Nog niet zo heel lang geleden kon je TV kijken met een antenne op jouw dak of aan jouw camper, even de TV afstellen en hopla, je had beeld. Weliswaar alleen de lokale zenders, maar het was goed voor jouw taalontwikkeling en er werden ook veel meer spelletjes gedaan. Nu is de keuze veel groter geworden (de beschikbaarheid van 500 TV-kanalen op vakantie is niet meer uitzonderlijk) maar je hebt wel veel meer attributen bij je.
De relatie tussen Resolutie, TV-grootte en Kijkafstand.
Er is een relatie tussen de Resolutie (hoe ‘fijn’ zijn jouw beeldpunten), de grootte van de TV en de kijkafstand. De resolutie bepaalt uit hoeveel blokjes jouw beeld is opgebouwd. Hoe kleiner het blokje, hoe groter de resolutie. Op de afbeelding hiernaast zie de verschillen (sterk vergroot) tussen Full HD en 8K. Nu begrijp je misschien ook waarom die 4K toestellen allemaal zo groot zijn; die TV is nauwelijks te verkrijgen onder de 43 inch beelddiagonaal. Kleiner heeft geen namelijk geen zin, dan zie je het verschil niet meer tussen Full HD en 4K, terwijl je er toch dieper voor in de portemonnee moet.
De gangbare resoluties zijn 240p (kwart SD-kwaliteit), 360p (halve SD-kwaliteit), 480p (SD, Standard Definition, kwaliteit), 720p (HD, High Definition,-kwaliteit), 1080 (HD-kwaliteit), 1440p (2K) en 2160p (4K). Er zal wel niemand zijn die een 8K TV in zijn camper heeft hangen.
Voor iedereen is duidelijk dat hoe hoger de resolutie, hoe groter het scherm mag zijn: de scherpte blijft dan hetzelfde. Het omgekeerde geldt natuurlijk ook: hoe kleiner het scherm, hoe lager de resolutie mag zijn. Door de bank genomen mag je zeggen dat bewegende beelden op 240p nog uitstekend is te zien op een tablet van 10 inch beelddiagonaal, 360p op een 14 inch scherm, 480p op een 18 inch scherm, 720p op een 22 inch scherm.
Daarnaast geldt: hoe groter de beelddiagonaal, hoe groter de kijkafstand. Als vuistregel geldt dat de optimale kijkafstand 2,5 maal de beelddiagonaal is. Dus bij een TV van 43 inch beelddiagonaal is de optimale kijkafstand 2,75 meter. Zit je 1,5 meter van jouw TV in de camper, dan voldoet een beelddiagonaal van (1,5/2,5=)60 cm en dus 23 inch (60/2,54) ruimschoots.
Wij kijken TV in onze camper op een 22 inch TV-scherm en dat kan dus op een resolutie van 720p of hoger. Is die niet beschikbaar (zie hieronder) dan kunnen we overschakelen op onze laptop met een 15 inch-scherm (kijkafstand 1 meter) op 360p of desnoods de iPad van 10 inch op 240p.
Via Internet:
Sinds eind 2017 hebben de grote providers van tv-doorgifte (CanalDigitaal, Ziggo en KPN) een eigen app voor mobiel gebruik, waarbij je via internet de programma’s kunt volgen. Je hebt over (bijna) alle programma’s de beschikking die je thuis ook gewend bent. Vaak bieden die providers ook hun zenders via internet, dus met een webbrowser aan. Met de komst van HD-TV (resolutie 1080p) en zelfs 4K-TV (2140p) ontstond ook de noodzaak om de consument een lagere resolutie te laten kiezen om de benodigde data te verminderen. Kijk maar
Daarom bieden de meeste providers, ter besparing van data, de mogelijkheid om de resolutie aan te passen. Sinds 2014 is in Nederland overigens NLZiet actief: de Nederlandse en Nederlandstalige Belgische TV-zenders via een app of het web. Wil je TV kijken via Internet dan heb je of een aansluiting op een camping-WiFi nodig of je zorgt zelf voor een grote databundel. Let op: de campings gaan hoe langer hoe meer over om paal en perk te stellen aan TV-kijken via internet. Deze vorm van gebruik pleegt namelijk een aanslag op de bandbreedte, waardoor andere campinggasten geen verbinding kunnen krijgen. WIl je onafhankelijk zijn van de camper-WiFi, dan zul je zelf een MiFi moeten hebben met een data-kaartje, maar er bestaan geen telefoon-abonnementen meer met onbeperkt internet in het buitenland sinds de EU de roamingskosten heeft afgeschaft. Zie daarvoor deze pagina “https://www.zwiebelfam.nl/onbeperkt-internet-in-europa/“. Extra GB bijkopen kan, maar kost minimaal € 2,50 per GB. Bovendien heeft het als nadeel dat niet overal voldoende snel internet aanwezig is; in dat geval heb je absoluut geen beeld! Voordeel: het is absoluut de goedkooptse vorm in aanschaf, waarbij ik er vanuit ga dat je wel al een tablet hebt.
De volgende pagina’s gaan over TV kijken en Internet:
1. TV en Internet
2. Mobiel TV kijken onder de loep
3. Gebruik van de Chromecast;
4. Illegaal TV kijken via IPTV;
5. Card-sharing
Als aanvulling moet ik nog wel even opmerken dat als je via de oudere typen Chromecast TV wilt kijken, je de resolutie en dus het dataverbruik NIET kunt instellen (wat wel op de app’s kan). Chromecast kiest altijd de hoogste resoltie en is dat 4K dan ben je 16 GB per uur aan data kwijt. In de allernieuwste Chromecast schijnen ze dat aangepast te hebben, maar hoe goed het werkt kan ik niet beoordelen: ik heb niet de nieuwste.
Via satelliet
Via satelliet is het mogelijk om wel meer dan 1000 TV-zenders binnen te halen. Je hebt daarvoor een schotel nodig (handmatig of automatisch), een satellietontvanger/decoder en als je de eigen Nederlands-Belgische zenders ontvangen wil een abonnement bij de provider CanalDigitaal of TVVLaanderen (Voor België). Het nadeel van Satelliet-tv is dat je naast de installatie ook een abonnement bij CanalDigitaal nodig hebt als je Nederlandse of Belgische zenders wilt kijken. Vind je Engelse of Duitse zenders ook goed, dan heb je geen abonnement nodig: die zenders zijn vrij te ontvangen (zogenaamde Free-to-Air zenders) . De installatie kost bij handmatige bediening minder dan € 100,- tot € 200,-, bij automatische schotels tussen de € 1200,- en € 2500,-
Het grootste voordeel is de bereikbaarheid: overal in Europa (en met een goede installatie ook daarbuiten) kun je jouw favoriete zenders ontvangen. Ga je vaak weg dan is het aan te raden om thuis ook over de schakelen op Satelliet-TV, dan heb je de abonnementskosten er niet meer extra bij voor de camper. Maar ook zonder abonnement heb je zomaar 3000 TV-zenders binnen handbereik (is ook goed voor jouw taalontwikkeling).
De volgende pagina’s gaan over Satelliet-TV:
1. Hoe werkt satelliet-TV;
2. Skew, wat is dat?
3. Hoe richt ik mijn losse schotel uit?
4. De werking van de automatische schotel
5. Updaten van de automatische schotel
6. Welke coax-kabel moet ik gebruiken?
7. Handleiding van de Sathero SD100HD Satellietpeiler
8. Wat is een Fastcan en wat is een Blindscan
9. Storing van de automatische schotel
Via DVB-T
Tot slot bestaat de mogelijkheid om via DVB TV-zenders te ontvangen. DVB is de opvolger van het sinds het midden jaren vijftig van de vorige eeuw toegepaste systeem van straalzenders en antenne’s op het dak. Ook hier is sprake van straalzenders en als onvanger kun je volstaan met een sprietje, kleiner dan de antenne op jouw auto. Het nadeel van DVB-T is dat je alleen lokale (en nationale) zenders ontvangt van het land waar je bent. In Frankrijk dus alleen Franse zenders, in Zweden alleen Zweedse; wel goed voor jouw taalontwikkeling, maar toch wel heel lastig. De aanschafprijs ligt rond de € 50,- (voor ontvanger en spriet-antenne). In Nederland zijn tot 2026 de nationale kanalen NPO1, 2 en 3 nog zonder abonnement vrij te ontvangen, maar deze concessie-periode zal in 2026 wel weer opnieuw voor 5 jaren worden verleend. De andere – commerciële – zenders zitten allemaal achter de decoder en daarvoor heb je een abonnement bij KPN nodig.
Het voordeel van DVB-T is dat je de installatie snel hebt opgezet en opgestart en dat die betrekkelijk weinig investeringskosten kent.
De volgende pagina’s gaan over DVBT:
1. Wat is DVBT?
2. DVBT-zenders per land in Europa
De verschillende vormen in één oogopslag:
Welke installatie heb ik?
Vaak wordt mij gevraagd welke installatie ik heb. TV kijken in de camper kan ik op drie manieren:
- via internet, of
- via de schotel, of
- via DVB-T2.
Via Internet
Voor de internet-verbinding heb ik een Teltonika RUT241 4G MiFi/Router met een externe antenne-aansluiting in de camper hangen. Die is voorzien van een data sim-kaartje van Tiekom.com (een MVNO – Mobile Virtual Network Operator – op het Spaanse net van Movistar) met een limiet van 200 GB in de EER (EU+) en 400 GB per maand in Spanje (€ 40,- per maand bij gebruik en die kun je, als je hem niet wilt gebruiken, schorsen voor € 3,- per maand).
Thuis hebben we KPN-iTV en dus ook hun app om overal waar je internet hebt TV te kunnen kijken. Helaas heeft KPN in maart 2024 besloten om de mogelijkheid om de resolutie in te stellen te vervangen door ‘adaptive bitrate’: de resolutie wordt nu bepaald door de sterkte van de verbinding en de bandbreedte daarvan. Op 4G is dat HD en dus ben je 3 GB aan data per uur (sic!!) kwijt. Daarom hebben we, als we langere tijd met de camper weg zijn, een abonnement op NLZiet (€ 8,95 per maand, maandelijks opzegbaar). NLZiet kent wel de mogelijkheid om de resolutie in de app in te stellen van 234p via 324p, 396p, 576p, 720p naar 1080p. Op de laagste resolutie (goed voor een 11 inch tablet) kost een uur TV kijken dan 250 MB. Willen we een zender zien die niet in het NLZiet pakket zit, dan kunnen we ook nog kiezen uit de web-versie van KPN-iTV waar de laagste resolutie op 432p is in te stellen.
Via satelliet
Ik heb een handmatige schotel (Bente B&R 65-68 cm) waaraan ik het instelmechanisme van het EISS-statief heb gemonteerd en het geheel voor de stevigheid (op harde ondergrond, want het EISS-statief heeft oorspronkelijk een stalen pin die je in de grond moet slaan) weer op een INOX-luidprekerbox-statief. Daardoor is heel eenvoudig de elevatie en richting in te stellen.Voor het uitrichten gebruik ik een Sathero SD100-HD satelliet-peiler zie hier). Het totale gewicht van statief, schotel en satelliet-pieper bedraagt minder dan 3 kg; dat is nog eens wat anders dan een volautomatische schotel zoals de Oyster Vision III 65 cm, die ruim 14 kg weegt.
Ik had van 2008 tot 2024 een abonnement of prepaid bij CanalDigitaal om via Astra 3 de Nederlandstalige zenders te kunnen ontvangen, de laatste drie jaren via een zogenaamd FLEX 6 prepaid. Omdat echter CanalDigitaal Google’s VMP (Verified Media Path) in haar uitzendingen heeft geïntegreerd en dat programmaatje alleen op Android, Windows en MacIntosh draait, kan ik met mijn Linux Laptop e.d. die zenders via het web niet meer ontvangen. Vanaf 2024 heeft Canal-Digitaal dan ook afgedaan. De installatie (schotel met toebehoren) hou ik wel, want daarmee kan ik wel BVN (Beste van Nederland) via Astra1 ontvangen, alsook de Duitse zenders en de Engelse zenders op Astra 2, die immers grotendeels niet achter de betaalmuur zitten, voor het geval het internet te slecht is en we toch TV willen kijken.
Via DVB-T2
Tot slot: als Satelliet-ontvanger-decoder heb ik een SAB Titan IV Combo. Deze heeft als voordeel dat:
- het een 12V uitvoering is (wel achter een voedingsstabilisator zetten!)
- hij zowel een smartcard-reader aan boord heeft als een CI+ slot;
- hij niet alleen DVB-S2 (satellietzenders) kan ontvangen, maar ook zenders via DVB-T2 (in NL bekend als Digitenne). Je hebt dus voor DVB-T geen extra ontvanger nodig.
Helaas is Sab Satellite midden 2019 opgeheven en er zijn geen apparaten meer voorradig. Als ik nu opnieuw een keuze zou moeten maken, dan zou het gegarandeerd weer een DVB-S2 en DVB-T2 ontvanger in één worden. In dat geval de Denson Ds1010 Road V4.
Ik heb bij mijn waterinlaat tevens een aansluiting gemaakt om de kabel van zowel de schotel als de DVB-T-antenne te bevestigen. Geen kabeltje door het raam meer nodig en waterdicht! Ik heb een Flex abonnement bij CanalDigitaal (naar keuze 3 of 6 maanden geldig per jaar); ik had 20 jaar lang thuis ook sat-tv totdat CanalDigitaal de Discovery-zenders niet meer door gaf. DVB-T(2) gebruiken we alleen als we geen zin hebben om de schotel op te zetten of als we buiten het ontvangstbereik zitten (in het uiterste Noorden van Scandinavië bijvoorbeeld). Bovendien kun je met DVB-T2 ook onderweg, op route, kijken (hetgeen we overigens nooit doen, maar wat met kinderen aan boord soms wel eens handig is).
(Oorspronkelijk opgesteld: 19 december 2018) Laatstelijk gewijzigd: 2 april 2024
