De LiFePO4-accu kent 
vele voordelen in vergelijking met de lood- en AGM accu’s. Zo kunnen ze verder ontladen worden, waardoor je meer capaciteit van de accu kunt gebruiken, in tegenstelling tot de 40-70 procent ontlading die mogelijk is bij lood- of GEL/AGM-accu’s. Ze zijn stukken lichter, vele malen krachtiger en geheel onderhoudsvrij. Je hoeft deze accu’s in de winter niet uit de camper te halen om ze thuis op spanning te houden en de levensduur is, bij verantwoord gebruik, wel 3 tot 4 keer zo lang als die van een loodaccu. Bij de meeste LiFePO4-accu’s wordt een levensduur opgegeven van 10 jaar (mits niet geheel ontladen wordt).
Toch zijn LiFePO4-accu’s naar mijn mening minder geschikt
Het probleem zit hem in de grote stroomsterkte die deze accu kan leveren bij een zwakstroom van 12V, en zwakstroom is nu juist NIET geschikt voor het leveren van groot vermogen. Niet voor niets bedraagt de spanning van ons nationale elektriciteits- hoofdleidingennet 150.000 V en kunnen daar vermogens over worden getransporteerd van 60 MegaWatt tot 800 MegaWatt. Wordt er veel vermogen gevraagd dan wordt altijd als basis een hogere spanning gebruikt: bovenleiding NS 1500 V, maar voor de zware transporten over de Betuwelijn wordt 25.000 V gebruikt. Nu denk je vast “dat zal wel, maar voor mij in de camper is dat van geen waarde”. Dichter bij huis dan: sommige inductie-kookplaten vragen zoveel vermogen dat ze thuis op krachtstroom (400 V) moeten worden aangesloten, dus misschien heb je in jouw keuken ook wel een apparaat boven de 3680 Watt, want dan is krachtstroom nog de enige oplossing. Die hoge spanning wordt gebruikt om de benodigde stroomsterkte laag te houden, want daarmee kan de kabeldiameter kleiner blijven en is het gevaar voor het ontstaan van branden, stroombogen e.d. veel kleiner.
Het probleem van de Lithium-accu’s schuilt in het gebruik dat de camperaars daar van (willen) maken: een waterkoker, een koffie-apparaat, een inductie-kookplaat (jawel, al meegemaakt in de praktijk), want de elektrische energie lijkt onbegrensd. Maar helaas zijn die vermogens niet geschikt om uit zwakstroom te halen: de Senseo vraagt 125A, een inductie-kookplaat van 2500 Watt moet al gevoed worden met ruim 200 A en dat gaat meestal een enkele LiFePO4-accu ook al te boven.
En ook al lijkt de energie in een LiFePO4-accu onbegrensd, dat is die niet. Om niet in de problemen te komen mag je een LiFePO4-accu voor maximaal 90% ontladen (liever voor 80% om de LifeCycles niet aan te tasten) en dan zit er in een LFP van 100 Ah een bruikbare hoeveelheid energie van 1080 Wh; dat is slechts 28% méér dan in een GEL-accu van 100 Ah.
Kortom: ben jij géén grootverbruiker van elektrische energie dan heb je géén LiFePO4-accu nodig en is de uitgave daar aan een slechte investering. Ben je wel een grootverbruiker, ga dan alsjeblieft niet zelf knutselen: een uitgebrande camper zou dan zo maar het resultaat kunnen zijn.
Tot slot: Binnen een Lithium pack is er een verplicht veiligheids-circuit dat bestaat uit diverse onderdelen:
• De controller (IC) die elke cel spanning controleert en voorkomt dat de cellen overbeladen of te diep ontladen worden d.m.v. cutoff switches.
• De temperatuur zekering die bij een te hoge temperatuur het circuit (permanent) onderbreekt.
• De thermistor (PTC) die de temperatuur van het totale pack meet. Deze terminals zijn aangesloten op de lader, zodat deze de laadstroom kan aanpassen zodra de temperatuur te hoog wordt.
Dit Battery Management Systeem (BMS) is noodzakelijk om de accu binnen de aanvaardbare veiligheidsmarges in Europa te houden; zonder BMS heeft de accu geen Europees keurmerk.
Daarnaast hebben deze accu’s – afhankelijk van hun BMS – een speciale lader nodig en kunnen ze niet worden opgeladen bij temperaturen onder nul graden. Bij inbouw in jouw camper zullen ook heel vaak extra voorzieningen moeten worden aangebracht, zoals een DC-DC-omvormer en/of een laadbooster om jouw dynamo/alternator te beschermen. (zie deze pagina).
Lithium-accu en omvormer
De meeste camperaars willen graag een Lithium-accu omdat ze licht zijn en véél energie kunnen leveren. Bij dat laatste denken ze dan het gebruik van een Senseo/Nespresso apparaat, haarföhn tot zelfs een inductiekookplaat en airfryer aan toe. Soms komen die camperaars dan bedrogen uit!!
De meeste LiFePO4-accu’s hebben een ingebouwde BMS die een maximale ontlaadstroom van 100 A toestaat. Die 100 A kan een een apparaat van 1090 Watt achter een omvormer met een rendement van 90% nog net bedienen; ligt het vermogen van het apparaat daarboven, dan kapt de BMS de stroomtoevoer af en heb je geen spanning meer uit de omvormer. Wil je dus een Lithium-accu voor dat doel, dan moet je echt heel goed naar de datasheet kijken van de BMS. Deze Liontron 12,6V 100 Ah bijvoorbeeld heeft wel een maximale ontlaadstroom van 150A (en kost, prijspeil 1 maart 2024 in de reguliere handel € 899,-) en kan daarmee 12,8 x 150 = 1920 Watt leveren aan een omvormer. Die kan dan op zijn beurt met een rendement van 90% een apparaat met een vermogen tot 1725 Watt van energie voorzien.
Wat je er uit haalt moet er ook weer in
Ben je een grootverbruiker met zo’n 1200 Wh aan verbruik per dag (Senseo, waterkoker, compressor-koelkast en af en toe een magnetron aan, plus de gebruikelijke verbruikers zoals TV, opladen smartphones/tablet etc.) en wil je twee dagen vrij staan dan zul je toch al snel een 200 Ah LiFePO4-accu moeten hebben. Wil je die 2400 Wh de derde dag weer in jouw accu laden dan zul je, als je jouw dynamo volledig kunt en mag gebruiken (laadstroom 70 A) toch wel een uurtje of 3 moeten rijden. Wil je het met zonnepanelen oplossen gedurende de zomermaanden (april-september), dan zul je minstens 600 Wp aan panelen op jouw dak moeten leggen, anders krijg je te vaak met een lege accu te maken.
De Prijs/Kwaliteit-verhouding
Mij wordt vaak de vraag gesteld waarom ikzelf (nog) geen LiFePO4-accu heb. Het antwoord is heel simpel: afgezien van het milieu-probleem (zie de pagina Produktie en Recycling van LiFePO4-accu niet milieuvriendelijk) is de prijs/kwaliteit-verhouding van de LiFePO4-accu afgezet tegen een Gel/AGM-accu niet erg gunstig. Ik geef daarbij altijd het volgende voorbeeld:
Een Gel/AGM-accu mag je tot 70% ontladen wil je hem niet mishandelen. Een 90 Ah accu levert dan maximaal 756 Wh. Als waarde (1 kWh uit de wandcontactdoos thuis kost € 0,49; prijspeil november 2022) is dat € 0,367. Een LiFePO4-accu mag je per dag tot 90% ontladen (daarboven verkort je de leeftijd met minstens een factor 3 volgens een praktijk-studie van de Universiteit van Brussel; zie mijn pagina “Wat levert mijn accu maximaal?“). Een 90 Ah LiFePO4-accu levert dan dus 972 Wh, oftewel een waarde van € 0,476
Die bijna 11 cent meeropbrengst per dag moet dan bijgevolg een investering van € 700,- rechtvaardigen. Bij mij niet, ik ken dan wel betere bestemmingen voor mijn Euri. Voeg daarbij dat je voor één LiFePO4-accu wel 3 gel-accu’s kunt aanschaffen en mijn GEL-accu’s gemiddeld 6-8 jaar meegaan, dan moet die LiFePO4-accu wel 25 jaar meegaan. De oudste LiFePO4-accu uit de massaproductie is van 2012 dus die moet zich de aankomende 15 jaar nog gaan bewijzen (ik geloof per definitie de verkooppraatjes niet van 5000-10.000 Life-cycles, waardoor die accu wel 30 jaar zou moeten meegaan).
Samenvattend:
- Een LiFePO4-accu heeft een hoge energiedichtheid; deze accu heeft daarom een goed werkend ingebouwd Battery Managament Systeem nodig om die energie gecontroleerd te kunnen gebruiken. Niet voor niets gaan verzekeraars van camperstallingen hoe langer hoe meer over op de eis dat de lithium-accu, net zoals de gasflessen, moet zijn verwijderd uit het voertuig tijdens de stalling 1)
- Een levensduur van 5000 LifeCycles wordt gepropageerd en verkopers zeggen dat je LiFePO4-accu gerust tot 100 % kunt ontladen. Doe je dat ook, dan blijven van die 5000 LifeCycles nog geen 800 LifeCycles meer over en dat is minder dan van een GEL-accu die je tot 50% ontlaadt.
- Je hebt een speciale lader nodig, hoewel de LiFePO4 meestal wel op de Europese MPPT-laadregelaar van de zonnepanelen kan.
- De bedrijfstemperatuur begint bij 0 graden Celsius: een LiFePO4-accu kan bevriezen! Je moet hem dus in strenge winters beschermen. Dit is iets wat veel mensen vergeten. En wat nog erger is: 99% van de LiFePO4-accu’s kunnen niet worden geladen bij temperaturen onder de 0⁰C. En wat er uit komt moet er ook weer in. Lekker als je op wintersport bent en je jouw accu niet meer kunt laden!
- LiFePO4 zijn schadelijk voor het milieu: niet alleen qua winning van Lithium, maar ook zodra ze worden afgedankt en vernietigd.
- ze zijn ontzettend duur: een LiFePO4-accu van een A-merk van 100Ah (Wattstunde) kost in november 2022 €699,-, 160 Ah (Super B) € 2680-. En denk je dat kan goedkoper (vooral uit China): zoek dan even op youtube op Wil Prowse en Lithium. Je zult verbaasd zijn over welk een humbug er op de wereld is.
- De prijs/kwaliteit verhouding is zeer slecht: een 90 Ah LiFePO4-accu levert een elektrische energie ter waarde van € 0,48 (prijspeil november 2022), een 90 Ah GEL-accu van € 0,37; die 11 cent meeropbrengst per dag (€ 40,- per jaar) moet een investering rechtvaardigen van € 700,-
Kortom: met mijn gemiddeld dagelijks verbruik van 300 Wh komt een LiFePO4-accu er bij mij niet in.
Tot slot
Talloze fanatieke voorstanders van het gebruik van LiFePO4-accu’s trachten mij te overtuigen van mijn ongelijk of betichten mij er van dat ik onwaarheden de wereld in slinger. En dan nog de pogingen om mij van mijn ongelijk te overtuigen. Dat mag, mits je het onderbouwd doet. Tot nu toe is daar geen enkele voorstander in geslaagd.
Dus als je het niet kunt onderbouwen en verifieerbaar kunt maken, bespaar je de moeite en val mij daar niet mee lastig. Tot op heden heb ik iedereen nog geantwoord, maar vanaf vandaag (21 november 2020) ga ik dat niet meer doen.
(Oorspronkelijk opgesteld 4 april 2019) laatstelijk gewijzigd: 1 maart 2024
1) Zo stelt Stalling 31, de grootste camperstalling in Nederland in zijn algemene voorwaarden dat “uit het voertuig verwijderd moeten worden gasflessen en/of accu’s, met uitzondering van accu’s die behoren bij in de Opslagbox opgeslagen motorvoertuigen of vaartuigen”. <terug>
