DVBT

DVB staat voor Digital Video Broadcasting. Het is de internationale standaard om digitale televisie te ontvangen. Vanaf het begin van het televisietijdperk maakte men gebruik van het analoge systeem, dat veel minder mogelijkheden biedt. Door ruis in het signaal was het beeld niet altijd even scherp. Voordelen van digitale televisie zijn onder andere de betere beeld- en geluidkwaliteit en de mogelijkheid om extra informatie door te geven en signalen te versleutelen. Daar waar de signalen zijn gecodeerd, heb je voor digitale televisie, in tegenstelling tot analoge televisie, een decoder nodig. In nieuwe televisietoestellen is deze vaak al ingebouwd.

DVB-T (Digital Video Broadcasting Terrestrial) is de vorm van digitale televisie die via zendmasten op de grond (terrestrial) wordt doorgegeven. Sinds 2006 maakt men in Nederland voor uitzendingen van de Publieke Omroep alleen nog maar gebruik van DVB-T. Voor ontvangst van DVB-T moet de signaalsterkte voldoende zijn. Van ruis, zoals bij het analoge systeem nog het geval kon zijn, heeft DVB-T geen last. Wel kan door onvoldoende signaalontvangst, bijvoorbeeld door weersinvloeden, het beeld op zwart gaan. Dat is wel een nadeel van digitaal: het is er of het is er in het geheel niet. Vroeger had je soms een slechte ontvangst en dus veel “sneeuw” op jouw beeld, maar je had wel beeld en je kon ook wat zien. Nu, in het digitale tijdperk, is dat echt verleden tijd: het beeld is er in optimale kwaliteit, of het is er helemaal niet.
Tot slot: in Nederland gaan we over naar het DVB-T2 systeem in navolging van alle andere europese landen. KPN wilde bij die gelegenheid (per uiterlijk 2020) alle zenders achter de decoder zetten, maar daar heeft het Ministerie een stokje voor gestoken. Tot uiterlijk 2030 (einde van de nieuwe licentie van KPN) moeten NPO1, 2 en 3 nog gewoon FTA (vrij te ontvangen) worden doorgegeven. Tot die tijd heb je voor die drie zenders dus nog geen smartcard/module nodig!

Wat heb je nodig voor DVB-T?

Je hebt, naast jouw TV, nog twee dingen nodig: een antenne en een DVB-T(2) ontvanger. Net zoals het oude systeem van uitzendingen via de “ether” waarbij de stand van de antenne heel belangrijk was, geldt dit ook nog voor DVB-T(2), zij het in mindere mate. Jouw antenne moet ongeveer in de richting van de zender “kijken” anders heb je geen beeld; een exacte richting is niet echt nodig, maar dit betekent wel dat je soms aan de linkerkant van de camper geen beeld hebt en met de antenne aan de rechterzijde wel! Antenne’s zijn er in twee soorten: actieve (met interne versterker) en niet-actieve (dus zonder versterker). Ze zijn er in de prijsklasse van € 10,- tot wel € 100,-. Op de afbeelding de Rebox Funke DVBT2 die je zowel voor verticale polarisatie (nederland) als horizontale polarisatie (Frankrijk, Duitsland o.a.) kunt gebruiken. Een vertikale ontvangstantenne is compact bruikbaar voor de ontvangst van signalen uit 360gr. Dus de keuze is voornamelijk gemaakt ivm portable/mobiele/maritime ontvangst en de handigheid van de losse binnenhuis antennetjes. Dat is dus voor Nederland. Horizontaal heeft als voordeel dat dit minder gevoelig is voor storingen, stoorsignalen zijn doorgaans vertikaal gepolariseerd. Horizontale signalen hebben ook wat minder last van vertikale obstakels (bomen) en dus ook wat minder reflecties. Dit zijn natuurlijk nadelen voor analoge ontvangst.

De meeste nieuwe TV’s hebben al een DVB-T2 ontvanger aan boord en samen met het CI (Common Interface)-slot, waarin je het kaartje van jouw abonnement kunt doen, kun je afstemmen op de ruim 50 kanalen van Digitenne. Heb je geen DVB-T2 ontvanger aan boord, dan kun je die los kopen. Ze zijn niet zo ingewikkeld en sommige fabrikanten maken hem ook heel klein: die van König bijvoorbeeld is maar iets groter dan een scart-stekker en past ook op de scart ingang van de TV. Gecontroleerd op 7 maart 2022: Amazon heeft er nog één op voorraad en de Duitse Mediamarkt verkoopt ze ook!

Je hebt hier voortdurend gelezen dat je naast de apparatuur ook nog een kaartje nodig hebt. Dat komt omdat in Nederland alle commerciële zenders van het DVB-T2 systeem achter de decoder zitten; neem je genoegen met alleen NPO 1, 2 en 3 dan kun je zonder abonnement volstaan. Voor de andere zenders heb je dus een abonnement nodig van KPN (dat deze DVB-T-techniek in NL volkomen beheerst met zijn Digitenne). Deze situatie is een uitzondering. In alle andere Europese landen worden de nationale tv-programma’s free-to-air uitgezonden (voor een compleet overzicht klik hier), dus ongecodeerd, behalve Kazachstan, Monaco, Montenegro en Slowakije; in die landen zitten hun nationale zenders ook achter de decoder. Er is maar één nadeel: het zijn allemaal “lokale” zenders, dus in de taal van het land waar je bent. Maar ach, ook dat is betrekkelijk. Spanje en Zweden bijvoorbeeld zenden films in de oorspronkelijke vorm uit, dus niet zoals Duitsland doet, nagesynchroniseerd. Robert Redford praat daar gewoon engels en geen zweeds of spaans.

En waarom jok jij op jouw site KPN?

Wel bijzonder is, dat bij de overschakeling naar DVB-T2 KPN uitsluitend decoders aanbiedt met geïntegreerde smartcard; je kunt dus geen insteekkaart meer gebruiken, mocht je die hebben. Als verklaring geeft KPN: “De DVB-T software in de meeste huidige televisies kan niet overweg met DVB-T2 met HEVC-compressie. Daarom kiezen we ervoor om alleen een ontvanger te leveren. Wellicht dat we in de toekomst wel weer een insteekkaart gaan leveren. Als dat zo is, zullen we dat bekend maken.” Tot zover de site van KPN. In Duitsland zijn ze al meer dan jaar geleden overgeschakeld op DVB-T2 en daar hebben ze gewoon TV’s met een DVB-T2 ontvanger. En daar hebben ze géén insteekkaart (CI-module) nodig, omdat de signalen eenvoudigweg niet gecodeerd zijn! Oké, maar volgens KPN zijn die Duitse TV’s (Akai, Finlux, Philips (sic), Samsung etc. etc.) dus niet in Nederland te koop. Enneh, ik heb er ook in mijn camper hangen; dit soort onzin krijg je altijd met een partij die het monopolie heeft en niet een overheidsbedrijf is. En strikt genomen jokken ze nou ook weer niet echt; ze zeggen “De DVB-T software…” kan niet overweg met de DVB-T2 compressie. Dat is helemaal juist: met een rugbybal of biljartbal – allebei ballen – is het heel moeilijk voetballen!

Als jouw TV geen DVB-T2 ontvanger ingebouwd heeft, dan ben je voor nog geen € 50,- klaar: dan heb je een ontvanger en een antenne. Zelf gebruik ik die ook als ik geen zin heb om mijn schotel op te zetten, of omdat satelliet-ontvangst niet mogelijk is (te ver noordelijk in Scandinavië bijvoorbeeld). Bovendien heb ik daarnaast nog een kleine spriet voor binnen, voor nog geen € 3,- te koop bij Ali en heel vaak is dat kleintje voldoende; hoef ik niet naar buiten om mijn actieve antenne uit te schuiven.

Voor informatie over de Digitale uitzendingen voor Radio (de zigonemaande DAB+) verwijs ik naar de pagina “Digitale Audio Broadcasting

Mogelijke oorzaken slechte ontvangst

Ondervind je problemen met de ontvangst van DVB-T2 signalen, bedenk dan dat de HD-variant (T2 dus ipv T) richtingsgevoelig is. Soms helpt het verdraaien van de antenne. En daarnaast: elke LC-afstemkring in de nabijheid van de antenne verstoort het signaal. Dus heb je een radio in de buurt van de antenne staan, zet die dan een eindje verder. En tot slot een hele vreemde: er zijn LED-lampjes die ook het DVB-T2 signaal verstoren wanneer ze branden. Oorzaak is de ingebouwde voeding van de multi voltage led-verlichting.

(Oorspronkelijk opgesteld op 5 juli 2018) Laatstelijk bijgewerkt: 07 maart 2022