De Thuis-accu

Op de Facebook-groep Camper Techniek werd door een medecamperaar een schema gepubliceerd van de wijze waarop hij zijn zonnepanelen op de camper gebruikte om, als zijn huishoud-accu vol was, de energie-rekening thuis wat te temperen. Met behulp van een Grid-TIe inverter werd de zonne-energie omgezet tot een 230V~ spanning die hij daarna rechstreeks aan de wandcontactdoos thuis doorspeelde. In Nederland mag dat tot een vermogen van 600 Watt en dat leverde zijn 100 Wp zonnepaneel nooit, maar hij vond dat alle beetjes helpen.

Toen ik dat zag dacht ik onmiddellijk waarom doe ik thuis niet het omgekeerde? Ik heb op mijn huisdak een 3,6 kWh omvormer aan 4450 Wp zonnepanelen liggen, die gemiddeld 4500 kWh op jaarbasis opwekken. Daarvan wordt 1000 kWh tijdens de dag gebruikt en 3500 kWh aan het net teruggeleverd. In de avond en nacht, wanneer de panelen niets opleveren, wordt in totaal nog 2500 kWh uit het elektriciteitsnet getrokken1). Ik zou idealiter dat verbruik uit mijn ‘overschot’ van 3500 kWh moeten kunnen dekken en dat kan als ik het tijdelijk op zou kunnen slaan in bijvoorbeeld een accu.

Het toekomend einde van de salderingsregel

Nu vraag je je natuurlijk af waarom zou je dat willen, er is immers de wettelijke salderingsregel? Tja, voorlopig blijft die nog wel bestaan maar de vraag is wel hoe lang nog. Het wetsvoorstel voor de nieuwe Eenergiewet, waarin de salderingsregeling zou worden afgebouwd heeft het in de Eerste Kamer niet gered, maar zoals bekend zijn resultaten in het verleden geen garantie voor de toekomst. Voor elke kWh die ik uit het net haal betaal ik nu (maart 2024) € 0,34 en krijg ik € 0,045 voor elke kWh die ik terug lever, een verschil van € 0,295 per kWh. Als ik al mijn verbruik uit een accu zou kunnen halen, scheelt mij dat bijna € 740.,- op jaarbasis.

De Thuis-accu

Algemeen wordt geadviseerd om de capaciteit van de thuis-accu af te laten hangen van de capaciteit van de zonnepanelen. Een thuisaccu zou dan tussen de 1% en 1,5% van die zonnepaneel-capaciteit moeten liggen; in mijn geval dus tussen de 4,5 kWh en 6,75 kWh. In de handel wordt uitgegaan van een standaard-capaciteit in een veelvoud van 5 kWh, zodat ik voor dit voorbeeld uitga van een thuisaccu van 5 kWh. Deze is, samen met een birectionele omvormer ( die de energie uit de zonnepanelen gebruikt om de accu te laden en, als er vraag naar elektriciteit is, die accu-reserve weer omzet in 230V~ ) te installeren voor € 4100,- Wil je meer info over het in het Verenigd Koninkrijk al toegepaste systeem, neem dan een kijke op https://myenergi.com/libbi/

Kan simpel worden uitgebreid met een 2e 5,12kWh accu voor € 2050 méér (totaal dan € 6157,69)
De ‘zelfbouw’ Chinese versie

Bij de Europese thuis-accu wordt de opslag gedaan in een 51,2V LiFePO4-accu die over het algemeen allemaal in China worden geproduceerd (muv van de Tesla). Dus waarom zou je die niet zelf uit Chna kunnen halen? Ze zijn in de 5 kWh-versie aldaar te koop voor nog geen € 1500,- Daarvoor krijg je dan een 200 Ah Lithium-accu met meer dan 6000 LifeCycles (ruim 16 jaar lang elke dag geheel ontladen en weer opladen) die je met 100 A (op 51,2V levert dat ruim 5000 Watt op) mag ontladen. De hier aangegeven accu mag je zelfs met 32 stuks parallel schakelen.
Vervolgens zul je ook nog een Grid-Tie-bidirectionele omvormer moeten hebben: een laadaparaat die jouw accu op peil houdt en een omvormer die de spanning afstemt op het elektriciteitsnet, maar alleen thuis aflevert voor eigen gebruik. Een Victron Multiplus 48/3000 is daarvoor geschikt en die kost € 1800,- Kortom, samen voor € 3300,- Tel daar nog eens € 500,- bij voor ‘klein grut’ zoals een AC-sensor (je wilt immers niet als energiecentrale gaan werken door de hele buurt van stroom te voorzien, maar alleen jouw eigen apparaten) en het verschil met de kant-en-klaar-oplossing (met garantie) van Europese bodem is slechts € 300,-

Is de thuis-accu rendabel?

Die vraag is wat moeilijker te beantwoorden, Het antwoord hangt heel erg af van de wijze waarop jij elektriciteit verbruikt (heb je ’s avonds groot-verbruikers aan staan, of is dat miniem) en het verschil tussen het verbruik in de zomer (wanneer de panelen heel veel opleveren) en de winter (wanneer de opbrengst erg laag is). Nu heb ik het geluk dat ik twee ‘slimme’ meters in huis heb: ééntje in de meter-/groepen-kast die per uur vastlegd wat ik uit het elektriciteitsnet verbruik en hoeveel ik aan het net teruglever, en ééntje die eveneens per uur aangeeft hoeveel mijn panelen hebben opgewekt. Op basis van die gegevens over de laatste jaren kan ik bepalen wat een thuisaccu van 5 kWh mij oplevert. Overigens, heb je een slimme meter, dan kun je je aanmelden bij https://www.slimmemeterportal.nl en dan krijg je die informatie van jouw slimme meter ook via een app op jouw telefoon/tablet/desktop.

Ik ga voor de 5 kWh accu uit van het aanbevolen gegeven om die tot maximaal 80% te ontladen; ga je verder dan moet je hem in een kortere termijn afschrijven. Die 5 kWh accu levert dan maximaal 4 kWh (80% van zijn maximaal vermogen) en er hoeft dan ook (afgezien van een klein renedementsverlies) de volgende dag maar 4 kWh te worden geladen om hem weer vol te krijgen. Uit mijn lijstje van dagelijkse opname en teruglevering kan ik bepalen op welke dagen ik die 4 kWh ‘overschot’ haal om de accu vol te laden en op welke dagen het overschot minder is; en, als ik op een dag minder verbruik dan 4 kWh (ja, die zijn er!) ook dan is de ‘winst’ maar maximaal dat verbruik op die dag.

Een 5 kWh thuis-accu betekent voor mijn elektricititverbruik een besparing van 900 kWh op jaarbasis op het verbruik en dientengevolge ook eenzelfde vermindering van de teruglevering. Immers, in plaats van terug te leveren wordt het gebruikt om de accu te laden die de dag tevoren die hoeveelheid energie heeft bespaart op het verbruik. Wil het rendabel zijn dan moet je de investering (€ 4100,-) in 7 jaar terug kunnen verdienen; dat betekent dat 900 kWh dan € 590,- moet opleveren. Het verschil tussen de kWh-prijs voor verbruik en die voor teruglevering moet dan € 0,65 bedragen.2) Dat is vooralsnog (gelukkig) niet aan de orde. Als je dan ook nog bedenkt dat het Ontwerp van de nieuwe Energiewet voorschijft dat de terugleveringvergoeding tenminste 70% van de kale kWh-prijs dient te zijn, dan is die € 0,65 pas aan de orde bij een kale kWh-prijs van € 2,15 en dat zie ik vóór 2030 niet gebeuren. Kortom: een thuis-accu is voorlopig absoluut niet rendabel.
Ter toelichting op het staatje hiernaast: mijn PV-installatie wekt rond de 4500 kWh per jaar op; daarvan gebruik ik gedurende de dag 1000 kWh direct en lever ik 3500 kWh terug aan het net. Vanaf 2023 gaat evenwel ook een electrisch voertuig vol mee tellen en stijgt het net-verbruik met 350 Wh terwijl de teruglevering daardoor met 500 kWh zal afnemen (we laden zoveel als mogelijk op als de panelen voldoende capaciteit leveren).

Een opmerking is wel op zijn plaats als je zoals ik een redelijke overcapaciteit hebt voor wat jouw zonnepanelen betreft. Ik kan nog wel wat meer gestuurd met mijn energierekening om gaan. Als voorbeeld: onze vaatwasser wordt gemiddeld 100 maal per jaar na het avondeten aangezet. De vaatwasser verbruikt per beurt 1,4 kWh en omdat die ’s avonds wordt aangezet komt dat rechtstreeks uit het net. Als ik die voortaan ’s middags om 13.00 uur zou aanzetten dan kunnen de zonnepanelen dat wellicht voor hun rekening nemen (zoals vandaag 18 november 2022, waar ze 2 kWh aan het net terug geleverd hebben) kan ik maximaal 140 kWh per jaar(€ 115,-) besparen. Hetzelfde geldt nog voor andere maatregelen, zoals
1. zet de wasmachine en wasdroger alleen overdag aan: 2 wasbeurten per week (6 kWh) levert gemiddeld 45 wasweken per jaar (270 kWh; voor ons géén bespaartip, want dat doen we al);
2. laadt de elektrische auto alleen overdag op als de zon voldoende schijnt (besparing 500 kWh op jaarbasis)
3. etc.
Investeren in iets als Dometica op energie-gebied kan echt de moeite lonen. Nu heb ik makkelijk praten: ik heb een P1-meter van Home Wizard aan mijn slimme meter hangen die ik via mijn desktop Linux-computer kan uitlezen; dat gebeurt bij mij automatisch en ik krijg op mijn smartfoon bij vooraf ingestelde niveaus van teruglevering meldingen zodat we dan de vaatwasser aan kunnen zetten of de elektrische auto kunnen gaan opladen. Wil je daaromtrent meer weten (pas op: NIET voor Windows-gebruikers, uitsluitend voor Linux/Ubuntu/Raspberry) stuur me dan een berichtje. Ik kijk nog wel even de kat uit de boom:

(Opgesteld 25 oktober 2022) Laatstelijk gewijzigd: 10 maart 2024


1) Misschien denk je “wat veel: 3500 kWh op jaarbasis”, maar ter verklaring: wij koken niet meer op gas maar elektrisch op inductie en onze ‘bijverwarming’ is elektrisch. Ons jaarlijks gasverbruik komt niet boven de 400 m³ <terug>
2) Op basis van het huidige tarief (2022; € 0,49 per kWh verbruik en € 0,168 per kWh teruglevering) ziet het staatje er als volgt uit:

Het voordeel van pak en beet € 300,- is dan een investering van € 4100,- absoluut niet waard.
<terug>