In Europa 
(dat wil zeggen de EU) hebben we afgesproken dat gasflessen met propaan of LPG mogen worden gevuld als de laatste keuring niet meer dan 10 jaar geleden is uitgevoerd. Deze termijnen zijn vastgelegd in de Europese Richtlijn voor Transportabele Drukapparatuur (TPED), en in Nederland geïmplementeerd via de Regeling vervoerbare drukapparatuur. Gasflessen welke overeenkomstig de Europese Richtlijn zijn vervaardigd, zijn voorzien van het ‘pi’-teken. Het moment waarop de fles moet worden herkeurd staat in de rand of het handvat van de fles gestanst; bij gasflessen die om de 5 jaar moeten worden gekeurd is dat de maand en het jaar van herkeur, bij flessen met een keuringsperiode van 10 jaar (en dat zijn onze 11 kg propaan of LPG gasflessen) is dat alleen het jaar van herkeur.
Is het jaar van herkeur verstreken, dan mag de gasfles niet meer worden gevuld. Je mag hem nog wel gebruiken tot hij leeg is. Zou je een dergelijke gasfles bij een vulstation aanbieden om deze te vullen, dan zal die dat (moeten) weigeren (op straffe van verlies van zijn vergunning).
De kunststofgasflessen zullen echter op termijn verdwijnen. In augustus 2016 stelde Denemarken de Commissie overeenkomstig artikel 30 van Richtlijn 2010/35/EU in kennis van een maatregel om gasflessen van composietmaterialen, vervaardigd door Composite Scandinavia AB, Kompositvägen 3, 943 33 Öjebyn in Zweden en verdeeld in Denemarken door Primagaz Danmark A/S, na een aantal ongevallen uit de handel te nemen en terug te roepen. Aan dit verzoek heeft de Eurocommissie gevolg gegeven (zie https://www.legislation.gov.uk/eudn/2018/695/data.pdf)en drie jaar later heeft de Europese Commissie het besluit genomen om het keuringscertificaat voor de CS5, CS6 en CS10 kunststoffengasfles in te trekken. Het gevolg is dat de gasflessen die buiten de houdbaarheidsdatum vallen niet meer gekeurd dan wel gevuld mogen worden. Er is hier dus voor de zgn. kerkhof-constructie gekozen: de kunststof gasfles sterft uit!!
Keuring van de gasfles
De officiële instantie in Nederland die (her)keuringen uitvoert van gasflessen was “het Stoomwezen”, een overheidsdienst; met de privatisering van de overheidsdiensten eind 20e eeuw, zoals de Rijksdienst voor de keuring van Vee en Vlees, de Keuringsdienst van Waren, is deze taak overgedragen aan Lloyds Register Nederland B.V. in Rotterdam (tel: 010 2014200). Omdat het lastig is als jouw bedrijf in Appingedam is gevestigd om even langs Rotterdam te rijden om een fles te laten keuren, is door Loyds die bevoegdheid gedelegeerd (overgedragen) aan bedrijven over heel Nederland verspreid; die bedrijven hebben een delegatie-certificaat, waarin ook staat voor welke flessen ze die bevoegdheid hebben. Voor reguliere gasflessen heb je er wel 5 in elke provincie (bel even met Lloyds al je de bedrijven in jouw provincie wilt weten), maar voor LPG-dampgasflessen is het er maar één: Verhaaf in Veghel.
De rest van de gasinstallatie
Een flexibele gasslang verbindt de gasfles met de drukregelaar en moet in Nederland voldoen aan de NEN-EN-norm 1763-2005. Deze slangen hebben permanent aangebrachte eindverbindingen, zoals verbindingskoppelingen of koppelingen met binnendraad. Daarenboven kan er op de slang nog een extra slangbreukbeveiliging zitten.
I
n geen enkel wettelijk voorschrift of industrienorm is de levensduur van de gasslang bepaald. Alleen de fabrikant van de gasslang bepaalt feitelijk de gebruiksduur van de gasslang. Nadat de gasslang overeenkomstig de industrienorm is gefabriceerd en op basis van normen is gemonteerd, moet deze gedurende de gebruiksperiode in deugdelijke toestand zijn. Bijna alle gasslang-fabrikanten plaatsen het jaar van produktie op hun slang; daaraan kun je dus zien hoe oud jouw slang is. En hoewel er wettelijk geen norm voor is, bepalen de fabrikanten zelf hoelang naar hun mening de slang nog veilig gebruikt kan worden. De firma Truma uit Duitsland bijvoorbeeld adviseert een gebruiksperiode van 10 jaar, onder de voorwaarde dat de gasinstallatie iedere twee jaar wordt gekeurd. De eigenaar van de kampeerauto is verantwoordelijk.
Jouw gasfles heeft gemiddeld een druk van 7 bar en de apparaten in jouw camper zijn meestal afgesteld op 30 mbar, een druk die dus bijna 600 maal zoveel kleiner is. Om die apparaten goed te kunnen laten werken is een drukregelaar nodig, die èn die druk met die factor van 600 omlaag brengt èn stabiel houdt.
De drukregelaar voldoet aan de NEN-EN 12864. De gasdrukregelaar werkt op een ingangsdruk die ligt tussen de 0,3 en 16 bar en heeft een uitlaatdruk van 30 mbar. Verder is de regelaar voorzien van een overdrukveiligheidsinrichting die bij een overdruk van 100 mbar afblaast. Hiermee wordt voorkomen dat de aangesloten en inwerking zijnde verbruikstoestellen met een te hoge gasdruk worden gevoed. Er gelden, net zoals bij slangen, geen wettelijke gebruiksduur en de adviezen die instanties geven over de vervagingstermijn zijn heel divers: de BOVAG geeft vijf jaar, de KCK zegt dat de drukregelaar elke 10 jaar vervangen moet worden. Het punt bij een gasdrukregelaar is, in tegenstelling tot slangen, dat je slijtage niet aan de buitenzijde kunt zien. Binnen in de regelaar zit een membraam dat na verloop van tijd indroogt en uiteindelijk zal scheuren. Zonder extra voorzieningen, zoals een afblaasinrichting en/of breukbeveiliging zou dan gas met een druk van 7 bar in de leiding terechtkomen. Ik volg het advies van de fabrikant (bij mij Truma) die aangeeft de drukregelaar elke 10 jaar te vervangen.
In Duitsland moet de gasinstallatie van caravans en campers al meer dan 10 jaar elke 2 jaar gekeurd worden. Dit wordt de G607-keuring genoemd. Deze kun je ook sinds een aantal jaren in Nederland leten uitvoeren. Voor meer informatie zie de pagina “Duitse G607 gas-keuring“
Kosten van herkeuring
Aan die herkeuring van de fles zijn kosten verbonden. Helaas zijn die kosten dermate hoog dat het voor een particulier niet raadzaam is de fles te laten herkeuren. Het tarief voor 2010 (dus al weer bijna 10 jaar geleden) was voor een gewone gasfles € 25,- voor de keuring zelf en € 15,- voor het stansen van de nieuwe keuringstermijn in de kraag van de fles en het herlakken van de fles (verplicht!). Een herkeuring van een lpg-gasfles kan vele malen duurder zijn als de appendages (de vulbegrenzer, de vulkraan, de niveauvlotter, het overdrukventiel en nog een paar dingen) moeten worden vernieuwd. Een normale keuring (zonder vervanging van onderdelen) kost bij Verhaaf in Veghel € 65,- maar moeten er onderdelen worden vervangen dan kan dat bij een LPG-dampfles oplopen tot bijna € 200,- Gelet op deze prijzen wordt een herkeuring door bedrijven eigenlijk alleen in grote partijen gedaan; voor een enkele fles loont het de moeite niet.
Omdat een nieuwe (lege) stalen propaangasfles in Nederland € 41,- kost (prijspeil 2019) en een nieuwe LPG-dampgasfles voor € 189,- te krijgen is zullen waarschijnlijk maar weinig camperaars overwegen om hun oude fles te laten herkeuren.
Gasinstallatie en APK
Er is nogal wat misverstand over de keuring van de gas-installatie en de APK. Er worden naar het schijnt zelfs campers afgekeurd omdat er geen gasfles aanwezig was of omdat de keurmeester niet bij de gasbun kon omdat de sleutel van de gasbun niet aanwezig was. Voor alle duidelijkheid: de gasinstallatie maakt géén deel uit van de aspecten waarop de keurmeester zich dient te concentreren. Artikel 5.2.9 van de Keuringsregels bepaalt:
- Alle onderdelen van brandstofsystemen van personenauto’s moeten veilig zijn en deugdelijk zijn bevestigd. Indien sprake is van corrosie is het bepaalde in Aanvullende permanente eisen, hoofdstuk 1, titel 2, afdelingen 1, 2 en 3, van toepassing.
- Brandstofsystemen mogen geen lekkage vertonen.
- De vulopening van een brandstofreservoir moet zijn afgesloten met een passende tankdop.
Bij de wijze van keuren en toelichting staat bij die onderdelen het volgende vermeld:
1. Visuele controle van alle aanwezige brandstofsystemen, waarbij de personenauto zich boven een inspectieput of op een hefinrichting bevindt.
2. Visuele controle, terwijl de personenauto zich met draaiende respectievelijk niet-draaiende motor boven een inspectieput of op een hefinrichting bevindt. Indien de motor is uitgerust met meer dan één brandstofsysteem, wordt de controle op lekkage, indien mogelijk, uitgevoerd op alle brandstofsystemen.
Een installatie voor een al dan niet tot vloeistof verdicht gas wordt gecontroleerd met behulp van apparatuur dat lekkage vaststelt, waarbij het contact moet zijn ingeschakeld.
In de toelichting daarop: De controle van het brandstofsysteem voor het koken, controleert u voor zover dit mogelijk is. Staat de gasfles in een afgesloten kast en kunt u de kast niet openen? Dan controleert u de gasfles niet U hoeft geen onderdelen te demonteren voor de beoordeling. De beoordeling van de gasfles en de leiding bestaat uit datgene wat op eenvoudige wijze is te controleren, zonder demontage. De gasfles hoeft niet aanwezig te zijn. De leeftijd van de gasslangen is geen APK-aspect.
Met andere woorden: de gas-installatie moet visueel worden gecontroleerd voor zover dat mogelijk is; afpersen e.d. mag niet en de leeftijd van gasfles gasslangen, drukverdelers en dergelijke zijn geen APK-aspect. Hoewel de regelgeving zoals die hier is opgenomen van 1 januari 2021 dateert is het natuurlijk een dode letter als je de gasbun op slot laat en de sleutel in jouw broekzak! Maar ook al doe je dat niet, dan zal het toch licht nimmer tot afkeur leiden (tenzij je een scheur in jouw gasleiding hebt).
Het is ook omdeze reden dat de Minister bij de vaststelling van de 4e tranche Wet Milieubeheer in de 2e Kamer opmerkte: “Het wordt niet mogelijk gemaakt om bij een LPG-tankstation alle vast gemonteerde tanks te vullen (dus niet voor aandrijving, maar bijvoorbeeld alleen voor verwarming of bakken en braden). Er is namelijk geen keuringsregime voor deze installaties. De tank voor aandrijving wordt door de Rijksdienst voor het wegverkeer gekeurd bij de APK-keuring en tanks voor tractie gecombineerd met verwarming moeten aan Europese regelgeving voldoen.” De vastgemonteerde LPG-tank voor het koken of koelen (of de losse gasfles; RZ) is dus géén onderdeel van de keuring! Dat was het destijds bij de vaststelling van de 4e Tranche Milieubeheer niet en dat is die volgens de APK-regelgeving anno 2021 nog steeds niet.
(Oorspronkelijk opgesteld: 9 oktober 2019) Laatstelijk bijgewerkt: 21 februari 2024
