter dan 1,29 g/cm³, dan beweegt het gas zich over de vloer, heeft het een dichtheid (nagenoeg) gelijk aan lucht dan noemen we het een zwevend gas en is de dichtheid kleiner dan die van lucht (zoals bijvoorbeeld methaan, het hoofdbestanddeel van aardgas 0,83 g/cm³) dan beweegt het gas zich langs het plafond.
Van de drie gassen die op deze tri-gasmelder worden genoemd is de onderscheidenlijk dichtheid :
– di-ethylether: 0,71 g/cm³ (dus langs het plafond);
– tri-chloorethyleen: 1,46 g/cm³ (over de vloer)
– tri-chloormetaan: 1,48 g/cm³ (over de vloer)
En ik kan je verzekeren dat je bij niet zwevende gassen wel heel veel nodig hebt om de camper te vullen met een zodanige hoeveelheid dat je de inzittenden bedwelmd. Bovendien moet je dan voorkomen dat het gas via de ventilatieopeningen (in de deur bijvoorbeeld) wegstroomt en voor de meest in aanmerking komende soort (di-ethylether, het makkelijkst te verkrijgen) moet je wel het dakluik dichtkitten. Bovendien zul je bij die laatste toch een eind boven de MAC-waarde, de waarde die nog als aanvaardbaar geldt om niet- schadelijk te zijn voor mensen die er mee werken) van 400 mL/m³ moeten uit komen. Die MAC-waarde bereik je voor een gemiddelde camper pas bij 12 liter di-ethylether en heb je dus 40 busjes Start-Pilot nodig à raison de € 7,95 per busje. En met die uitgave van iets meer dan € 300,- heb je nog enkel effect, je zit immers nog steeds onder de MAC-waarde. En bovendien: zie je de dief al lopen met 80 van die spuitbusjes?
Ooit heb ik eens bij een frietboer die zijn kroketten als “Goudcroquetten” aanprees gevraagd: “Zijn die voor de handel of voor de consumptie?”. Als reactie daarop kreeg mijn bestelde “friet mèt” ook niet meer. Maar samenvattend: deze tri-gasmelder is uitsluitend voor de handel, niet voor gebruik!

Hoeveel heb je nodig?

Stel je zou lachgas of ether willen gebruiken, hoeveel heb je dan nodig? De gemiddelde camper is 6 meter lang, 2,25 m breed en 1,95 m hoog, dus een inhoud van iets meer dan 25 m3. Wil je van lachgas bewusteloos worden, dan dient de concentratie in de lucht tenminste 50% te zijn en dus moet je 12,5 m3 lachgas de camper in spuiten. In feite nog meer, omdat de ventilatieroosters in het dakluik e.d. ook hun werk doen en delen van het lachgas dus naar buiten worden afgevoerd. Voor 12 m3 lachgas heb je 50 liter bij een druk van 200 atmosfeer nodig. Zou je het met de bekende patronen van de slagroomspuit willen doen dan heb je 2.632.000 patronen nodig. Of je zou vier volledig gevulde gasflessen van elk 11 kg (vulgewicht; totaal gewicht dus circa 25 kg per fles) mee moeten sjouwen. En waar haal je die dan? De industriële verstrekkers gaan toch op zijn minst vragen stellen bij dergelijke hoeveelheden en al helemaal nu lachgas ook als drug door de jeugd wordt gebruikt. Zou je ether willen gebruiken, dan heb je circa 10 kg nodig en die hoeveelheid kun je zelf niet produceren. Je kunt het in flesjes van 100 ml kopen tegen een prijs van bijna €5,00 per flesje. Je zult 100 flesjes moeten kopen tegen € 500,00 om één camper te kunnen vullen met verdovingsgas.Volgens mij is dat een slechte investering. Bovendien moet je de flesjes goed gesloten houden, want anders ben je de helft al kwijt (vervlogen) voordat je het kunt gebruiken.

Is er dan helemaal niets waar aan die verhalen? Theoretisch zou het kunnen bij een, in verhouding tot een camper, kleine cabine van bijvoorbeeld een vrachtwagen. Je hebt dan niet zo veel lachgas of ether nodig (ongeveer een factor 5 minder, dus aan lachgas 1 fles van 11 kg). Bovendien is de waarde aan lading bij een vrachtwagen vele malen groter dan bij een camper en dus zou een dievenbende in die gevallen economisch gezien baat kunnen hebben bij een investering in narcosegassen. Dan blijft de vraag: waarom lees je daar dan niets over in de krant? Ik denk: omdat het niet voor komt!

Het is dan ook niet vreemd dat een anesthesist, werkzaam in een Nederlands ziekenhuis en tevens ook camperaar, opmerkte:”Men heeft hele grote hoeveelheden nodig om een persoon, zonder gebruik te maken van professionele apparatuur, in “slaap” te maken. Denk hierbij aan een 30 liter cilinder voor een narcose met lachgas in een kleine camper. Tevens zijn de andere narcosemiddelen niet te betalen. 1 flesje Sevofluraan kost per 200 ml ongeveer 250 euro, en niet verkrijgbaar in de handel. Mijn verbazing is groot als boefjes dit soort middelen gebruiken voor een paar pasjes. Graag zou ik met die mensen in contact willen komen die dit daadwerkelijk hebben meegemaakt.”

Sensatie-pers Bild: “Unter Deutschlands Campern geht die Angst um”

In de zomer van 2014 was dit de kop in Bild-Zeitung. Het verhaal draait om een reeks inbraken in campers en caravans op parkeerplaatsen langs de Noord-Duitse snelwegen – een verhaal dat enorm werd opgeklopt in de media, met “dievenbendes die parkings afstruinen en verdovend gas in campers laten lopen.” Bij de politie van Brandenbrug is men echter stellig: “Er zijn geen aanwijzingen dat er bij deze inbraken een verdovend gas is gebruikt.” Op 1 juli werd een stel inbrekers op heterdaad betrapt, maar de politie vond geen flessen of slangen tussen hun spullen. Dat er in de media desalniettemin sprake was van gasovervallen, komt door uitspraken van de slachtoffers, die ’s anderendaags misselijk waren, of zeiden dat de hond niet was aangeslagen. Ulrike Glanz van de politie: “We hebben dat uiterst serieus genomen, maar niets gevonden wat op het gebruik van gas wijst.”

Dus: laat je niet bang maken. Dievenbendes die zijn uitgerust met narcosegassen bestaan niet. Dievenbendes zelf wel, dus bekijk tevoren waar je wilt gaan staan en volg ter plekke jouw gevoel. Lijkt het je veilig, dan ga gerust staan; voel je je onveilig, zoek dan een ander plekje.

(Oorspronkelijk opgesteld: 18 januari 2018) Laatstelijk bijgewerkt: 18 december 2020